پادوسپان
پاذوسپان یا پاذگوسپان یا پاذگوس یا پایگوس یا پادوسپان یا پادوسبان، در زمان ساسانیان، معاون و تحت فرمان یکی از سپاهبذهای چهارگانهٔ کشور بود. چهار بخش کشور عبارت بودهاند: از اباختر (شمال)، خوراسان (خراسان، مشرق)، نیمروز (جنوب)، خوروران (خاوران، مغرب).[1]
در دوران ساسانیان بیشتر مقامها، از جمله پایهها و درجات نظامی موروثی بودند. فرماندهٔ کل نیروهای مسلح ایران تا سدهٔ ششم میلادی و زمان خسرو انوشیروان، ایران سپهبد (ایران سپاهبذ) بود که از سوی انوشیروان این مقام ملغی شد.
انوشیروان، ایران را به چهار بخش تقسیم کرد و در رأس هر یک از این بخشها یک سپاهبذ (سپهبد، فرماندهٔ لشکر) جداگانهای قرار داد. زیرا تمرکز قدرت نظامی در دست یک فرمانده، ممکن بود به کسب نیروی عظیم و طمع در تاج و تخت و وارد آوردن فشار بر شاهنشاه منجر گردد.[2] همچنین یعقوبی ذکر کردهاست که هر اسپهبد (فرماندهٔ لشکر)، یکنفر پاذگوسپان تحت امر خود داشت.[3] این پادشاه بود که چهار پاذگوسپان را در کشور معین میکرد.[1]
پانویس
- کریستین سن، ص ۳۷۶
- کریستن سن، ص ۳۹۴
- کریستن سن، ص ۵۴۲
منابع
- کریستن سن، آرتور (۱۳۶۷). ایران در زمان ساسانیان. ترجمهٔ رشید یاسمی. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر.
- طفی نبوی-تمرکز و عدم تمرکز اداری و سیاسی در ایران