شاهین بهمن‌زادگان

شاهین بهمن‌زادگان (به زبان پارسی شاهین وهمن‌ زادگان) یکی از سرداران ساسانی در زمان هرمزد چهارم و خسرو پرویز بود. شاهین بهمن زادگان از طرف پدر از خاندان بزرگ سورن بود و از طرف مادرش به خاندان بزرگ کارن.

ما در تاریخ ایران در زمان ساسانیان و در زمان جنگ خسرو پرویز با بیزانس به نام شاهین بهمن زادگان بر می خوریم. (سال 602 میلادی) پس از شروع جنگ خسرو پرویز با روم، شاهین همراه نارسیس سردار رومی، توانستند تمامی قلعه های بین النهرین از جمله شهر استراتژیک دارا و آمد را تصرف کنند. پس از این پیروزی ها خسرو پرویز شاهین بهمن زادگان را به پایتخت فرا خواند و با 38 هزار سوار و پیاده مامور حمله به ارمنستان روم کرد.

شاهین پس از اینکه به ارمنستان روم رسید، در آنجا سپاه ارمنی را شکست داد و دو شهر ارمنی ساتالا و تئودوسیپولیس را به تصرف خود در آورد.

شاهین در تیرماه سال 610 میلادی همراه ارتش ایران تمامی نواحی آباد و حاصلخیز گالاتی و سپس پافلاگونی را کمتر از ده ماه از چنگ بیزانسیان خارج کرد. پس از آن شاهین توانست در جنگی بزرگ آندره سردار رومی را در آسیای صغیر شکست دهد و آخرین ایالت آسیای صغیر یعنی شهر بی تی نی را به تصرف در آورد. به دنبال این پیروزی های درخشان شاهین توانست شهر هایی همچون ارزروم، قیصریه مازاکا و حتی کالسدون نزدیک ترین شهر به پایتخت بیزانس را به تصرف در آورد.

در هنگام فتح کالسدون بود که هراکلیوس با شاهین بهمن زادگان دیدار کرد و از اون درخواست صلح کرد، شاهین نیز درخواست هراکلیوس را به خسرو پرویز رساند، از آنجایی که خسروپرویز بسیار بد بین بود از این عمل شاهین خشمگین شد و طی نامه ای اون را سرزنش کرد که چرا جنگ را متوقف کرده است و چرا هنگام دیدار هراکلیوس او را دستگیر نکرده و به تیسفون نفرستاده است؟!

شهر کالسدون نیز در همان سال یعنی 619 میلادی سقوط کرد و هدف بعدی شاهین شهر قسطنطنیه بود. شاهین با بای یان رهبر قبایل آوار متحد شد و به قسطنطنیه حمله بردند. ارتش ایران و متحدانش به دلیل نداشتن نیروی دریایی نتوانستند قسطنطنیه را به تصرف درآورند و حتی پای یک سرباز ایرانی هم بر روی حصار قسطنطنیه نرسید. به دلیل همین شکست قبایل آوار از ایرانیان جدا شدند. پس از جدا شدن آوار ها که مردمی بسیار جنگ جو بودند، مدافعان رومی قسطنطنیه از شهر بیرون آمده و به فرماندهی تئودور برادر هراکلیوس توانستند در کنار دروازه های شهر قسطنطنیه سپاه ایران را در جنگی بسیار بزرگ شکست دهند و سپاه ایران ناچار به سوی شهر کالسدون عقب نشینی کرد و رومیان این بار سپاه ایران را در شهر کالسدون به محاصره در آوردند. در این هنگام بود که شاهین دچار بیماری شدیدی شد، پزشک سپاه به طور محرمانه به بزرگان سپاه ایران گفت که شاهین توسط سم مهلکی که فقط در دربار یافت می شود مسموم شده است. (به عقیده مورخان خسرو پرویز دستور قتل وی را صادر کرده بود) شاهین پس از چند هفته درگذشت و فرماندهی سپاه ایران بر عهده رازاتس دیگر سردار ایرانی محول شد که آنان با تسلیم کردن شهر کالسدون توانستند باقی مانده سپاه ایران را به تیسفون برسانند. (سال 626 پس از میلاد مسیح)

پس از مرگ شاهین بهمن زادگان که ضایعی بزرگی برای ارتش ایران بود، ایرانیان در جنگ های بعدی نیز شکست یافتند و بیشتر سرزمین هایی که ایرانیان از روم گرفته بودند، دوباره به روم بازگشت و در زمان شیرویه نیز تمامی سرزمین های اشغالی به امپراتوری روم باز گردانده شد.