دبه (ستاره)

دُبّه (به انگلیسی: Dubhe) یا آلفا خرس بزرگ (Alpha Ursae Majoris، به اختصار Alpha UMa یا α UMa) از نظر درخشندگی (جدا از این که آلفا نامگذاری شده است)، دومین ستارهٔ صورت‌فلکی خرس بزرگ است. این ستاره، یک سامانهٔ ستاره‌ای چهارگانه است که در فاصلهٔ ۱۲۴ سال نوری زمین قرار گرفته است. اگرچه در روش نامگذاری بایر این ستاره آلفا نامیده شده‌است، اما قدر ظاهری دبه ۱٫۷۹ است[1] که از ستاره جون یا اپسیلون دب‌اکبر با قدر ظاهری ۱٫۷۷ کم‌نورتر است.[2]

**دبه**
اطلاعات رصدی مبدا J2000 اعتدال J2000
محل دبه در صورت فلکی خرس بزرگ
صورت فلکی	خرس بزرگ
بعد	۱۱^h ۰۳^m ۴۳.۷^s
میل	+۶۱° ۴۵′ ۰۳″
قدر ظاهری (V)	۱.۷۹ (۱.۸۷/۴.۸۱/۷.۱۲)
مشخصات
رده	K0 III / F0 V / F8
راهنمای رنگ U-B	0.92
راهنمای رنگ B-V	1.07
اخترسنجی

سرعت شعاعی (R_v)	−۹ km/s
حرکت مخصوص (μ)	RA: −۱۳۶.۴۶ mas/yr Dec.: −۳۵.۲۵ mas/yr
اختلاف منظر (π)	۲۶.۳۸ mas
قدر مطلق (M_V)	−۱.۰۹/۱.۸۳/۴.۲۲

جزئیات

جرم	۴/۱.۷ M_☉
شعاع	۳۰/۱.۳ R_☉
درخشندگی	۳۰۰ L_☉
دما	۴,۵۰۰/۷,۴۰۰ K
سن	? سال

نام‌گذاری‌های دیگر
Dubhe, Dubb, Ak, 50 UMa, HR 4301, BD +62°1161, HD 95689, SAO 15384, FK5 417, GC 15185, ADS 8035, CCDM 11037+6145, HIP 54061.
منابع
سیمباد	اطلاعات

نامگذاری

α Ursae Majoris (لاتینِ آلفای خرس بزرگ) اسم ستاره در روش نامگذاری بایر است.

اسم سنتی این ستاره در زبان‌های اروپایی برگرفته از کلمهٔ عربی ظهر الدب الاكبر به معنی پشت خرس بزرگ‌تر است. اسم مهجورتر آن اک به معنی چشم است. [3]

منابع

Carney, Bruce W.؛ و دیگران ((March 2008)). «Rotation and Macroturbulence in Metal-poor Field Red Giant and Red Horizontal Branch Stars». Astronomical Journal 135 (3): ۸۹۲–۹۰۶. doi:10.1088/0004-6256/135/3/892. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
«UBVRIJKL Photometry of the Bright Stars». Communications of the Lunar and Planetary Laboratory, Volume 4, Part 1, p.99-110. ۱۹۶۶. بیبکد:1966CoLPL...4...99J. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
Richard Hinckley، Allen, , (۱۹۶۳). Star names : their lore and meaning (ویراست Dover ed). New York: Dover Publications. صص. p٫ ۴۳۸. شابک ۰۴۸۶۲۱۰۷۹۰.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Alpha Ursae Majoris». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰.

ستاره‌های صورت فلکی خرس بزرگ

بایر	آلفا (دُبه) • بتا (مَراق) • گاما (فَخذ) • دلتا (مَغرِز) • اپسیلون (جَون) • زتا (عَناق) • اتا (قائد) • تتا (حوض) • آیوتا (ثالثه شمالی) • کاپا (ثالثه جنوبی) • لاندا (ثانیه شمالی) • مو (ثانیه جنوبی) • نو (اولی شمالی) • کسی (اولی جنوبی) • امیکرون (پوز خرس) • پی^۱ • پی^۲ • رو • سیگما^۱ • سیگما^۲ • تاو • اپسیلون • فی • خی • پسی • امگا • بی • سی • دی • ای • اف • جی (سُها) • اچ • آ
فلمستید	۱ (امیکرون، پوز خرس) • ۲ (آ) • ۳ (پی^۱) • ۴ (پی^۲) • ۵ (بی) • ۶ • ۷ • ۸ (رو) • ۹ (آیوتا، ثالثه شمالی) • ۱۱ (سیگما^۱) • ۱۲ (کاپا، ثالثه جنوبی) • ۱۳ (سیگما^۲) • ۱۴ (تاو) • ۱۵ (اف) • ۱۶ (سی) • ۱۷ • ۱۸ (ای) • ۱۹ • ۲۰ • ۲۱ • ۲۲ • ۲۳ (اچ) • ۲۴ (دی) • ۲۵ (تتا، حوض) • ۲۶ • ۲۷ • ۲۸ • ۲۹ (اپسیلون) • ۳۰ (فی) • ۳۱ • ۳۲ • ۳۳ (لاندا، ثانیه شمالی) • ۳۴ (نو، ثانیه جنوبی) • ۳۵ • ۳۶ • ۳۷ • ۳۸ • ۳۹ • ۴۰ • ۴۱ • ۴۲ • ۴۳ • ۴۴ • ۴۵ (امگا) • ۴۶ • ۴۷ • ۴۸ (بتا، مراق) • ۴۹ • ۵۰ (آلفا، دبه) • ۵۱ • ۵۲ (پسی) • ۵۳ (کسی، اولی جنوبی) • ۵۴ (نو، اولی شمالی) • ۵۵ • ۵۶ • ۵۷ • ۵۸ • ۵۹ • ۶۰ • ۶۱ • ۶۲ • ۶۳ (خی) • ۶۴ (گاما، فخذ) • ۶۵ • ۶۶ • ۶۷ • ۶۸ • ۶۹ (دلتا، مغرز) • ۷۰ • ۷۱ • ۷۲ • ۷۳ • ۷۴ • ۷۵ • ۷۶ • ۷۷ (اپسیلون، الیت) • ۷۸ • ۷۹ (زتا، مئزر) • ۸۰ (جی، سها) • ۸۱ • ۸۲ • ۸۳ • ۸۴ • ۸۵ (اتا، قائد) • ۸۶ • ۵۵ زرافه • ۵۶ زرافه • ۵۷ زرافه • ۱ تازی‌ها • ۱۴ شیر کوچک • ۱۵ شیر کوچک • ۴۷ شیر کوچک • ۳۷ سیاه‌گوش • ۴۱ سیاه‌گوش • ۴۴ سیاه‌گوش
نزدیک	لالاند ۲۱۱۸۵ • گلیزه ۴۱۲ • گروم‌بریج ۱۶۱۸ • گلیزه ۳۳۸ • جی‌جی ۱۱۵۱ • کسی (اولی جنوبی) • گلیزه ۴۵۰ • گلیزه ۴۲۴ • گروم‌بریج ۱۸۳۰
غیره	آر • اس • دبلیو • وینکه ۴

برابرها و معانی ستارگان دارای نام خاص↓↑

نام ستاره	معنی نام	نام انگلیسی	دیگر نام‌ها
دُبه	خرس	Dubb, Dubhe	ظَهر دب اکبر (پشت خرس بزرگ)
مَراق	کمرگاه	Merak, Merakh	-
فِخذ	ران	Phad, Phecda, Phekda, Phegda, Phekha, Phacd, Fekda	-
مَغرز	بیخ (دُم)	Megrez	-
عَناق	بزغاله ماده	Mizar, Mizat, Mirza, Mitsar, Vasistha	مِئزَر (کمربند)
جَون	سیاه	Alioth, Allioth, Aliath	الیَت (پیه دُم)
قائد	رهنما	Alkaid, Benetnash, Benetnasch, Elkeid	بنات نعش (دختران پیکر)
حوض	آبگیر	Al Haud, Sarir	سَریر (تخت)، سریر بنات‌النَعش (تخت دختران پیکر)
اولی	یکمین (جَستن آهو)	Alula	قَفْزةالاولی (یکمین جست)
ثانیه	دومین	Tania	قفزةالثانیه (دومین جست)
ثالثه	سومین	Talitha	قفزه‌الثالثه (سومین جست)
سُها	-	Alcor	-

ستارگان دارای نام خاص
خانواده خرس بزرگ	خرس بزرگ: دُبه • مَراق • فَخذ • مَغرِز • جَون • عَناق • قائد • حوض • ثالثه شمالی • ثالثه جنوبی • ثانیه شمالی • ثانیه جنوبی • اولی شمالی • اولی جنوبی • پوز خرس • سُها • مئزر خرس کوچک: اخفی‌الفرقدین جدی (ستاره) ستاره قطبی فرقد کوکب شمالی (انور فرقدان) ییلدون (دلتا خرس کوچک). اژدها: بطن‌الثُعبان شمالی بطن‌الثُعبان جنوبی تیل تیس ثعبان ذیخ جوزا رأس‌التنین ذبه رأس‌الثعبان راقص صافی عواد.
خانواده منطقةالبروج	جبهه ابدم (ذنب‌الاسد، قنب‌الاسد، بتا شیر) خراتان رأس شمالی اسد رأس جنوبی اسد زُبرةالاسد سوبرا ضفیره طرف (لاندا شیر) ظهرالاسد (میان، تتا شیر) منقارالاسد قلب‌الاسد (نخو، آلفا شیر) عوا (ماشاهه، دلتا دوشیزه) انگورچین سماک اعزل (اسپور، آلفا دوشیزه) پوریما رجل‌العوا زاویةالعوا زاویه (اتا دوشیزه) سرما (تطریز) زبانی جنوبی زبن جنوبی (کفه جنوبی) زبن شمالی (کفه شمالی) زبن‌العقرب زبن‌العقربی
خانواده زانوزده	-
خانواده شکارچی	اِبط‌الجوزا •
آب‌های آسمانی	آخرالنهر اسپکتروم آشیانه بیض تیمین رانا زورق صادره ظلیم عوجةالنهر قید ذنب دلفین روتانو سوالوسین قطعةالفرس فم‌الحوت آویور توریس سهیل آب آرام ، سهیل حضار، سهیل حضیر، تسین کی، سهیل‌المحلف، فخذ (آلفا کبوتر)، وزن
خانواده بایر	-
خانواده لاکل	-

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.