آکیناکه

اَکینَکَه، (به یونانی acinaces، هم‌ریشه با سغدی کیناک) یک گونه شمشیر بوده که توسط هخامنشیان بکار می‌رفته‌است. طراحی آن از طرف سکاها بوده اما توسط پارسیان مشهور شد و به‌سرعت در تمام جهان باستان گسترش یافت . غالباً آکیناکه ۳۵-۴۵ سانتیمتر درازا داشته و دو لبه بوده‌است و از پهنای بین دو لبه برای کوبیدن و له کردن بکار می‌رفته‌است و یک غلاف به شکل B برای حفظ دست داشته‌است. غلافش منحصر به فرد و معرفش بوده و معمولاً هلالی در یک سویش داشته که اجازه می‌داده از کفلسمت راست آویزان شود.

آکیناکه زرین یافته‌شده در طلاتپه.

از آنجا که به دید می‌رسد آکیناکه یک جنگ افزار فروکردنی بوده، و از آنجا که قالباً به کفل راست آویزان می‌شده، پیداست که به یکباره بیرون کشیده می‌شده ، در هنگام خطرهای ناگهانی.

متون باستانی اندکی دربارهٔ آکیناکه در دست است، آکیناکس یک شمشیر پارسی بوده ولی مولفینی که به لاتین می‌نوشته‌اند این واژه را بجای هر جنگ افزار مشابه دیگری که خواسته‌اند بکار برده‌اند. به ویژه، واژه آکیناکه در متون عهد وسطی زیاد دیده می‌شود و معرف نوعی شمشیر اروپایی است.

هرچند شمشیر پارسی کنونی (شمشیر هلالی شکل) شباهت‌هایی به آکیناکه دارد و در عهد باستان وجود نداشته‌است. پارسیان عهد هخامنشی بیشتر از یک گونه شمشیر بکار برده‌اند: در آثار هنری پارسی باستان محافظان شاه و اشراف مهم، خنجرهای زیورگون و مورب دارند؛ و در آثار هنر یونان نیز سربازان پارسی مجهز به کپیس بارها دیده می‌شوند. بیشتر شمشیرهای پارسی بکار رفته بدست هخامنشیان شبیه هم بوده‌اند و دربارهٔ اینکه کدام یک آکیناکه بوده‌است باید پژوهید.

یک سرنخ سودمند این است که در متون یونانی و رومی آمده‌است که شاه پارسیان آکیناکه خود را به نشانه دوستی می‌فرستاده؛ این متون دال بر این است که خنجر شاه آکیناکه بوده‌است.

یک نقل قول از مورخ یهودی «ژوزفوس» بجا مانده که می‌گوید: سیکاریها که گونه‌ای راهزن بودند، در آن زمان به بیشترین تعداد رسیده بودند و از شمشیرهای کوچکی بهره می‌بردند، که از بهر اندازه شبیه آکیناکه پارسیان بود ولی به مانند سیکای رومی خمیده بود و این راهزنان نامشان را از آن داشتند.

این نقل قول هم دال بر این دارد که آکیناکه همان خنجر پارسیان می‌باشد.