فم‌الحوت

فُم‌الحوت یا دهان ماهی (هَفتُرَنگ یا هَستُرَنگ در پارسی میانه، وامواژه ای از اوستایی) ، (آلفا ماهی جنوب، α PsA) ستارۀ جوان و درخشانی در فاصلۀ ۲۵ سال نوری و در صورت فلکی ماهی جنوب است. نام کنونی فم‌الحوت از زبان عربی گرفته شده و به معنی «دهان ماهی» می‌باشد. با تلسکوپ فضایی هابل، حلقه‌ای از غبار در اطراف فم‌الحوت دیده‌شده که با نور آن روشن شده‌است.[2] این ستاره در فرهنگ و دین زردشتی ایران باستان از اهمیت گسترده ای برخوردار بوده و نمایان زمستان در اختربینی ایرانیان باستانی می‌بوده است. این ستاره در میان چهار ستارگان سلطنتی از مهمترین ستارگان آسمان پنداشته می‌شده است.

**فم‌الحوت**
اطلاعات رصدی مبدا J2000 اعتدال J2000
حلقهٔ آوار در پیرامون فم‌الحوت که در آن محل سیارهٔ فم‌الحوت بی نشان داده شده.
صورت فلکی	ماهی جنوب
بعد	22^h 57^m 39.1^s
میل	‏ 20″ 37′ ‎−29°
قدر ظاهری (V)	۱٫۱۶
مشخصات
رده	A3 V
راهنمای رنگ U-B	۰٫۰۸
راهنمای رنگ B-V	۰٫۰۹
اخترسنجی

سرعت شعاعی (R_v)	+۶٫۵ km/s
حرکت مخصوص (μ)	RA: ۳۲۹٫۲۲ mas/yr Dec.: −۱۶۴٫۲۲ mas/yr
اختلاف منظر (π)	۱۳۰٫۵۸ ± ۰٫۶۵ mas
قدر مطلق (M_V)	۱٫۷۳

جزئیات

جرم	۲٫۱ ± 0.2[1] M_☉
شعاع	1.832[1] R_☉
گرانش سطحی (لگاریتم g)	4.21[1]
درخشندگی	17.66[1] L_☉
دما	8,750[1] K
فلزات	[Fe/H] = −0.10[1]
چرخش	v sin i = 93 km/s[1]
سن	(۲ ± ۱) × 10⁸[1] سال

نام‌گذاری‌های دیگر
α Piscis Austrini, Alp PsA, Alf PsA, 24 PsA, Gl 881, HR 8728, CD -30°۱۹۳۷۰, HD 216956, GCTP 5565.00, LTT 9292, SAO 191524, FK5 867, HIP 113368.
منابع
سیمباد	اطلاعات
ARICNS	اطلاعات
دانشنامه سیارات فراخورشیدی	اطلاعات

ستارۀ فم‌الحوت برای ستاره‌شناسان عرض‌های بالایی کرۀ زمین چندان شناخته شده نیست زیرا مدت رخ‌نمایی آن در نیمکرۀ شمالی کوتاه است. در مدت رخ‌نمایی، ستارۀ درخشان دیگری در آسمان جنوبی وجود ندارد، از این‌رو شناسایی این ستاره در آسمان دشوار نیست.[3]

طیف آن از نوع A3 V و قدر آن ۲٫۱ است. فم‌الحوت تنها ستارۀ قدر اول در این قسمت از آسمان می‌باشد، و این نیز پیدا کردنش آن را آسان می‌سازد. فاصلۀ آن تا ما ۲۲ سال نوری برآورد می‌گردد، و یکی از ستارگان نزدیک به سامانهٔ خورشیدی به‌شمار می‌آید.[4]

فم‌الحوت در زمینۀ پژوهش سیاره‌های فراخورشیدی جایگاه مهمی دارد زیرا نخستین سیارۀ فراخورشیدی که با طول موج‌های مرئی تصویربرداری شد (فم‌الحوت بی) در سامانهٔ این ستاره قرار دارد.[5]

منابع

Di Folco, E. ; Thévenin, F. ; Kervella, P. ; Domiciano de Souza, A. ; Coudé du Foresto, V. ; Ségransan, D. ; Morel, P. (2004), "VLTI near-IR interferometric observations of Vega-like stars", Astronomy and Astrophysics, 426, p. 601–617, ISSN doi: [http://dx.doi.org/%7B%7Burlencode:10.1051/0004-6361:20047189 [[Digital object identifier|doi]]: <span class="neverexpand">[http://dx.doi.org/%7B%7Burlencode:10.1051/0004-6361:20047189 Check |issn= value (help) {{جا:#tag:nowiki|10.1051/0004-6361:20047189}}]}}
نجوم، ماهنامهٔ اخترشناسی ایران، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.
شبکهٔ آموزش شبکهٔ فرصت‌های برابر آموزشی بایگانی‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.
شبکهٔ آموزش شبکهٔ فرصت‌های برابر آموزشی بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.
خبرگزاری فرانسه: From afar, the first optical photos of an exoplanet، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[aaa426-1] Di Folco, E. ; Thévenin, F. ; Kervella, P. ; Domiciano de Souza, A. ; Coudé du Foresto, V. ; Ségransan, D. ; Morel, P. (2004), "VLTI near-IR interferometric observations of Vega-like stars", Astronomy and Astrophysics, 426, p. 601–617, ISSN doi: [http://dx.doi.org/%7B%7Burlencode:10.1051/0004-6361:20047189 [[Digital object identifier|doi]]: <span class="neverexpand">[http://dx.doi.org/%7B%7Burlencode:10.1051/0004-6361:20047189 Check |issn= value (help) {{جا:#tag:nowiki|10.1051/0004-6361:20047189}}]}}

[2] نجوم، ماهنامهٔ اخترشناسی ایران، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.

[3] شبکهٔ آموزش شبکهٔ فرصت‌های برابر آموزشی بایگانی‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.

[4] شبکهٔ آموزش شبکهٔ فرصت‌های برابر آموزشی بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.

[5] خبرگزاری فرانسه: From afar, the first optical photos of an exoplanet، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.