حمله به پرل هاربر

رقابت ژاپن و آمریکا در اقیانوس آرام و آسیای جنوب شرقی در دوران بین دو جنگ بتدریج شدّت بیشتری یافت. جنگ چین و ژاپن که از ۱۹۳۷ آغاز شده بود، همچنان ادامه داشت و در حالی که ژاپن بر مراکز عمده صنعتی، نیروی انسانی، بندرها و منابع زیرزمینی چین سلطه یافته بود، آمریکا با کمک به دولت چیانگ کای شک، درصدد بود جلوی سیاست توسعه‌طلبانه ژاپن را سد کند. از زمان آغاز عملیات جنگی هیتلر در اروپا، موقعیت مساعدتری برای ژاپن در خاور دور فراهم شد؛ بگونه‌ای که رژیم نظامی حاکم بر ژاپن، قصد خود را مبنی بر توسعه منافع در آسیای جنوب شرقی ـ یا همان مستعمراتی که در اختیار استعمارگران اروپایی قرار داشت ـ آشکار ساخت. آمریکا به‌طور جدی با طرح‌ها و نقشه‌های ژاپن مخالفت کرده، تحریم‌های اقتصادی و تجاری ضد آن کشور را افزایش داد. نقطه اوج این تضاد منافع و سیاست‌ها، به صورت حمله ژاپن به ناوگان دریایی آمریکا، نمود پیدا کرد.

نیروی هوایی و دریایی ژاپن در هفتم دسامبر ۱۹۴۱ به پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر، واقع در جزایر هاوایی در اقیانوس آرام، حمله کردند و صدمات بسیار سنگینی به آمریکایی‌ها وارد ساختند. ژاپن صبح روز یکشنبه را برای این حمله انتخاب کرد تا با غافلگیری، بیش‌ترین صدمه را به نیروهای آمریکایی وارد سازد. دولت آمریکا روز بعد به ژاپن اعلان جنگ داد و همزمان، دولت‌های بریتانیا، آلمان و ایتالیا نیز در این رویارویی صف آرایی کردند. تهاجم ژاپن به حوزه‌های نفوذ آمریکا و اروپاییان در خاور دور چنان گسترده و قدرتمند بود که برای نیروهای مقابل، جز عقب‌نشینی و شکست چاره دیگری باقی نماند.

نتیجه این حمله برای نیروی دریایی آمریکا یک فاجعه کامل بود. ۳۶۰ هواپیمای ژاپنی توانستند ۵ نبردناو بزرگ آمریکایی را به همراه ۳ کشتی کوچک‌تر غرق کنند. ۳ نبردناو دیگر به گونه‌ای آسیب دیدند که توان عملیاتی خود را از دست دادند. علاوه بر آن، ۱۸۸ هواپیمای آمریکایی بر روی زمین نابود شده و ۱۵۵ هواپیمای دیگر آسیب دیدند. در پایان آن روز، شمار تلفات انسانی نیروهای آمریکایی، بیش از ۲۴۰۰ کشته و ۱۲۴۰ مجروح بود.

ناوگان ایالات متحده در اقیانوس آرام به‌طور موقت از کار افتاد. تایلند به اجبار با ژاپن متحد شد و انگلیسی‌ها از برمه و مالایا بیرون رانده شدند. سنگاپور توسط ژاپن فتح شد و شصت هزار تن به اسارت درآمدند. ژاپنی‌ها به سرعت اندونزی (هندِ هلند) را تصرف و سرانجام، ارتش ایالات متحده را در فیلیپین وادار به تسلیم کردند. آن‌ها همچنین جزایر آمریکایی و بریتانیایی را در غرب اقیانوس آرام تصرف و جای پایی در جزایر آلوئتی و گینه نو به دست آوردند؛ جایی که ژاپن، در واقع، می‌توانست استرالیا را مورد تهدید جدی قرار دهد. بدین سان، ژاپن همانند آلمان، در نخستین ماه‌های نبرد، به عنوان یک فاتح تمام عیار جلوه کرد و کنترل کامل اقیانوس آرام و آسیای جنوب شرقی را به دست گرفت.

حمله به پرل هابر باعث شد تا ایالات متحده با تمام نیروی خود وارد جنگ گردد. نتایج جنگ در اروپا به ضرر متحدین تمام شد و با شکست آلمان نازی در سال ۱۹۴۵ پیشرفت پرشتاب نظامی ژاپن در سرتاسر شمال شرق آسیا و اقیانوس آرام متوقف شد و هیروهیتو امپراتور ژاپن برای حفظ تاج و تخت خود و دفاع از جزیره ژاپن دستور عقب‌نشینی از شرق و جنوب شرقی آسیا را صادر کرد. ایالات متحده بارها از ژاپن خواست تسلیم شود ولی هیروهیتو و مقامات نظامی ژاپن نپذیرفتند. سرانجام ایالات متحده با توافق شوروی دو بمب اتمی به فاصله ۳ روز در شهرهای هیروشیما و ناکازاکی پرتاب کرد. بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی توسط آمریکا باعث ویرانی و کشتار گسترده شهروندان این دو شهر گردید. حدود ۲۲۰٬۰۰۰ نفر در اثر این دو بمباران جان باختند که بیشتر آن‌ها را شهروندان غیرنظامی تشکیل می‌دادند، و باعث شد ضربه سختی بر پیکره امپراتوری ژاپن وارد شود. عده ای از نظامیان قصد کودتا علیه هیروهیتو داشتند، ولی موفق نشدند. سرانجام در ماه اوت ۱۹۴۵ هیروهیتو شرایط ایالات متحده را پذیرفت و ژاپن تسلیم شد.

در رابطه با حمله ژاپن به پرل هاربر فیلمهای سینمایی متنوعی ساخته شده است. فیلمهای تورا! تورا! تورا! به کارگردانی ریچارد فلایشر و کینجی فوکاساکو در سال ۱۹۷۰، فیلم میدوی در سال ۱۹۷۶ به کارگردانی جک اسمایت، پرل هاربر در سال ۲۰۰۱ به کارگردانی مایکل بی و همچنین فیلم میدوی در سال ۲۰۱۹ به کارگردانی رولاند امریش، در سال ۲۰۱۹ فیلمهایی در ژانر جنگی شرحی بر این حمله میباشد.

• ویکی‌پدیای انگلیسی