دیوار ندبه
دیوار نُدبه (به معنای دیوار غربی)، مقدس‌ترین مکان مذهبی یهودیان است که بر روی تپه «موریا» در شهر اورشلیم قرار دارد. به باور یهودیان دیوار ندبه از آخرین باقی‌مانده‌های هیکل سلیمان و دومین پرستش‌گاه اورشلیم و مرکز دعا و منبع الهام برای یهودیان در اسراییل و سراسر جهان می‌باشد.[1] مسلمانان آن را دیوار بُراق (به عربی: حائِط البُراق) می‌خوانند و معتقدند پیامبر اسلام مرکب خود را در شب معراج به آن بست.[2] در نماز سه‌گانه روزانه یهودیان جهان، مختصات این مکان به عنوان قبله استفاده می‌شود.
تاریخچه
به اعتقاد یهودیان، این دیوار بخش باقی‌مانده از دیوار هیکل سلیمان یا معبد باستانی یهودیان است که در اورشلیم ساخته شده‌بود و بعدها توسط رومی‌ها، ویران شد.[3]
یهودیان هر روز جمعه در جلو آن گرد می‌آمده‌اند و بر ویرانی بیت‌المقدس شیون و ندبه می‌کرده‌اند. این رسم از سدهٔ نخست میلادی سابقه داشته‌است.[4]
اهمیت جغرافیایی دیوار ندبه
دیوار مقدس ندبه قسمتی از دیوار غربی مسجدالاقصی که متعلّق به مسلمانان است. دیوار ندبه برای یهودیان و مسیحیان بسیار مقدس است و پیروان ادیان ابراهیمی در این مکان به عبادت می‌پردازند.
تونل‌های مخفی زیر دیوار ندبه
این تونل‌ها در زیر بخش غربی منتهی‌الیه سمت راست دیوار ختم می‌شود و علاوه بر گلو(تیله)، فنگ بازی یهودیان برای رهانیدن بزرگان یهود در هر دوره استفاده میشده و کلید آن فقط با بزرگان انگشته (به زبان عبری بزرگ کاهن اعظم) بوده. منابع: تاریخ یهود، یهود و اسلام، یهودی تنها ، کیل قِیینه اعظم نوشته هنری کوترزبرگ اتریشی.
تولیت و امکان بازدید
دیوار ندبه در تولیت بنیاد کوتل قرار دارد که به وزارت امور مذهبی اسراییل وابسته‌است.
نیایش جداگانه مردان و زنان
اداره امور این دیوار به عهده یکی از سنتی‌ترین مراجع مذهبی اسرائیل است که عبادت زنان و مردان را در کنار هم ممنوع می‌داند و فقط بخش کوچکی از دیوار را به زنان اختصاص داده است. تصمیم دولت اسرائیل برای لغو طرح مربوط به اجازه نیایش زنان در کنار مردان در پای دیوار ندبه با اعتراض و انتقادهای شدیدی مواجه شده‌است. سنت‌گرایان افراطی تاکنون مانع از اجرای آن شدند و اکنون دولت اسرائیل طرح تصویب شده را لغو کرده و احتمالاً به دنبال ارائه طرح دیگری خواهد بود. دولت بنیامین نتانیاهو روز یکشنبه ۲۵ ژوئن ۲۰۱۷ (چهارم تیر ۱۳۹۶) رای به لغو این طرح داد، طرحی که گروه‌های مختلف جامعه به خصوص زنان برای آن بیش از دو دهه تلاش کرده بودند. این تصمیم خشم زنانی را برانگیخته که در بیست و هفت سال گذشته برای حق عبادت در کنار مردان تلاش کرده‌اند و هر ماه به عنوان اعتراض در مقابل دیوار تجمع کرده و گاهی کارشان به درگیری با پلیس یا بازداشت کشیده بود. این فعالان همچنین خواهان لغو ممنوعیت دعا خواندن زنان با صدای بلند و ممنوعیت قرائت تورات هستند. در همین حال سنت‌گرایان افراطی از تصمیم جدید دولت استقبال کرده و از این که دولت اسرائیل ارزش‌های سنتی را زیرپا نگذاشته اظهار رضایت کرده‌اند.[5]
منابع
- وبگاه بنیاد کوتل
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- براق در دائرةالمعارف اسلامی
- اورشلیم جاویدان بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine (وبگاه رسمی وزارت خارجه اسراییل)
- «براق در دائرةالمعارف اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۰۸.
- پلیس اسرائیل با معترضان به عبادت زنان شال‌پوش درگیر شد، بی‌بی‌سی فارسی
- مصاحب، غلامحسین. «دیوار ندبه». دائرةالمعارف فارسی. ۱. به کوشش جمعی از نویسندگان. ص. ۱۰۳۰. از پارامتر ناشناخته
|جداکننده=صرف‌نظر شد (کمک) - «اسرائیل طرح نیایش زنان در کنار مردان در پای دیوار ندبه را لغو کرد». بی بی سی فارسی. 26 ژوئن 2017 - 05 تیر 1396. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
| نام‌ها |  | |
|---|---|---|
| خیابان‌ها و بلوارها | ||
| حصار شهر |
| |
| جای‌های مذهبی | ||
| آموزش و فرهنگ | ||
| مرتبط | ||
 قوم یهود و یهودیت | |
|---|---|
| |
| تقسیم‌های قومی یهودی |
|
جنبش‌های مذهبی |
|
| فلسفه یهودی |
|
| متون یهودی | |
| مکان‌های مقدس یهودی |
|
| شخصیت‌های یهود در کتاب مقدس | |
| رهبری در یهودیت |
|
| نقش‌ها | |
| فرهنگ |
|
| مسائل |
|
| زبان‌های یهودی | |
| نیایش و ادعیه | |
رده:یهودیت و دین‌های دیگر |
|
| تاریخ یهود |
|
| جنبش سیاسی یهودیت |
|
| یهودستیزی | |
| |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| یهودیت (سفاردی‌ها/اشکنازی خاخام بزرگ) |
| مناطق
شهر قدیم
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مسیحیت |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اسلام (مذهب اهل سنت مفتی اعظم) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
