شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران یکی از شرکتهای زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی است[4] که وظیفه نگهداری و تعمیر و همچنین بهره‌برداری از شبکهٔ راه‌آهن ایران را برعهده دارد.
راه‌آهن ایران | |
 نشان شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران | |
 نقشه خطوط راه‌آهن ایران سال ۹۹ | |
| شعار | ایجاد یک سیستم حمل و نقل ریلی پیشرفته، پیشرو و کارآمد |
|---|---|
| نام پیشین | راه‌آهن دولتی ایران |
| بنیان‌گذاری | ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ |
| گونه | حمل و نقل ریلی |
| مکان | |
| خدمات | قطارهای مسافری و باری |
مدیرعامل | سعید رسولی[1] |
قائم مقام | حسین عاشوری[2] |
افراد کلیدی | معاونت‌ها و اعضای هیئت مدیره |
سازمان مادر | وزارت راه و شهرسازی |
| شعار تبلیغاتی | در آرمان خود راه‌آهنی را تصور کرده‌ایم که افتخار می‌کنیم در ساختن آن نقش داشته‌ایم[3] |
| وبگاه | |
کشور ایران، در حال حاضر دارای ۱۴۰۷۸ کیلومتر (پایان سال ۱۳۹۶) شبکه راه‌آهن استاندارد و ۹۶ کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط آهن عریض است.
تاریخچه
این شرکت، سهامی خاص است که به موجب قانون مصوب مجلس شورای ملی ایران در ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ تأسیس گردیده و در این اساسنامه شرکت نامیده شده‌است.
در این اساسنامه آمده‌است:
شرکت راه‌آهن ایران، شرکتی است وابسته به وزارت راه و ترابری که به صورت بازرگانی اداره شده و کلیه عملیات خود را بر طبق مفاد این اساسنامه ودر مواردی که در اساسنامه تعیین تکلیف نشده باشد طبق مقررات قانون تجارت عمل خواهد نمود.
مدت شرکت نامحدود و مرکز آن تهران می‌باشد.[5]
شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است.
سرمایه اولیه شرکت ده میلیارد ریال است که کلاً متعلق به دولت می‌باشد و ازمحل دارایی راه‌آهن دولتی ایران تأمین می‌گردد.[6][7]
قطارهای مسافری
توسعه خطوط آهن
شرکت ساخت و توسعه زیربناهای ترابری کشور از زیرمجموعه‌های وزارت راه است و معاونت ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها از معاونت‌های این شرکت است که به کار ساخت خطوط آهن جدید اشتغال دارد.
- طول خطوط اصلی: ۱۱۰۶۱ کیلومتر (سال ۱۳۹۶، کیلومتر با عرض ریل پهن) ۹۰۲۰٫۵ کیلومتر خط اصلی ۲۰۴۰٫۵ کیلومتر خط دوم است. (سال ۹۶)
- طول خطوط فرعی (تجاری صنعتی و مانوری): ۳۰۱۷ کیلومتر (سال ۹۶)
- طول خطوط برقی (جلفا-تبریز): ۱۴۸ کیلومتر
- طول خطوط دوم (دو خطه): ۲۰۴۰٫۵ کیلومتر (سال ۹۶)
- تأسیسات تعویض بوژی (هزارچرخ) واقع در ایستگاه مرزی میان‌المللی جلفا و سرخس که برای ترانزیت بار یا واگنهای خالی به کار می‌رود. در هر ۲۴ ساعت و در دو نوبت کاری می‌توان حدود ۲۰۰ واگن (هر واگن دارای ۴ محور یا ۲ بوژی) را تعویض کرد.
- پایانه‌های حمل کانتینر با تجهیزات بلند کردن و جابجا کردن واقع در پایانه‌های بندر امام خمینی و بندرعباس و ایستگاه‌های راه‌آهن در مهرآباد، جلفا، سهلان و غیره
- طول معادل خطوط (یک خطه و دو خطه) ۱۱۰۶۱ کیلومتر
- طول خطوط مانوری: ۱۹۵۷ کیلومتر (سال ۹۶)
- طول خطوط صنعتی تجاری: ۱۰۵۹ کیلومتر (سال ۹۶)
جمع کل خطوط (با احتساب خطوط فرعی، ایستگاه‌ها و مانوری‌ها ۱۴۰۷۸ کیلومتر در پایان سال ۱۳۹۶ است. (برنامه‌ریزی شرکت راه‌آهن)
بهره‌برداری
راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در پایان سال ۱۳۹۴ در حدود ۹۲۱۵ نفر پرسنل داشته که در ۱۹ اداره کل مناطق، ۵۰ (اداره کل، دفتر، پروژه) بنام واحدهای ستادی مستقر در مرکز فعالیت می‌کنند. تقسیم‌بندی شرکت بر اساس مناطق (زیر نظر روسای ادارات کل) و همچنین صورت گرفته‌است. این شرکت علاوه بر مسئولیت بهره‌برداری از خطوط، مسئول حفظ، نگهداری و تعمیر خطوط نیز است.
ایستگاه‌های میان‌المللی آزاد: اهواز، سهلان، تبریز، جلفا، نیک پسندی، مهرآباد، تهران، اصفهان، بندرعباس، سرخس، منهد (از مرز رازی)
در سال ۱۳۹۶ ۲۴٬۴۸ میلیون مسافر و ۳۰٬۲۹۹ میلیون تن بار به وسیله راه‌آهن جابجا شده‌است.
ادارات کل نواحی راه‌آهن ایران
|
|
| |||||||||||||||||||||
شرکتهای ریلی
قطارهای باری
قطارهای مسافری
 |
جستارهای وابسته
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- «آشنایی با مدیرعامل».
- «آشنایی با قائم مقام».
- «آرمان راه‌آهن» (PDF). راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران.
- «نمودار سازمانی ستادی وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران». وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران.
- شرکت می‌تواند در داخل و خارج کشور به منظور گسترش فعالیت خود با تصویب مجمع‌عمومی دفاتری را تأسیس یا نمایندگی‌هایی داشته باشد.
- «اساسنامه شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران (سهامی خاص)». مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران.
- قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و چهار تبصره و اساسنامه مربوطه مشتمل بر چهار فصل و 24 ماده و پانزده تبصره در جلسه روز یکشنبه بیست و نهم‌شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1366.7.2 به تأیید شورای نگهبان رسیده‌است.
- ایران بندر چابهار را با خط آهن به افغانستان وصل می‌کند، بی‌بی‌سی فارسی
- پروژه راه‌آهن اراک-خمین-اصفهان
