هگزا فلوراید گوگرد

گوگرد هگزا فلوئورید یا اس‌اف‌سیکس با فرمول SF۶ یک ترکیب معدنی بی‌رنگ، بی‌بو و اشتعالناپذیر است که در دستهٔ گازهای گلخانه‌ای جای می‌گیرد. اس‌اف‌سیکس دارای هندسهٔ مولکولی شش‌وجهی است که از شش اتم فلوئور که به یک اتم گوگرد در مرکز پیوسته‌اند، تشکیل می‌گردد. مانند دیگر گازهای غیرقطبی به سختی در آب حل می‌شود اما در حلالهای آلی غیرقطبی حل‌شدنی است. معمولاً آن را به صورت گاز فشردهٔ مایع‌شده جابجا می‌کنند. چگالی آن در شرایط سطح دریا، ۶٫۱۲ گرم بر لیتر است.[2] این گاز معمولاً به عنوان بازدارندهٔ جرقه‌زنی در تجهیزات ولتاژبالا استفاده می‌شود و نزدیک به پنج برابر از هوا سنگین‌تر است.[3]

هگزا فلوراید گوگرد
نام‌گذاری آیوپاک

Sulfur hexafluoride

نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
Hexafluoro-λ6-sulfane[1]
دیگر نام‌ها

Elagas
Esaflon
Sulfur(VI) fluoride
Sulfuric fluoride

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس 2551-62-4 Y
پاب‌کم 17358 Y
کم‌اسپایدر 16425 Y
UNII WS7LR3I1D6 N
شمارهٔ ئی‌سی 219-854-2
شمارهٔ یواِن 1080
KEGG D05962 N
MeSH Sulfur+hexafluoride
ChEBI CHEBI:30496 Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس WS4900000
کد اِی‌تی‌سی V08DA05
مرجع جی‌ملین
 2752
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی F6S
جرم مولی ۱۴۶٫۰۶ g mol−1
شکل ظاهری Colorless odorless gas
چگالی 6.17 g/l
دمای جوش −۶۴ درجه سلسیوس؛ −۸۳ درجه فارنهایت؛ ۲۰۹ کلوین
فشار بخار 2.9 kPa (at 21.1 °C)
ساختار
ساختار بلوری دستگاه بلوری اورتورومبیک oP28
گروه فضایی Oh
Orthogonal hexagonal
شکل مولکولی Octahedral
گشتاور دوقطبی 0 D
ترموشیمی
آنتروپی مولار
استاندارد So298
 291.52 J K-1 mol-1
-1220.47 kJ mol-1
خطرات
MSDS External MSDS
شماره‌های نگهداری S۳۸
لوزی آتش
Flammability code 0: Will not burn. E.g., waterHealth code 0: Exposure under fire conditions would offer no hazard beyond that of ordinary combustible material. E.g., sodium chlorideReactivity code 0: Normally stable, even under fire exposure conditions, and is not reactive with water. E.g., liquid nitrogenSpecial hazards (white): no code
0
0
0
ترکیبات مرتبط
مرتبط با sulfur fluorides دی‌سولفور دکا فلوئورید
سولفور تترافلورید
ترکیبات مرتبط هگزافلوئورید سلنیم
سولفوریل فلورید
تلوریم هگزافلوئورید
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

سنتز و واکنش

اس‌اف‌سیکس را می‌توان از در تماس قرار دادن گوگرد و فلوئور بدست آورد. این همان روشی است که هانری مواسان و پل لبیو در ۱۹۰۱ میلادی در اکتشافاتشان به کار بردند.[2]

عملاً هیچ واکنش شیمیایی‌ای برای اس‌اف‌سیکس وجود ندارد. این گاز با سدیم گداخته واکنش نشان نمی‌دهد اما به صورت گرماده با لیتیم واکنش نشان می‌دهد.[2]

کاربردها

سالانه ۸٫۰۰۰ تن اس‌اف‌سیکس تولید می‌شود که بیشتر آن (۶٫۰۰۰ تن) به عنوان دی‌الکتریک گازی در صنعت برق استفاده می‌شود. به عنوان یک گاز بی‌اثر در ریخته‌گری منیزیم و به عنوان یک پرکنندهٔ بی‌اثر در پنجره‌های دوجداره کاربرد دارد.[2]

خاصیت عایقی

اس‌اف‌سیکس به عنوان مادهٔ گازی دی‌الکتریک در صنعت برق و در مدارشکنهای ولتاژبالا، تجهیزات کلیدزنی و دیگر تجهیزات برقی به کار می‌رود و جای مدارشکن‌های پرشده از روغن را که ممکن است شامل مادهٔ مضر پی‌سی‌بی باشند می‌گیرد. از اس‌اف‌سیکس تحت فشار در تجهیزات جی‌آی‌اس استفاده می‌شود چراکه خاصیت دی‌الکتریک آن بسیار بیشتر از هوا یا نیتروژن خشک‌شده‌است. این ویژگی سبب می‌شود که بتوان اندازهٔ تجهیزات برقی را تا حد زیادی کاهش داد. این خاصیت باعث می‌شود جی‌آی‌اس برای مقاصد بخصوصی نظیر بکارگیری در فضای بسته مناسب باشد (در مقابل تجهیزات برقی عایق‌بندی شده با هوا که فضای به‌نسبت زیادتری می‌برند). تجهیزات برقی عایق‌بندیشده با گاز نسبت به آلودگی و تاثیرات آب و هوا نیز مقاومت بیشتری دارند و در کاربردهای طولانی‌مدت به سبب فضای کارکرد مهارشده، اعتمادپذیرتر هستند. با وجود اینکه بیشتر محصولات حاصل از تجزیهٔ این گاز به سرعت به اس‌اف‌سیکس بازتبدیل می‌شوند، قوس الکتریکی یا کرونا می‌تواند موجب تولید دی‌سولفور دکافلوئورید شود که گازی به شدت سمی است و اثرات سمی آن مشابه فوسژن می‌باشد. S2F10 به عنوان یک گاز مستعد برای بکارگیری در جنگ‌افزارهای شیمیایی در جنگ جهانی دوم مطرح بود چراکه موجب ریزش اشک نمی‌شود یا پوست را به سوزش نمی‌اندازد و بنابراین هشدار کمی هنگام تماس فراهم می‌کند.[2]

اس‌اف‌سیکس همچنین به عنوان یک دی‌الکتریک ولتاژبالا در شتاب‌دهنده‌های ذره‌ای مانند مولد واندوگراف و پلترونها و میکروسکوپ‌های الکترونی ولتاژ بالا به کار می‌رود.[2]

استفاده‌های پزشکی

از اس‌اف‌سیکس در جراحیهای ترمیم جداشدگی شبکیه استفاده می‌شود.[4]

دیگر استفاده‌ها

از هگزا فلوراید گوگرد برای بالابردن فشار در هادی‌موجهای سامانه‌های رادار نیز استفاده می‌شود.[2]

گاز گلخانه‌ای

با توجه به هیئت بین دولتی تغییرات آب‌وهوایی، اس‌اف‌سیکس قوی‌ترین گاز گلخانه‌ای ارزیابی شده‌است که در یک بازهٔ ۱۰۰ساله پتانسیل گرمای جهانی آن ۲۲٬۸۰۰[5] برابر بیشتر از دی‌اکسید کربن است.[2]

اثرات کاراندام‌شناختی و احتیاط‌ها

همچون دیگر گازها، چگالی اس‌اف‌سیکس بر روی بسامد تارهای صوتی تولیدکنندهٔ ارتعاشات صدا تاثیرگذار است. چگالی هگزا فلوراید گوگرد به‌نسبت در دما و فشار اتاق، زیاد است، زیرا جرم مولی این گاز زیاد است. برخلاف هلیم که جرم مولی‌اش ۴ گرم بر مول است، اس‌اف‌سیکس جرم مولی‌ای معادل ۱۴۶ گرم بر مول دارد. سرعت صوت در این گاز ۰٫۴۴ برابر سرعت صوت در هوا است، علت این امر لختی مولکولهای اس‌اف‌سیکس است. در مقایسه، جرم مولی هوا، که تقریباً ۸۰٪ نیتروژن و ۲۰٪ اکسیژن است، تقریباً ۳۰ گرم بر مول می‌باشد. تنفس اس‌اف‌سیکس موجب کاهش ارتعاش تارهای صوتی و بسامد صدا می‌شود، در مقابل تنفس هلیوم موجب افزایش آن می‌گردد.[6]

به مانند همهٔ گازهای غیر اکسیژنی، تنفس اس‌اف‌سیکس می‌تواند منجز به خفگی یا حتی مرگ شود.[2]

جستارهای وابسته

منابع
  1. "Sulfur Hexafluoride - PubChem Public Chemical Database". The PubChem Project. USA: National Center for Biotechnology Information.
  2. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sulfur hexafluoride». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲.
  3. «قایق‌سواری بر روی دریای نامرئی / عکس». خبرآنلاین. ۱ فروردین ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲.
  4. Daniel A. Brinton, C. P. Wilkinson, George F. Hilton, Retinal detachment: principles and practice Oxford University Press, 2009 ISBN 0-19-533082-X, page 183
  5. Intergovernmental Panel on Climate Change, Working Group 1, Climate Change 2007, Chapter 2.10.2.
  6. "Physics in speech". phys.unsw.edu.au. Archived from the original on 10 December 2004. Retrieved 2008-07-20.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.