انسان‌محوری

انسان‌محوری[1][2] (به انگلیسی: Anthropocentrism) یا انسان‌مرکزی یا انسان‌مداری یا مردم‌میانگاهی، نوعی جهان‌بینی است که براساس آن انسان سرچشمهٔ تمام ارزش‌هاست، زیرا مفهوم ارزش ساختهٔ انسان است و برای طبیعت به‌صرف اینکه در خدمت انسان است ارزش قائل است. براساس این نگرش، انسان مرکز کائنات است و محیط‌زیست تنها در خدمت منافع انسان است و هیچ حقی برای طبیعت به خودی خود در نظر گرفته نمی‌شود.[3]

با انسان‌گرایی اشتباه نشود.

این اصطلاح می‌تواند برابر humanocentrism استفاده شود، درحالیکه اصطلاح اول بیشتر به برتری انسان اشاره دارد. انسان‌محوری مفهومی عمده در اخلاق محیط زیستی و فلسفه محیط زیستی است، که در آنها دیدگاه انسان‌محور، ریشهٔ مشکلات ایجادشده به علت تعامل بشر با محیط زیست انگاشته شده‌است. هرچند، دیدگاه انسان‌محور، عمیقاً در فرهنگ‌های مدرن بشری و اعمال آگاهانه آنها تعبیه شده‌است.

مبدا

بعضی از طرفداران استثنایی انسان به شواهدی از پیشرفت سریع غیرمعمول مغز و ظهور توانایی‌های استثنایی اشاره دارند. همان‌طور که یکی از مفسران آن را بیان می‌کند، «در طول تاریخ بشر، ما در پرورش توانمندی‌های ما موفق بوده‌ایم، شکل دادن به پیشرفت ما و تأثیر جهان بر جهان به صورت عمدی، کاملاً متفاوت از فرایندهای تکاملی»[4]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۳.
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۳.
  3. واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
  4. «Anthropocentrism». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷.

منابع
  • فرهنگ تشریحی ایسم‌ها (مشتمل بر ۱۹۹۰ ایسم از علوم مختلف): عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس، ۱۳۹۱، (گالینگور، وزیری) ۶۵۶ صفحه. ISBN 978-964-320-482-2
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Anthropocentrism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۲.


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.