گلایول

گلایُل (از glaïeul در زبان فرانسه) (نام علمی: Gladiolus) نام یک سرده از گیاهان گلدار است. دارای غده مستور از پوشینه‌های توری یا الیافی و با برگ‌های پهن که خطی یا شمشیری هستند (gladius در لاتین به معنای «شمشیر» و gladiolus به معنای «شمشیرک» یا «شمشیر کوچک» است).

گلایول
Gladiolus
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	تک‌لپه‌ای‌ها
راسته:	مارچوبه‌سانان
تیره:	تیره زنبق
زیرخانواده:	زنبقیان کروکویدئا
تبار:	زنبقیان کروکویدئا
سرده:	Gladiolus کارل لینه
نوع گونه
Gladiolus communis L.
Species
حدود ۲۶۰ گونه

گل‌ها در یک سنبله قرار گرفته‌اند. بدین معنی که بدون دمگل گل بوده و به صورت کم و بیش متراکم در طول یک محور اصلی قرار دارند. این گل‌ها معمولاً به یک سمت سنبله بوده ولی در بعضی از گونه‌های ایرانی سنبله دوسویه یا دوطرفه نیز دیده می‌شود. در گونه‌های ایرانی رنگ گل‌ها از ارغوانی مایل به صورتی تا بنفش ارغوانی تیره تغییر می‌کند. قطعات گلپوش کم و بیش نامساوی بوده و سه قطعه پائینی اغلب در سمت قاعدهٔ خود خیلی باریک شده و در قاعده به صورت لوله‌ای کم و بیش منحنی به یکدیگر متصل می‌شوند. میوهٔ این گیاه کپسول با تعداد زیادی دانه است که در بعضی مواقع بالدار هستند.

گلایل شمشیری خودرو، بهبهان

گلایل شمشیری، فروردین‌ماه بهبهان

این جنس در حدود ۳۰۰ گونه دارد که اکثراً در قسمت گرمسیری و جنوب آفریقا و همچنین در نواحی مدیترانه‌ای پراکنده هستند و در ایران ۵ گونه از آنها یافت می‌شود [1]که از این میان می‌توان به گونه گلایل شمشیری خودرو در دشت‌های بهبهان اشاره کرد.