باشگاه فوتبال آلومینیوم اراک

تاریخچه فوتبال حرفه ای در اراک به دهه پنجاه و حضور تیم کمباین سازی اراک با مالکیت جان دیر آمریکایی در جام حذفی ایران برمی‌گردد. در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد نیز تیم گسترش اراک برای مدتی در رقابت‌های کشوری سازمان لیگ در دسته های مختلف جام آزادگان حضور یافت. به هر روی اولین حضور جدی و حرفه‌ای بعد از انقلاب فوتبال باشگاهی در اراک را باید در سال ۱۳۷۹ و تأسیس تیم فوتبال پاس اراک بجوییم. آن‌ها پس از راه‌یابی از مسابقات زیرگروه فصل ۱۳۷۹-۱۳۸۰ با بهره‌گیری از جوانان بومی اولین فصل خود را در لیگ آزادگان (دسته یک) ۱۳۸۰-۱۳۸۱ بازی کرده و در پایان فصل به لیگ پایین‌تر سقوط کردند.

در سال ۱۳۸۲ باشگاه نام خود را به باشگاه فوتبال صنایع اراک تغییر داد، هدف از این تغییر نام برخورداری از امکانات مالی شرکت های صنعتی فراوان شهر بود. همچنین حضور چهره های شاخص فوتبال کشور در آن زمان مثل منصور پورحیدری به عنوان مدیر فنی و سرمربی، جواد زرینچه، سیروس دین محمدی و محمد نوازی به عنوان مربی و بازیکن در توجه بیشتر مسئولان و شهروندان اراک به فوتبال نقش به سزایی داشت. اگر چه آنها در فصل ۸۲-۸۳ دسته دو فوتبال شرکت نکردند اما با این حال با خرید امتیاز جواز حضور در فصل بعدی لیگ آزادگان را پیدا کردند. صنایع به مدت ۵ سال در لیگ دسته اول آزادگان بازی کرد، از حسین عبدی می‌توان به عنوان بازیکن بومی و گلزن شاخص باشگاه اراکی در آن سال‌ها اشاره کرد. قبل از شروع فصل ۸۶-۸۷ صنایع اراک از استادیوم خانگی قبلی خود یعنی ورزشگاه پنجم مرداد به استادیوم تازه ساز امام خمینی نقل مکان کرد که تا امروز هم بازی های خود را در آن برگزار می‌کند. در سال ۸۷ این باشگاه توسط شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) خریداری شد.

به دلیل سختی های مالی ، در سال ۸۷ صنایع اراک به کارخانه آلومینیوم ایران فروخته شد . آن ها در اولین سال فعالیت خود با سرمربیگری جواد زرینچه تلاش فراوانی برای صعود به لیگ برتر کردند اما در نهایت فصل را در رتبه چهارم لیگ دسته یک پایان رساندند. مهم ترین دیدار تیم در آن فصل دیدار سرنوشت ساز و پلی آف گونه در برابر استیل آذین پر مهره آن فصل بود که اراکی ها با شکست ۳-۱ در برابر ۲۰ هزار نفر تماشاگر خانگی نبرد صعود به لیگ برتر را به این تیم واگذار کردند. تنها یک سال پس از خرید باشگاه، شرکت تمامی فعالیت های ورزشی خود را تعطیل کرد.

با کنار کشیدن آلومینیوم سازی مجموعه شن سا مسئولیت تیم را بر عهده گرفت و تیم با نام باشگاه فوتبال شن سا اراک در فصل ۸۸-۸۹ لیگ آزادگان شرکت کرد و در پایان در رتبه یازدهم قرار گرفت. شن سا نیز مانند مجموعه قبلی به دلیل مشکلات مالی پس از یکسال تصمیم به واگذاری باشگاه گرفت.

و این بار هیئت فوتبال استان مرکزی تیم را با نام باشگاه فوتبال همیاری مرکزی روانه رقابت های ۸۹-۹۰ لیگ آزادگان کرد. آن ها این فصل را هم در رتبه یازدهم به پایان رساندند. یکی از دلایل بی توجهی گسترده به این باشگاه بومی اراکی در این سالها مطرح شدن پیشنهاد انتقال باشگاه فوتبال نفت تهران توسط نماینده وقت مجلس شهر اراک بود. موضوعی که جنجال های فراوانی به پا کرد، تا جایی که یکی از قسمت های برنامه نود مهم ترین برنامه فوتبالی کشور به طور کامل به این موضوع اختصاص یافت.

در سال ۹۰ شهرداری شهر اراک باشگاه را در اختیار گرفت اما روند ناامید کننده باشگاه پایان نیافت و سرانجام پس از یازده فصل رقابت در دسته اول با اتمام فصل ۹۱-۹۲ باشگاه به دسته دوم سقوط کرد. پس از یک فصل شرکت در دسته دوم و در پایان لیگ ۹۲-۹۳ باشگاه در رتبه سیزدهم لیگ دو قرار گرفت و به دسته سه فوتبال ایران سقوط کرد.

پس از سقوط تیم شهرداری اراک، کارخانه آلومینیوم سازی برای جلوگیری از از دست رفتن سهمیه مهم فوتبال استان مرکزی یک بار دیگر باشگاه را خریداری کرد و این بار با برنامه ریزی بلند مدت، تصمیم به راهیابی به سطح اول فوتبال ایران گرفت. آن ها با خرید امتیاز جواز حضور در فصل ۹۳-۹۴ لیگ دسته دوم را دریافت کردند. با به کار گیری مهدی پاشازاده به عنوان سرمربی و سرمایه گذاری مناسب آن ها فصل را در رتبه اول تمام کردند و با این اتفاق، باشگاه اراکی بار دیگر به لیگ آزادگان (دسته یک) بازگشت. آنها دو فصل اول بازگشت خود یعنی فصول ۹۴-۹۵ و ۹۵-۹۶ را در رتبه نهم لیگ یک به پایان رساندند. همچنین با پیروزی ۱-۰ مقابل پیکان و شکست در وقت های اضافه در برابر سپاهان، قهرمان پنج دوره لیگ برتر ایران، حضور قابل توجهی در جام حذفی فصل ۹۵-۹۶ داشتند. با شروع فصل ۹۷-۹۸ باشگاه به طور جدی‌تر برای صعود به لیگ برتر تلاش کرد. با سرمربیگری محمد ربیعی باشگاه نیم‌فصل اول را در رتبه های بالایی جدول و محدوده صعود به لیگ برتر به پایان رساند اما به وجود آمدن اختلافات مدیریتی باعث جدایی سرمربی و مدیر عامل این تیم در پایان نیم فصل و افت کیفی و نتیجه گیری تیم شد. با ورود فراز کمالوند آلومینیوم اراک تا هفته ماقبل پایانی نیز خود را در کورس صعود به لیگ برتر نگه داشت. با این حال شکست در بازی های سرنوشت ساز از جمله دیدار با ملوان باعث به پایان بردن لیگ در رتبه چهارم و ۱۹ ساله شدن حسرت حضور در لیگ برتر ایران برای هواداران اراکی شد.

تیم آلومینیوم اراک در تاریخ ۲۶ مرداد سال ۱۳۹۹ به سرمربی گری رسول خطیبی با غلبه بر تیم داماش گیلان در هفتۀ آخر لیگ آزادگان و تفاضل گل بهتر نسبت به مس کرمان، توانست به رتبه دوم جدول دست پیدا کند و برای اولین بار در تاریخ خود به لیگ خلیج فارس صعود کند و اولین نماینده استان مرکزی و شهر اراک در این رقابت‌ها می‌باشد.