خویشاوندسالاری
خویشاوندگماری،[1] خویشاوندسالاری،[2] پارتیبازی (به انگلیسی: Nepotism)، یا فامیل پروری یکی از مصادیق شایع فساد اداری است که به تبعیض و جایگزینی رابطه به جای ضابطه دلالت دارد. در فرایند پارتیبازی فرد یا افرادی با دسترسیها و قدرت اعمال نظر در یک اداره، نهاد یا سازمان دولتی یا خصوصی، به نفع یکی از اقوام نسبی یا سببی یا دوستان و نزدیکان خود یا فردی که به دلیل ارتباط با او به صورت شخصی از طرق مادّی یا معنوی منتفع میشوند (در افواه عمومی: کسی که «آشنا» است) اعمال نفوذ میکنند. این اعمال نفوذ میتواند به برتریدادن منافع شخصی به منفعت سازمان منجر شود و به عنوان مثال در اعمال نفوذ برای تصدی یک سمت، دریافت تسهیلات، ارتقا یا برنده شدن در یک مناقصه یا مزایده برای کسی که «آشنا» است نمود پیدا کنند.[3]
فساد سیاسی | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
فسادها | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
فساد در کشورهای جهان | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
پیرامون واژه
واژهٔ «پارتیبازی» برگرفته از لغت فرانسه «پارتی»(به فرانسوی: Parti) به معنای حزب، گروه، طرفداری و جانبداری میباشد و در سده اخیر وارد زبان فارسی شدهاست، گرچه در زبان انگلیسی برای این مفهوم از «نپوتیسم»∗ استفاده میگردد.
منابع
- «خویشاوندگُماری» [علوم سیاسی و روابط بینالملل] همارزِ «nepotism»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ خویشاوندگُماری)
- «شهبازی: من بچه صیغهای نظام هستم!». تابناک. بایگانیشده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۲ اسفند ۱۳۸۸.
- نقش دوران قاجار در واژه مصطلح پارتی بازی در ایران.