کاراته
کاراته (به ژاپنی: 空手) هنر مبارزه کردن با دست خالی یکی از رشتههای رزمی است. مسابقات کاراته مدرن در دو بخش کومیته (بخش مبارزه) و کاتا (بخش اجرای فرم) برگزار میشود. نوعی هنر رزمی متعلق به جزایر ریوکیو است، جاییکه امروز در جزایراوکیناوای ژاپن قرار دارد. این رشته از ترکیب روشهای جنگی بومی و محلی این منطقه معروف به ته (معنی تحتاللفظی: دست) پدید آمدهاست.[1][2] کاراته یک هنر رزمی مبتنی بر ضربه زدن است که از ضربات مشت، لگد، زانو، آرنج و تکنیکهای دستِ بازمانند دست چاقویی تشکیل میشود. در برخی سبکها فنون گلاویزی، قفل مفصل، مهاری، پرتابی و ضربه به نقاط حساس نیز آموزش داده میشوددرکاراته ضربات باحداکثرقدرت وسرعت به سمت حریف پرتاب می شود. سه بخش مهم کاراته از کیهون (تکنیکهای پایه)، کاتا (اجرای فرم) و کومیته (مبارزه) تشکیل میشود.[3] هنرجویان این رشته کاراتهکا نامیده میشوند.
کاراته | |
---|---|
Chōmo Hanashiro | |
نام | کاراته |
شناخته شده به نام | Karate Do (空手道) |
تاکید | Striking |
سختی | فول کنتاکت کاراته، semi-contact, light-contact |
کشور مبدا | پادشاهی ریوکیو |
والد | هنرهای رزمی اوکیناوا،
هنرهای رزمی ژاپنی |
المپیک | اولین بار برگزار میشود در |
تکامل کاراته تا سدهٔ نوزدهم در جزایر ریوکیو پیش از آن که به قلمرو ژاپن ملحق شود، اتفاق افتاد. در اوایل سدهٔ بیستم در پی دورانی از تبادلات فرهنگی بین ریوکیو و ژاپن به سرزمین اصلی ژاپن معرفی شد. در ۱۹۲۲ وزارت آموزش ژاپن گیچین فوناکوشی را برای نمایش کاراته به توکیو دعوت کرد. در ۱۹۲۴ دانشگاه کیو نخستین باشگاه دانشگاهی کاراته را تأسیس کرد و تا سال ۱۹۳۲ در تمام دانشگاههای اصلی ژاپن باشگاههای کاراته بر پا شده بود. در این دوران که نظامیگرایی ژاپنی اوج گرفته بود،[4] نام این رشته از واژه تو. دی با معنی تحتاللفظی «دستچینی» به واژهای همنوا با معنی «دست خالی» تغییر کرد. البته هر دو کلمه کاراته تلفظ میشوند. این تغییر نشانگر اشتیاق ژاپنیها به معرفی این رشته به عنوان یک هنر رزمی ژاپنی بود.[5] پس از جنگ جهانی دوم اوکیناوا یک قرارگاه نظامی مهم ایالات متحده آمریکا شد و تمرین کاراته در میان نظامیان ساکن این جزیره محبوبیت یافت. کاراته مدرن توسط استاد هیگائونا بنیان نهاده شدهاست. فیلمهای سینمایی رزمی دههٔ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کمک زیادی به افزایش محبوبیت کاراته کردند و به گشایش باشگاههای کاراته در بسیاری از نقاط دنیا منجر شدند.[6] شیگارو اگامی مدرس ارشد شوتوکان بر این باور است «اکثر هنرجویان کاراته در کشورهای دیگر کاراته را فقط برای تکنیکهای مبارزهای آن دنبال میکنند … فیلمهای سینمایی و تلویزیونی، کاراته را به مثابهٔ روشی جادویی برای جنگیدن معرفی میکنند که قادر به کشتن یا مجروح کردن حریف در یک چشم برهم زدن است … رسانههای جمعی یک هنر ساختگی را معرفی میکنند که بسیار دور از واقعیت است.»[7] شوشین ناگامینه نیز معتقد است «کاراته را میتوان یک نبرد درونی یا ماراتونی توصیف کرد که تمام عمر طول میکشد و موفقیت در آن تنها از مسیر خویشتنداری، تمرین سخت و ابتکارات خلاقانه میسر است.»[8]
برای بسیاری از هنرجویان، کاراته یک تمرین عمیق فلسفی است. کاراته-دو به آموزش اصول اخلاقی میپردازد و میتواند جنبهٔ معنوی برای پیروان آن داشته باشد. امروزه کاراته برای کمال شخصی، دفاع شخصی، و به عنوان یک ورزش آموخته میشود. کاراته در برنامه المپیک، بازیهای جهانی، و بازیهای آسیایی قرار دارد. این رشته در جریان رأیگیری کمیته بینالمللی المپیک در ۴ اوت ۲۰۱۶ در برزیل توانست اکثریت آراء برای ورود به المپیک را کسب کند و به عنوان یک رشته المپیکی به رسمیت شناخته شود و از بازیهای المپیک ۲۰۲۰ ژاپن وارد بازیهای المپیک خواهد شد.[9] «وب ژاپن» وبگاه متعلق به وزارت خارجه ژاپن تعداد هنرجویان کاراته در سراسر جهان را حدود ۵۰ میلیون نفر برآورد کردهاست.[10]
تاریخچه
کاراته دارای قدمتی دو هزار سالهاست و یکی از استادان اولیه و مبتکران این فن «بودی دارما» است که حدود ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیح میزیستهاست. وی که از پیشوایان مذهبی بودایی بود، به تنهایی از هند به راه افتاد و پس از راهپیمایی چند هزار کیلومتری خود و با پشت سر گذاشتن موانع طبیعی بسیار مشکل موجود در آن زمان به چین رسید و در ایالت هون نان و معبد شائولین اقامت گزید. تعالیم بودیدهاراما شامل تمرینات شدید انضباطی و رعایت پرهیزکاری بود. وی ۹ سال رنج و ریاضت همراه با تفکر و برای این که شاگردانش نیز بتوانند در مقابل ساعتهای طولانی تفکر و اندیشه تاب مقاومت بیاورند و نیز با زورگویانی که تعالیم مذهبی و مردان دین را سد راه خود میدیدند به مبارزه و مقابله برخیزند ۱۸ حرکت تمرینی را ابداع نمود که در حقیقت زیر بنای حرکات کاراته امروزی است.
کاراته امروزی شکل تکامل یافتهای از کمپوی چینی (بوکس چینی) که نوعی رشته سنتی در ووشو میباشد که در ابتدا اوکیناواته نامیده میشد. از هنگامی که حکومتهای استبدادی در چین سلسله کینک ۱۶۴۴ سلسله ساتسوما در اوکیناوا به منظور جلوگیری از ورزیده شدن مخالفان و نیز تحت کنترل درآوردن مردم قانون منع استفاده از شمشیر را به مورد اجرا گذاشتند و به جمعآوری سلاحهای رزمی اقدام نمودند مردم به سوی آموزش هنر مبارزه با دست خالی روی آوردند که همین امر باعث شکوفایی هرچه بیشتر کاراته شد.
در سال ۱۹۲۱ یکی از بزرگترین استادان کاراته جزیره اوکیناوا گیچین فونا کوشی ۱۸۶۸–۱۹۵۷ توانست با قدرت و ظرافت تمام کاراته را به ژاپن معرفی نماید و برخی دیگر از هنر جویان که تحت تعلیم بزرگترین استادان اوکیناوا قرار گرفته بودند، تکنیکهای سنتی را با یکدیگر ترکیب نموده و سبکهای متعددی از کاراته را به وجود آوردند.
کاراته در ایران
سال ۱۳۴۲ سال ورود کاراته به ایران توسط فرهاد وارسته میباشد.[11]
سبکهای کاراته
بهطور کلی سبکهای کاراته به دو دسته تقسیم میشود:
- سبکهای اصلی؛ مادر یا کنترلی
- سبکهای آزاد یا غیر کنترلی
سبکهای مهم در کاراته (چهار سبک اصلی کاراته):
- شوتوکان، که توسط استاد فقید فوناکوشی که او را به عنوان پایهگذار کاراته امروزی میشناسند پایهگذاری شدهاست.
- شیتوریو، (سیستم ناهاته، سیستم شوریته) این سبک توسط کنوا مابونی ایجاد شد.
- وادوریو،
- گوجوریو[12]
سبکهای اصلی یا کنترلی
- شوتوکان، (بنیانگذار: گیچین فونا کوشی) در این متد توجه خاصی به نیرو و سرعت ورود آن و مرکز ثقل نیرو میشود.
- شیتوریو، (بنیانگذار: کنوا مابونی) شیتوریو متشکل از دو سیستم «ناها ته» و «شوری ته» در کاراته میباشد.
- گوجوریو، (بنیانگذار: چوجون میاگی) گوجوریو روش سفت و نرم، که در اوکیناوا شکل گرفت و و متعلق به سیستم ناهاته در کاراته میباشد.
- وادوریو، (بنیانگذار: اوتسوکا هیرونوری) وادوریو یعنی: راه صلح، روش صلح، روش صلح جویانه.
- کان ذن ریو، (بنیانگذار: فرهاد وارسته) کان ذن ریو یعنی: کاملترین سبک کاراته.[12]
سبکهای آزاد
- کیوکوشین، (بنیانگذار: ماسوتاتسو اویاما) کیوکوشینکای، از عناصر مختلفی که نشات گرفته از تجریبات اویاما و سبکهای دیگر است، به وجود آمد.
- گوجوریو: در گوجوریو هر دو گونهٔ مبارزات کنترلی و غیرکنترلی وجود دارد.
- جوکای دو کاراته: (بنیانگذار کانچو دهنوی) از سبک های ترکیبی کاراته، ترکیبی از کاراته،جودو، بوکس است
- دای دو جوکو: (بنیانگذار: کانچو تاکاشی آزوما)ترکیبی از سه رشته رزمی، کاراته کیوکوشین، بوکس، جوجیتسو است.
- انشین(ساباکی کاراته)(بنیانگذارکانچونینومیا)
- جیسن کاراته[13]
- سی دوکان کاراته یک سبک کاراته غیر کنترلی
قوانین
کاراته یک هنر رزمی است اما مانند خیلی دیگر از هنرهای رزمی به صورت یک ورزش هم تمرین میشود و مسابقات بینالمللی، جهانی دارد. این مسابقات زیر نظر فدراسیون جهانی کاراته WKF برگزار میشوند. فدراسیون جهانی سالها است که برای راهیابی کاراته به بازیهای المپیک تلاش میکند و موفق به ورود رشته کاراته در بازیهای المپیک ۲۰۲۱ شدهاست. یکی از راههایی که به افزایش تماشاگران مسابقات کاراته منجر خواهد شد ساده و قابل فهم شدن قوانین مسابقات برای مخاطبین و تماشاگران عام است. چندی پیش فدراسیون جهانی یک راهنمای تصویری منتشر کرد که به زبان ساده قوانین اصلی مسابقات کاراته را شرح میدهد و میتواند یک راهنمای ساده برای علاقهمندان مسابقات کاراته باشد.[12]
کاراته و رسانه
پایگاه خبری تحلیلی «کاراته پِرِس» به نشانی www.KaratePress.ir و با صاحب امتیازی و مدیرمسؤلی هادی اسمعیل نژاد اولین سایت جامع و رسمی کاراته در ایران با شماره مجوز 86144 از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
جستارهای وابسته
پانویس
- Higaonna, Morio (1985). Traditional Karatedo Vol. 1 Fundamental Techniques. p. 17. ISBN 0-87040-595-0.
- http://www.wonder-okinawa.jp/023/eng/001/001/index.html بایگانیشده در ۲ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine history of Okinawan Karate
- Bishop, Mark (1989). Okinawan Karate. pp. 153–166. ISBN 0-7136-5666-2. Chapter 9 covers Motobu-ryu and Bugeikan, two 'ti' styles with grappling and vital point striking techniques. Page 165, Seitoku Higa: "Use pressure on vital points, wrist locks, grappling, strikes and kicks in a gentle manner to neutralize an attack."
- Miyagi, Chojun (1993) [1934]. McCarthy, Patrick, ed. (An Outline of Karate-Do Karate-doh Gaisetsu. p. 9. ISBN 4-900613-05-3.
- Draeger & Smith (1969). Comprehensive Asian Fighting Arts. p. 60. ISBN 978-0-87011-436-6.
- Dr. Gary J. Krug: the Feet of the Master: Three Stages in the Appropriation of Okinawan Karate Into Anglo-American Culture
- Shigeru, Egami (1976). The Heart of Karate-Do. p. 13. ISBN 0-87011-816-1.
- Nagamine, Shoshin (1976). Okinawan Karate-do. p. 47. ISBN 978-0-8048-2110-0.
- News from the 117th IOC
- Web Japan
- حقشناس، علی، دانشنامه هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴، ص ۲۲۶
- حقشناس، علی، دانشنامه هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴، ص ۲۲۷
- حقشناس، علی، دانشنامه هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴، ص ۲۲۸
منابع
- علی حقشناس، دانشنامهٔ هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴.
- Wikipedia contributors, "Karate," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Karate&oldid=398863559 (accessed November 28, 2010).