تاج کیانی

تاج کیانی، تاج پادشاهی در دورهٔ قاجار است که به دستور فتحعلی‌شاه دومین پادشاه این دودمان در سال ۱۲۱۲ قمری برابر با ۱۷۹۷ میلادی ساخته شد و مورد استفاده پادشاهان پس از وی قرار گرفت.

تاج کیانی
تاج کیانی
جزئیات
کشورایران
زمان ساخت۱۷۹۷
متعلق بهپادشاهان قاجار
جنسطلا، نقره
لبهمخمل قرمز
جواهرات مهممروارید، الماس

با فروپاشی ساسانیان، شاهان ایران دیگر هیچگاه از تاج به این شکل استفاده ننموده بودند و در تمام آن دوران تاج به صورت جقه بوده‌است.[1] عناصر به کار رفته در این تاج شامل الماس، زمرد، یاقوت و مروارید می‌باشند.[2]

در زمان ناصرالدین‌شاه جقه‌ای بزرگ مزین به زمرد و الماس و پره‌های متعدد و یک رشته مروارید به این تاج افزوده شد و تغییر اندکی در طرز نصب جواهرات تاج کیانی داده شد.[3] تاج کیانی اکنون در موزه جواهرات ملی ایران واقع در خزانه بانک مرکزی نگهداری می‌شود.

در طول دوره قاجار این تاج علاوه بر کاربرد در تاج‌گذاری استفاده نمادین نیز پیدا کرد، به طوری که بر روی بسیاری از پرچم‌ها، اسکناس‌ها، سکه‌ها، نشان‌های افتخار و تمبرهای مربوط به این دوره نقش تاج کیانی دیده می‌شود.[4]

رضاشاه پس از رسیدن به سلطنت، حاضر نشد که از تاج کیانی که ویژه شاهان قاجار بود برای تاج‌گذاری خود استفاده کند. از این رو دستور ساخت تاج پهلوی را داد.[1]

ویژگی‌ها
تصویر یکی از سنگ‌نگاره‌های فتحعلی‌شاه در چشمه‌علی که امروزه از میان رفته‌است. در این تصویر شاه سرگرم شکار شیر است و تاج کیانی بر سر او دیده می‌شود.

این تاج سلطنتی از چهار بخش تشکیل شده که از پایین شامل: بخش سربند، بخش مرواریدی، کنگره‌ها، و در بالاترین بخش کلاه مخملی قرمز رنگ آن. قسمت دوم آن توسط ۱۸۰۰ دانه مروارید زمینه‌ای سفید را برای زمردهای سبز رنگ و یاقوت‌های لعل سرخ رنگ ایجاد کرده‌است. بدون در نظر گرفتن جقه تاج، بلندای کلاه ۳۲ سانتی‌متر و پهنای آن ۵٫۱۹ سانتی‌متر است.[5] ساختار این تاج در زمان فتحعلی‌شاه قدری متفاوت با ساختار امروزی آن بود و به جای جقه بزرگی که در زمان ناصرالدین‌شاه روی این تاج نصب شد پرهای تزئینی بر بالای تاج کیانی قرار داشتند.[6]

نگارخانه

درپیوند

منابع
  1. «ارزش جواهرات تاج و تخت سلاطین ایران». عصرایران. ۳ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۳۰ دی ۱۳۹۶.
  2. جواهرات سلطنتی ایران، اداره نشر اسکناس بانک مرکزی ایران
  3. «تاج». دانشنامه جهان اسلام، کتابخانه مدرسه فقاهت. دریافت‌شده در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱.
  4. «پرچم‌های ایران». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱.
  5. «تاج بخش پنجم، دوره‌های قاجار و پهلوی». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۲۱.
  6. «مطالعه تطبیقی فرم سرپوش شاهانه در دوره های صفویه و قاجار». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.