حسین همدانی

حسین همدانی (۲۴ آذر ۱۳۲۹ _ ۱۶ مهر ۱۳۹۴) معروف به «حبیبِ سپاه»[1] فرمانده نظامی ایرانی بود، که از بنیانگذاران سپاه همدان و کردستان بشمار می‌آمد و از سال ۱۳۵۹ در جنگ ایران و عراق حضور داشت.[2][3][4][5] وی در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۴ در اطراف شهر حلب در سوریه، حین مشاوره نیروهای ارتش سوریه و به گفته برخی منابع در نبرد علیه نیروهای داعش و به روایتی دیگر درحین فرار از کمین، در اثر سانحه رانندگی، کشته شد.[6][7][8]

حسین همدانی
زاده۲۴ آذر ۱۳۲۹
آبادان، ایران
درگذشته۱۶ مهر ۱۳۹۴ (۶۴ سال)
حومهٔ حلب، سوریه
مدفن
همدان، ایران
وفاداریایران
شاخه نظامیسپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سال‌های خدمت۱۳۵۸–۱۳۹۴
درجهسرتیپ پاسدار
یگاننیروی زمینی سپاه پاسداران
نیروی مقاومت بسیج
فرماندهیلشکر ۳۲ انصارالحسین
لشکر ۱۶ قدس
قرارگاه نجف اشرف
لشکر ۴ بعثت
لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله
قرارگاه ثارالله
سپاه محمد رسول‌الله
جنگ‌ها و عملیات‌هاشورش ۱۳۵۷ کردها
جنگ ایران و عراق (جانباز)
جنگ داخلی سوریه †
نشان‌هانشان فتح (۲ بار)
کارهای دیگرمستشار نظامی ایران در سوریه

وی در ابتدای شکل‌گیری سپاه، فرمانده لشکر انصار همدان بود.[9] همدانی در فاصله سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ فرماندهی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله را برعهده داشت، از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله بود و از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ بعنوان فرمانده قرارگاه ثارالله فعالیت می‌کرد. او از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ نیز فرمانده سپاه محمد رسول‌الله تهران بود.[10] همدانی ارشدترین فرماندهٔ سپاه پاسداران است که تاکنون در جنگ داخلی سوریه کشته شده‌است.[11]

زندگی‌نامه

حسین همدانی در سال ۱۳۲۹ از پدر و مادری همدانی‌الاصل، در شهر آبادان زاده شد. پدر او از کارکنان پالایشگاه آبادان بود، که در سال ۱۳۳۲ در بیمارستان شرکت نفت درگذشت. بدین‌ترتیب وی در ۳ سالگی به اتفاق خانواده به همدان مراجعت کرد و دوران کودکی و تحصیل را در این شهر با کار کردن در مغازه عطاری و کارگاه نجاری سپری کرد. شرکت در هیئت‌های مذهبی او را با خط فکر گروه‌های انقلابی آشنا کرد و مسیر زندگی‌اش را تغییر داد. بعد از ترک تحصیل راهی تهران و آنجا مشغول به‌کار شد و با اوج گرفتن انقلاب، به صف انقلابیون پیوست.

با آغاز جنگ ایران و عراق، وی راهی کردستان شد و فرماندهی عملیات‌های مطلع‌الفجر و جبهه میانی سرپل‌ذهاب را بر عهده گرفت.[12] وی از فرماندهان منطقه عملیاتی «بازی دراز» در جبهه غرب بود و خاطرات خود را از این نبرد در کتابی تحت عنوان «تکلیف است برادر» تدوین کرد. وی نخستین فرمانده «لشکر ۳۲ انصارالحسین» و فرمانده «لشکر ۱۶ قدس گیلان» در دوران جنگ ایران و عراق بود. وی علاوه بر همدان در شهرهای پاوه و مریوان نیز حضور داشته‌است.

همدانی به‌همراه احمد متوسلیان و محمد ابراهیم همت و محمود شهبازی در تشکیل و سازماندهی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله نقش بسزایی داشت، لشکری که بعدها فرماندهی آن را نیز در جریان ناآرامی‌های پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ عهده‌دار شد. حسین همدانی هم‌چنین جانشین قرارگاه امام حسین و مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران بوده‌است.[10]

همدانی با پروانه چراغ نوروزی ازدواج کرده بود[13] و ۴ فرزند به نام‌های وهب، مهدی، زهرا و سارا داشت.[14]

موضع‌گیری‌ها

همدانی از امضاء کنندگان نامه‌ای بود، که تعدادی از فرماندهان سپاه در روزهای پس از وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ خطاب به سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری وقت ایران نوشتند و گفتند که کاسه صبرشان به پایان رسیده‌است و تحمل بیش از آن را در صورت عدم رسیدگی (کنترل نا آرامی‌ها)، بر خود جایز نمی‌بینند و وارد عمل خواهند شد.[15]

همدانی زمانی که جانشین فرماندهٔ نیروی مقاومت بسیج بود، طی یکی سخنرانی در آبان ماه ۱۳۸۷ در شهر همدان اظهار داشت که جمهوری اسلامی تأمین‌کنندهٔ بخشی از تسلیحات ارتش‌های آزادی‌بخش منطقه است.[16] این سخنان او، جنجالی بین‌المللی را به وجود آورد.[4]

همدانی در مورد سعید امامی گفته بود؛

ایشان از آن اتهام مبراست. من ایشان می‌شناسم. ایشان فردی مؤمن بود.

او در مورد تشکیل سه گردان از اراذل و اشرار گفته بود:

پنج هزار نفر از کسانی که در آشوبها حضور داشتند ولی در احزاب و جریانات سیاسی حضور نداشتند بلکه از اشرار و اراذل بودند را شناسایی کردیم و در منزلشان کنترلشان می‌کردیم. روزی که فراخوان می‌زدند اینها کنترل می‌شدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند. بعد اینها را عضو گردان کردم. بعداً این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای کار بیاوریم.[17]

وی هم‌چنین در مورد رهبران جنبش سبز معتقد بود:

میر حسین موسوی و مهدی کروبی متهمان اصلی این ماجرا هستند و حداقل مجازات برای اینها اعدام است. مردم ما و ما رزمنده‌ها به کمتر از این حکم راضی نیستیم ولی تابع حکم قضایی و ولی امر هستیم.[18]

همدانی هم‌چنین از مخالفان سیاست خارجی دولت حسن روحانی بود و پس از پیاده‌روی محمد جواد ظریف با جان کری در ژنو در حاشیه مذاکرات اتمی، ضمن اشتباه دانستن این اقدام، اعلام کرد:

شهدا کسانی که چنین کاری کرده‌اند را محاکمه خواهند کرد.[19]

تحریم اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا طی تصمیم مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ (۱۳ آوریل ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله حسین همدانی را به دلیل نقض حقوق شهروندان ایرانی، از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم کرد. کلیه «دارایی‌های» این مقامات نیز در اروپا توقیف شد.[20] بر اساس بیانیه اتحادیه اروپا حسین همدانی در زمان تصدی فرماندهی لشکر محمد رسول‌الله که حفظ امنیت تهران بزرگ را به عهده دارد، نقشی اساسی در سرکوب اعتراضات سال ۱۳۸۸ به ویژه در حوادث عاشورای ۱۳۸۸ و بعد از آن داشته‌است.[21][22]

نقش در سرکوب جنبش سبز

همدانی در خردادماه ۱۳۹۴ طی مصاحبه‌ای با وبسایت محلی «جوان همدان» اظهار داشت که با کار اطلاعاتی اقدامی انجام دادیم که در تهران صدا کرد. ۵ هزار نفر از کسانی که در آشوبها حضور داشتند ولی در احزاب و جریانات سیاسی حضور نداشتند بلکه از اشرار و اراذل بودند را شناسایی کردیم و در منزلشان کنترلشان می‌کردیم. روزی که فراخوان می‌زدند اینها کنترل می‌شدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند. بعد اینها را عضو گردان کردم. بعداً این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سر و کار دارند را پای کار بیاوریم. یکی از اینها فردی بود به نام ستاری. این ستاری وقتی به جمعیت زد جانباز ۷۰ درصد شد و سال گذشته درگذشت.[23]

وی همچنین دربارهٔ اتفاقات عاشورای ۸۸ گفته بود که در آن زمان با اجاره کردن همهٔ سینماهای تهران و در اختیار گرفتن تمام مدارس و حسینیه‌ها، نزدیک به ۳۰ هیئت را به سمت میدان دانشگاه حرکت داده و در نهایت با کمک ۳ گردان غائله جمع شد.[24] همدانی در این مصاحبه به این موضوع هم پرداخته بود که چگونه او و همکارانش از تجربیات سال ۱۳۸۸ ایران در سرکوب معترضان سوری بهره گرفته و موفق بوده‌اند.[25]

پس از مرگ همدانی، محمدعلی جعفری (فرمانده وقت سپاه پاسداران) نقش مؤثر همدانی در سرکوب هواداران جنبش سبز را تأیید و تصریح کرد که «اگر درایت و مدیریت همدانی نبود، جمع کردن جنبش سبز سخت می‌شد».[26]

درگذشت
پیکر حسین همدانی در معراج الشهدای تهران

حسین همدانی در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۴ در استان حلب سوریه کشته شد.[27] با انتشار خبر کشته شدن حسین همدانی، مقامات و رسانه‌های حکومتی، از وی با عنوان «شهید» یاد کردند[28] و اعلام کردند که وی هنگام عملیات مستشاری در حومهٔ شهر حلب و به‌دست نیروهای گروه داعش کشته شده‌است.[29][30]

هم‌چنین دیده‌بان حقوق بشر سوریه به نقل از منابع خود گزارش داد، که همدانی، در جریان عملیات شکستن حصر پایگاه هوایی کویرس در اطراف شهر حلب، در شمال غربی سوریه کشته شده‌است.[27] اما پس از چندی، برخی مقامات نظامی-امنیتی ایران از جمله علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و اسماعیل کوثری رئیس کمیته دفاعی مجلس ایران، از «ضربه مغزی شدن» حسین همدانی و کشته شدن سه همراه وی بر اثر واژگونی خودرو او در جاده‌ای در جنوب شرقی شهر حلب در مسیر استان حما خبر دادند.[31]

به نقل از همکارانش: ساعت ۳:۳۰ با همکارانش برای بازدید و شناسایی به منطقه‌ای که دست تکفیری‌ها بود رفته و در راه به کمین برمی‌خورند، آتشی که دشمن در آن جا روشن کرده به ماشین اصابت می‌کند و ماشین را منحرف کرده و به رگبار می‌بندند و راننده از ناحیه کمر و سردار از ناحیه چشم و سر آسیب جدی دیده و به بیمارستان فرستاده می‌شود که ساعت ۸ شب فوت می‌شود.[32]

واکنش‌ها

سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی،[33] حسن روحانی رئیس‌جمهور، علی لاریجانی رئیس مجلس، صادق آملی لاریجانی رئیس قوهٔ قضاییه، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه، حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه در پیام‌هایی جداگانه، کشته شدن حسین همدانی را تسلیت گفتند.[34][35] جمعی از فرماندهان فعلی و اسبق سپاه پاسداران از جمله محمدعلی جعفری فرمانده سپاه، همچنین محسن رضایی با حضور در منزل سردار همدانی به خانواده او تسلیت گفتند.[36] ابراهیم حاتمی کیا فیلمساز نیز با انتشار یادداشتی در رسانه‌ها با ذکر اینکه: به گمانم اکنون مرغان دشت جهاد هوایی شده‌اند به این حادثه پرداخت.[37] روزنامه گاردین در مقاله‌ای عنوان کرد که کشته شدن حسین همدانی، نقش فزاینده حکومت ایران در حمایت از دولت بشار اسد در سوریه را روشن می‌کند.[38] بنا بر وصیت او پیکرش در همدان دفن شد.

کتاب‌شناسی
  • تکلیف است برادر (گفتگو حسین همدانی با اهتمام حسین بهزاد)[39]
  • مهتاب خیّن (روایت حسین همدانی از انقلاب، کردستان و جنگ)[39]
  • فاتحان خرمشهر[39]
  • خداحافظ سالار (خاطرات همسر حسین همدانی، به قلم حمید حسام)

منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به حسین همدانی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  1. «"حبیب سپاه" و تاریخ‌سازی در ۸ سال دفاع مقدس + تصاویر». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۷ شهریور ۱۳۹۵. ۵۷۶۹۶۳۳. دریافت‌شده در ۲۷ مرداد ۱۳۹۷.
  2. رشد، شبکه. «سردار شهید حسین همدانی». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۹-۲۶.
  3. «زندگینامه حسین همدانی». همشهری. ۱۷ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۵.
  4. مرتضی نیک پندار (۲۲ آبان ۱۳۸۸). «فرمانده سپاه تهران بزرگ کیست؟». جرس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵.
  5. «شهید حاج حسین همدانی – همدان | تکریم شهید». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۹-۲۶.
  6. «Beraim Kampf gegen IS: Iranischer General in Syrien getötet». دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵.
  7. Lizzie Dearden. «Iranian commander Brigadier General Hossein Hamedani killed by Isis while advising Syrian regime». دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
  8. Parisa Hafezi. «Senior Iranian Revolutionary Guards general killed in Syria -IRGC». دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
  9. «فرماندهی که ۲ نشان «فتح» از دست رهبر داشت». تابناک. ۱۷ مهر ۱۳۹۴.
  10. «سردار «حسین همدانی» کیست؟». باشگاه خبرنگاران. ۲۵ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
  11. علی خردپیر. «سرتیپ همدانی؛ ارشدترین نظامی کشته شده ایران در عملیات برون مرزی». یورونیوز فارسی. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵.
  12. «بر بلندای ایثار». همشهری آنلاین. ۲۱ مهر ۱۳۹۴.
  13. «همسرانه‌های بانو پروانه چراغ نوروزی همسر شهید همدانی». وبگاه. ۲۰ مهر ۱۳۹۴.
  14. «وصیت‌نامه سرلشکر شهید حسین همدانی». خبرگزاری فارس. ۲۰ مهر ۱۳۹۴.
  15. «فرمانده کل سپاه: وضع تهران از نظر فرهنگی و سیاسی خوب نیست». بی‌بی‌سی فارسی. ۳ دی ۱۳۹۰.
  16. «مقام بلندپایه نیروی مقاومت بسیج ارسال اسلحه به ارتش‌های آزادی‌بخش منطقه را تأیید کرد». صدای آمریکا. ۶ آبان ۱۳۸۷.
  17. تابناک
  18. «آخرین گفتگوی سردار شهید حسین همدانی». تابناک. ۱۷ مهر ۱۳۹۴.
  19. «یک فرمانده سپاه ظریف را تهدید به محاکمه کرد». العربیه. ۲۳ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۵.
  20. «تحریم مقامات ایرانی توسط اتحادیه اروپا» (PDF). وبگاه عدالت برای ایران. ۶ شهریور ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
  21. «پرونده ناقض حقوق بشر: حسین همدانی». وبگاه عدالت برای ایران. ۶ شهریور ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
  22. «حسین همدانی که بود و در سوریه چه نقشی داشت؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
  23. «بازنشر/سوریه سقوط نخواهد کرد!». جوان همدان. ۱۷ مهر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۵.
  24. «نحوه کشته شدن و سوابق سردار همدانی در سرکوب». روز آنلاین. ۱۸ مهر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۵.
  25. «اعتراف وزیر دفاع سوریه به نقش سلیمانی در سرکوب معترضان غیرمسلح». radiofarda.com. رادیو فردا. ۳۰ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ بهمن ۱۳۹۸.
  26. کاظمیان، مرتضی (۱۰ آذر ۱۳۹۵). «ایران در سوریه؛ اعتراف‌های جدید، پرسش‌های بی‌پاسخ». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۸ بهمن ۱۳۹۸.
  27. سرتیپ همدانی «در عملیات شکست حصر یک پایگاه هوایی در سوریه کشته‌شده‌است»، بی‌بی‌سی فارسی
  28. وزارت ارشاد ایران تیتر یک روزنامه درباره سرتیپ حسین همدانی را «سخیف» خواند، بی‌بی‌سی فارسی
  29. سرتیپ حسین همدانی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در سوریه کشته شد، بی‌بی‌سی فارسی
  30. یک فرمانده ارشد سپاه در حلب کشته‌شده‌است، دویچه وله فارسی
  31. سرتیپ همدانی «در حادثه رانندگی» در سوریه کشته‌شده‌است، بی‌بی‌سی فارسی
  32. www.yjc.ir https://www.yjc.ir/fa/news/5807812/وحشت-تروریست‌های-تکفیری-از-ابووهب-سردار-همدانی-چگونه-به-شهادت-رسید-تصاویر. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۲. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  33. «پیام رهبر انقلاب در پی شهادت سردار حسین همدانی». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای. ۱۸ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵.
  34. «پیام تسلیت رئیس‌جمهور به مناسبت شهادت سردار همدانی». خبرگزاری مهر. ۱۷ مهر ۱۳۹۴.
  35. «تسلیت هاشمی رفسنجانی در پی شهادت سردار همدانی». ایلنا. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
  36. «همدانی از سابقون بود و آجر مجاهداتش جز با شهادت تکمیل نمی‌شد». تابناک. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
  37. «یادداشت ابراهیم حاتمی کیا برای شهید سردار همدانی». تابناک. ۱۷ مهر ۱۳۹۴.
  38. "Senior Iranian commander killed in Syria". گاردین. 9 October 2015.
  39. سردار حسین همدانی، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و راوی سه کتاب «مهتاب خین»، «فاتحان خرمشهر» و«تکلیف است برادر» شب گذشته ۱۶ مهرماه ۱۳۹۴ در سوریه به کشته شد library3.tebyan.net
مناصب نظامی
عنوان جدید فرمانده تیپ ۳۲ انصارالحسین همدان
۱۳۶۲ – ۱۳۶۴		 پسین:
مهدی کیانی
فرمانده تیپ ۱۰۵ قدس
۱۳۶۵		 پسین:
الیاس حضرتی
پیشین:
رضا آزادی		 معاون عملیات قرارگاه قدس سپاه پاسداران
۱۳۶۵ – ؟		 پسین:
؟
پیشین:
؟		 جانشین فرمانده نیروی مقاومت بسیج
؟ – ۱۳۸۰
۱۳۸۷ – ۱۳۸۸		 پسین:
اسماعیل احمدی‌مقدم
پیشین:
حسین طائب		 پسین:
علی فضلی
به عنوان جانشین رئیس
سازمان بسیج مستضعفین
پیشین:
محمداسماعیل کوثری		 فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله
۱۳۷۹ – ۱۳۸۳		 پسین:
سعید مهتدی
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله
۱۳۸۳ – ۱۳۸۴		 پسین:
مهدی ربانی
پیشین:
محمدرضا زاهدی		 فرمانده قرارگاه ثارالله
۱۳۸۵ – ۱۳۸۷		 پسین:
سید محمد حجازی
پیشین:
عبدالله عراقی		 فرمانده سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ
۱۳۸۸ – ۱۳۹۰		 پسین:
محسن کاظمینی
پیشین:
؟		 فرمانده قرارگاه امام حسین
به عنوان جانشین فرمانده کل سپاه در قرارگاه
؟ – ۱۳۹۴		 بدون متصدی
تصدی بعدی توسط:
غلامحسین غیب‌پرور
سِمَت‌های علمی
عنوان جدید معاون مرکز راهبردی سپاه پاسداران
۱۳۸۴ – ۱۳۸۵		 پسین:
؟
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.