دنیاهای چندگانه
تفسیر دنیاهای چندگانه یکی از تفسیرهای مکانیک کوانتومی است. این تفسیر را به این نام‌ها نیز می‌خوانند: فرمول‌بندی حالت نسبی، نظریهٔ تابع موج جهانی و دنیاهای موازی.[1] تفسیر دنیاهای چندگانه در سال ۱۹۲۶ میلادی و زمانی مطرح شد که اروین شرودینگر نشان داد که از منظر ریاضیات، دنیای زیر اتمی دارای تصویری است که تار و مبهم دیده می‌شود.[2]
| مکانیک کوانتوم |
|---|
|
آشنایی واژه‌نامه · تاریخچه |
تفسیر دنیاهای چندگانه، فروکاهی تابع موج را نمی‌پذیرد و این فروکاهیِ ظاهری را با سازوکار واهمدوسی کوانتومی توضیح می‌دهد. برخی می‌گویند که با این تفسیر همهٔ پارادوکس‌های مکانیک کوانتومی، از جمله پارادوکس EPR[3][4] حل می‌شوند، زیرا هرکدام از نتیجه‌های ممکن برای یک رویداد در «جهان جداگانه‌ای» رخ می‌دهد. به زبان دیگر، شمار بسیار زیادی (شاید بی‌نهایت) جهان وجود دارد و هرآنچه می‌توانست در دنیای ما رخ دهد (و رخ نداده‌است) در جهان (های) دیگری رخ داده‌است.
طرفداران این تفسیر می‌گویند که تفسیر دنیاهای چندگانه پاسخی به این پرسش است که «چگونه می‌توان با معادله‌های تعین‌گرایانهٔ مکانیک کوانتومی، پدیده‌های تصادفی (مانند واپاشی تصادفی اتم‌های پرتوزا) را توضیح داد؟» پیش از آن، رویدادها به شکل جهان‌خط‌های تکی دیده می‌شدند؛ ولی تفسیر دنیاهای چندگانه رویدادها را به شکل درخت‌هایی از جهان‌خط‌ها که شاخه‌شاخه شده‌اند می‌بیند.
فرمول‌بندی حالت‌های نسبی را هیوْ اِوِرِت[5] در سال ۱۹۵۷ بار آورد. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برایس دویت این فرمول‌بندی را به نام دنیاهای چندگانه خواند و آن را همه‌گیر کرد. رهیافت واهمدوسی به تفسیر مکانیک کوانتومی پس از آن توسعه داده شد و دسته‌ای از تفسیرها را به وجود آورد. این تفسیر هم‌اکنون همراه با تفسیر کپنهاکی و دیگر تفسیرهای واهمدوسانه یکی از مهم‌ترین تعبیرهای مکانیک کوانتومی است.
آشنایی
به زبان هیو اورت، دستگاه اندازه‌گیری «د» و سیستم کوانتومی «س» یک سیستم ترکیب‌شده را می‌سازند. پیش از اندازه‌گیری، هرکدام در حالت‌های خوش‌تعریف (و البته وابسته به زمان) قرار دارند. اندازه‌گیری به این معنی است که بگذاریم س و د با هم برهم‌کنش کنند. پس از این که س و د برهم‌کنش داشتند، دیگر نمی‌توان آن‌ها را با حالت‌های مستقلی توصیف کرد. به گفتهٔ اِوِرِت، تنها توصیف بامعنی از این وضعیت به کمک حالت‌های نسبی است: مثلاً حالت نسبی س اگر حالت د را بدانیم، یا حالت نسبی د وقتی حالت س را بدانیم.
به زبان دویت، حالت س پس از رشته‌ای از اندازه‌گیری‌ها با برهم‌نهی حالت‌های کوانتومی‌ای به دست می‌آید که هرکدام نمایندهٔ تاریخچهٔ متفاوتی از اندازه‌گیری‌ها روی س هستند.
جستارهای وابسته
یادداشت‌ها
- relative state formulation, theory of the universal wavefunction, parallel universes, many-universes interpretation or just many worlds
- پنجه، علیرضا (۶ آبان ۱۳۹۸). «آیا نسخه‌های بی‌شماری از ما در دنیاهای موازی وجود دارد؟». zoomit.ir. زومیت. دریافت‌شده در ۷ آبان ۱۳۹۸.
- برایس دویت، R. Neill Graham, eds, The Many-Worlds Interpretation of Quantum Mechanics, Princeton Series in Physics, انتشارات دانشگاه پرینستون (1973), شابک ۰−۶۹۱−۰۸۱۳۱-X Contains Everett's thesis: The Theory of the Universal Wavefunction, where the claim to resolves all paradoxes is made on pg 118, 149.
- هیو اورت، Relative State Formulation of Quantum Mechanics بایگانی‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine, Reviews of Modern Physics vol 29, (1957) pp 454-462. The claim to resolve EPR is made on page 462
- هیو اورت، Relative State Formulation of Quantum Mechanics بایگانی‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine, Reviews of Modern Physics vol 29, (1957) pp 454-462.
منابع
- Jeffrey A. Barrett, The Quantum Mechanics of Minds and Worlds, Oxford University Press, Oxford, 1999.
- Julian Brown, Minds, Machines, and the Multiverse, Simon & Schuster, 2000, ISBN 0-684-81481-1
- آشر پرز، Quantum Theory: Concepts and Methods, Kluwer, Dordrecht, 1993.
- Mark A. Rubin, Locality in the Everett Interpretation of Heisenberg-Picture Quantum Mechanics, Foundations of Physics Letters, 14, (2001) , pp. 301–322, آرخیو:quant-ph/0103079
- David Wallace, Harvey R. Brown, Solving the measurement problem: de Broglie-Bohm loses out to Everett, Foundations of Physics, آرخیو:quant-ph/0403094
- David Wallace, Worlds in the Everett Interpretation, Studies in the History and Philosophy of Modern Physics, 33, (2002), pp. 637–661, آرخیو:quant-ph/0103092
- پائول دیویس، Other Worlds, (1980) شابک ۰−۴۶۰−۰۴۴۰۰−۱
- جان ویلر and وسیچ اچ زورک (eds), Quantum Theory and Measurement, انتشارات دانشگاه پرینستون، (1983), شابک ۰−۶۹۱−۰۸۳۱۶−۹
- James P. Hogan, The Proteus Operation, Science Fiction involving the Many-Worlds Interpretation, time travel and World War 2 history. , baen; Reissue edition (۱ اوت، ۱۹۹۶ (میلادی)) شابک ۰−۶۷۱−۸۷۷۵۷−۷
- فرانک تیپلر، Testing Many-Worlds Quantum Theory By Measuring Pattern Convergence Rates, arXiv:0809.4422v1