حزب ملت ایران

در آبانماه ۱۳۳۰ اعضای مکتب پان ایرانیسم موافقت کردند که با حزب نبرد ایران ائتلاف کنند در جریان این ائتلاف اسم حزب به «حزب ملت ایران بر بنیاد پان‌ایرانیسم» تغییر می‌کند و داریوش فروهر دبیر حزب می‌گردد و حسن علی صارمی کلالی به اتفاق محسن پزشکپور، محمدرضا عاملی تهرانی، جواد تقی‌زاده کمیته موقت عالی رهبری را تشکیل می‌دهند.[2]

در همان مراحل اول گروهی به پیشگامی محمد مهرداد و منوچهر تیمسار، سازمان پان‌ایرانیست، یا پرچمداران پان‌ایرانیسم، را به وجود آوردند. و در هفدهم دیماه ۱۳۳۰، گروهی از افراد مکتب پان‌ایرانیسم از تهران و شهرستان‌ها تصمیم به جدا شدن از این حزب و تشکیل حزب پان ایرانیست گرفتند. محسن پزشکپور، محمدرضا عاملی تهرانی، اسماعیل فریور، و هوشنگ آقابیاتی، به عنوان کمیته موقت حزب پان ایرانیست، مسئول تدارک برگزاری نخستین کنگره این حزب گردیدند.[3] تا پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تلاش‌هایی برای بهم پیوستن دو حزب ملت ایران و حزب پان ایرانیست صورت گرفت که به نتیجه دلخواه نرسید.

پس از جدایی این سه گروه حسن علی صارمی کلالی در حزب ملت ایران به عنوان دبیر حزب انتخاب شد که آن موقع دستور نام داشت. اما چون ایشان ساکن مشهد بود و آنجا کشاورزی داشت پس از مدتی مجبور به برگشت به شهر خودش شد و لذا با موافقت سایر یاران داریوش فروهر دبیر حزب ملت ایران شد.[4] پس از قتل‌های زنجیره‌ای ایران و قتل داریوش فروهر توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در آبان ۱۳۷۷ خسرو سیف مسوولیت هدایت حزب را بر عهده گرفت.

حزب ملت به شدت ضددربار، ضدکمونیست، ضدسرمایه داری، ضدیهود و ضد روحانیت بود. این حزب پیشنهاد می‌کرد که با بازگرداندن سرزمین‌های از دست رفته بحرین، افغانستان و قفقاز، ایران را از نو بسازیم. ادعای حزب این بود که نژاد اصلی ایرانی را نه تنها کمونیسم شوروی و سرمایه‌داری انگلیسی بلکه سلطه طلبی اعراب و ترکها مورد تهدید و مخاطره قرار داده‌است. دیگر دیدگاه حزب این بود که ملاهای مرتجع، زمین داران استثمارگر، قدرتهای خارجی واقلیتهای مذهبی به ویژه یهودیان وبهایی‌ها مسئول عقب ماندگی ایران هستند.

1. حسن علی صارمی کلالی
2. داریوش فروهر
3. خسرو سیف

• 
  داریوش فروهر؛ دبیر کل حزب ملت ایران

• داریوش فروهر
• پان ایرانیسم

محمدعلی موحد، خواب آشفته نفت (سه جلد) ۱۳۷۵.