زعفران (سرده)
زعفران یا زرپران (نام علمی: Crocus) نام یک سرده از تیره زنبقیان است. گیاهان کوچکی هستند که گل‌های آن‌ها در اوایل بهار یا اوایل پاییز ظاهر می‌گردند. دارای غده‌های کم و بیش کروی که با اقسام مختلف پوشینه مستور هستند. برگ‌های باریک آن‌ها دو زائدهٔ ناوی در سطح زیرین و معمولاً یک خط سفید مرکزی در سطح فوقانی دارد. گلپوش شامل یک لولهٔ بلند و یک لبه زنگوله‌ای شش زبانه است که در زیر نور شدید آفتاب کاملاً باز شده و کم و بیش ستاره‌ای شکل می‌گردد. رنگ گل‌ها در این جنس متغیر و به رنگ‌های سفید، زرد، یاسمنی، بنفش، یا ارغوانی مایل به یاسمنی دیده شده که اغلب دارای رگه‌های تیره‌تری در سطح خارجی هستند. خامه اغلب به چندین شاخه تقسیم گردیده و میوه کپسول آن در سطح خاک و بر روی یک پایهٔ کوتاه و باریک قرار گرفته‌است و در گونه‌هایی هم که در پائیز گل می‌دهند در بهار ظاهر می‌گردد.
| سرده زعفران | |
|---|---|
 | |
| Crocus longiflorus | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | آوندداران |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | تک‌لپه‌ای‌ها |
| راسته: | مارچوبه‌سانان |
| تیره: | زنبقیان |
| زیرخانواده: | زنبقیان کروکویدئا |
| سرده: | زعفران کارل لینه |
| نوع گونه | |
| زعفران | |
| مترادف | |
| |
این جنس در حدود ۸۰ گونه دارد که در اروپا و نواحی مدیترانه تا آسیای مرکزی و پاکستان غربی پراکنده است ولی مرکز آن در یونان و ترکیه است و در ایران نیز ۸ گونهٔ آن دیده می‌شود.
تعداد زیادی از گونه‌ها اشکال انتخابی و دو رگه‌های آن‌ها به عنوان گیاهان متداول باغی محسوب گردیده و زعفران هم از کلاله‌های خشک شدهٔ نارنجی پررنگ گونهٔ زعفران خوراکی به دست می‌آید که در خراسان کشت گردیده و احتمالاً دارای گسترش کمتری در سایر نقاط ایران است. وجه تمایز زعفران‌ها از گونه‌های نسبتاً مشابه گل حسرت سفید یا بنفش و گونهٔ زرد رنگ جام زرین وجود ۳ پرچم بجای ۶ پرچم دو جنس اخیر است.[1]
نگارخانه
.jpg.webp)
Crocus alatavicus
Crocus aleppicus
Crocus ancyrensis
Crocus banaticus
Crocus biflorus
Crocus cancellatus
Crocus carpetanus
Crocus cartwrightianus 'Albus'
Crocus caspius
Crocus chrysanthus
'Zwanenburg Bronze'
Crocus corsicus
Crocus etruscus 'Zwanenburg'
Crocus flavus
Crocus goulimyi
Crocus graveolens
Crocus hyemalis
Crocus imperati subsp. suaveolens
Crocus kotschyanus
Crocus laevigatus 'Fontenayi'
Crocus malyi
Crocus minimus
Crocus nevadensis
Crocus nudiflorus
Crocus pulchellus
Crocus serotinus subsp. clusii
Crocus serotinus subsp. salzmannii
Crocus scharojanii
Crocus tournefortii
Crocus versicolor
منابع
- پروندلبو؛ رونه‌مارک، هانس (۱۳۵۵)، لاله‌ها و زنبق‌های ایران و گونه‌های مجاور، تهران: موسسه گیاه‌شناسی ایران
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ زعفران (سرده) موجود است. |
 |
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: Crocus |
- "Crocus". International Bulb Society. Archived from the original on 2 October 2008. Retrieved 12 June 2012.
- World Checklist - genus Crocus
- Crocus photos of International Bulb Society
- Crocus photos of Pacific Bulb Society
- Sorting Crocus Names
- USDA
- E A Bowles Society
- Dave's Garden
- The Alpine House - Crocus Group بایگانی‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
- NCBI Taxonomy Browser