شمشیر
شَمشیر یک سلاح سرد است که از یک تیغه بلند و لبه‌تیز و یک دسته تشکیل شده‌است.این سلاح انواع و شکل های متفاوتی داشته که در هر کشور بسته به نوع مبارزه ان راتغییر می دادند
پیرامون واژه
شمشیر برگرفته از واژگان پهلوی "شَم" (به معنای ناخن و انحنا)+"شیر" است تلویحا به معنای ناخن شیر.[1][2]
شمشیر در دیگر زبان های هندو-اروپایی به صورت انگلیسی sword، در روسی сабля (ترانویسی: sabla).
شمشیر در فارسی میانهٔ هم به همین صورت (با یای مجهول) بوده‌است.[3]
واژهٔ schimitar انگلیسی (و معادل‌هایش در زبان‌های اروپایی) نیز برگرفته از این واژه و به معنی نوعی شمشیر خمیده‌اند.[4]
جنس شمشیر
در خاور قدیم برای ساخت شمشیر از سه نوع فلز به نام‌های نرم‌آهن (آهن نرم)، شاپورگان (آهن سخت) و پولاد آمیخته بهره می‌گرفتند.[5] پولاد گوهردار که برای شمشیرسازی نیز استفاده می‌شد روهینا نام داشت. به ابزار ساخته‌شده از روهینا، روهنی می‌گویند.[6]
نمونه شعر از مسعود سعد سلمان:
- نعل اسبان شد آنچه نرم‌آهن
- تیغ شاهان شد آنچه روهیناست
انواع شمشیر
شمشیرهای خاورمیانه قدیم[5]
- شمشیر فارسی
- شمشیر خراسانی
- شمشیر سلمانی
- شمشیر عراقی
- شمشیر هندی
- شمشیر منصوران
- شمشیر یمنی
- شمشیر سلیمانی
- شمشیر دمشقی
ژاپن:
- کاتانا
- شمشیر سوئدی
- شمشیر بریتانیایی
- شمشیر چینی
شمشیر ایرانیان
ایران باستان
ارتش بزرگ ایرانیان در زمان امپرطوری هخامنشی از آکیناکه استفاده می‌کرد؛ این شمشیر که اندازه‌ای قابل حمل نیز داشته، دولبه بوده و قابل فروکردن نیز بوده‌است. این نوع شمشیر برای حملات سریع و ناگهانی کاربرد عالی و خوبی داشت. در پایان دسته شمشیر، برآمدگی بزرگی وجود دارد که به‌نظر می‌رسد کاربرد خاصی داشته باشد. همچنین مدارکی وجود دارد مبنی بر اینکه پادشاهان ایرانی نیز از این سلاح استفاده می‌کردند. این نوع شمشیر در دو نوع بلند و کوتاه ساخته می‌شده‌است.[7]
منابع
- «ذوالفقار میراثی از پیامبران گذشته». www.imamalinet.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
- «معنی شمشیر | لغتنامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
- مکنزی
- "scimitar", Online Etymology Dictionary
- Medieval Islamic swords and swordmaking: Kindi's treatise "On swords and their kinds" by Robert G Hoyland; Brian J J Gilmour; Kindī ،Warminster: Gibb Memorial Trust, 2006.
- لغتنامه دهخدا، سرواژه روهینا.
- Argir. «تاریخ شمشیر و سپر و زره در ایران».
- مکنزی، دیوید نیل. فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ۱۳۷۹.
پیوند به بیرون
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به شمشیر در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
دربارهٔ شمشیر ایرانی (به انگلیسی)
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شمشیر موجود است. |
| نشان‌های سلطنتی |
|  |
|---|---|---|
|
| |
| بر پایهٔ اقلیم |
| |
| مراسم خاص |
| |
جادوی بزرگتر و کوچکتر | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| جادوی بزرگتر |
|  | ||||||
| جادوی کوچکتر |
| |||||||
| زمینههای مرتبط |
| |||||||
| موضوعات مرتبط |
| |||||||
