سد جاوید

این سد در دهانه دره عمیق گری کُنار و در منطقه بشکرو قرار دارد، بشکرو از سامان‌های زیبای دهستان کوخرد است. کوهستان‌های «پل تیر» و بلند، دشت‌های بی پایان و جلگه‌های نخلپوش، و جنگل‌زارهایی از درخت‌های سمر و کنار و کُور،[2] هنگامی که روستای کوخرد بسوی خاور پشت سر بگذارید، مارپیچ جاده شما را به جایی خواهد رساند که از آن واحه سرسبز از دور پیداست و سد بزرگ جاوید در آن واحه قرار دارد که در بادیه جنوبی کوخرد و در پایه کوه پل تیر (کوه خآب) واقع می‌باشد.[3]

از سمت جنوب کوه خآب و نرگ گری کُنار، از طرف شمال رودخانه مهران و تنب بردومه و خادون، از طرف مغرب بک احمد و مزاجان و آثار تاریخی سد بز، و اما از طرف مشرق درواه کبوتردان واقع شده‌است.[2][4]

سد جاوید دومین سد بزرگ سنگی ملاتی در کوخرد است، این سد در پایه کوه پل تیر (کوه خآب) از سمت شمال و در شمال نرگ‌گری کُنار، و از سمت مغرب «پشتخه»‌گری کنار قرار دارد. این سد در سال ۱۹۷۹ میلادی توسط حاج اسماعیل جاوید و حاج احمد علی جاوید بنیادگذاری شده‌است. از همین روی سد جاوید نامگذاری شده‌است.[2]

آبخیز سد جاوید از مناطق گستردهٔ تشکیل می‌یابد، ابتدا از قله کوه پل تیر و سرگرد نرگ «گری» کُنار، و تمام دره‌های بلند و کوتاه اطراف تماماً به سد جاوید سرازیر می‌شود، و لُدخه‌هایی که از کوه‌هایی که در پیرامون این سد وجود دارد، به‌وسیله کوهستان‌ها و نواحی به ارتفاعات متفاوت احاطه شده و منطقه وسیعی را در برگرفته‌است کلاً به سد می‌ریزد و دریاچه‌ای پدید می‌آورد.

کشاورزانی که در منطقه بشکرو نخل و زمین دارند از آب این سد برای آبیاری نخل‌هایشان و کشاورزی استفاده می‌کنند، و در زمین‌های گستردهٔ آن جو و گندم و هندوانه و خَربُزَه و خیار و همه‌گونه سبزیجات صیفی وشتوی کاشته می‌شود، تمام سبزی‌کاری‌های منطقه بشکرو از آب این سد آبیاری می‌شود، در تمام مدت سال این سد آب دارد و کشاورزان از آب آن استفاده می‌کنند.

کوه سر بفلک کشیده «پل تیر» کوه خآب زیستگاه پرندگان مختلفی است. و به دلیل وجود درخت‌های گوناگون و تنومند در طول این کوه بزرگ و دره‌های آن و با وجود آب فراوان و بعد از ایجاد این سد بزرگ پرندگان بیشتری در اینجا جایگیر می‌شوند و لانه می‌سازند، از انواع پرندگان که در این منطقه می‌زیسته‌اند عبارت‌اند از: بادخور، تیهو، قُمری، خضیری (کراشکین)، کبک، بوکلو و «مرغ سلیمان» یا هدهد نام برد که به‌ویژه در فصل زمستان و بهار با آواز دلنشین خود این منطقه کوهستانی را شاد می‌سازند.[2]

• سد
• فهرست بلندترین سدهای جهان

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سد جاوید موجود است.

• محمدیان، کوخردی، محمد، “ «به یاد کوخرد» “، ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
• نگاره‌ها از: محمد نور برکم و محمد محمدیان.
• محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰ ـ ۵۱ ـ ۵۲ ـ ۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
• محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
• الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd، an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.