هاینریش بل

هاینریش بل ۲۱ دسامبر ۱۹۱۷ در شهر کلن به دنیا آمد. در بیست سالگی پس از اخذ دیپلم در یک کتابفروشی مشغول به کار شد اما سال بعد از آن هم‌زمان با آغاز جنگ جهانی دوم به خدمت سربازی فراخوانده شد و تا سال ۱۹۴۵ را در جبهه‌های جنگ به سربرد. با این‌که خانواده‌اش با نازی‌ها و حزب ناسیونال سوسیالیسم مخالف بودند، او در ابتدا با آن‌ها همدلی داشت. نامه‌هایی که بل از جبههٔ جنگ به دوست دختر و همسر آینده‌اش، آنه ماری می‌نوشت، به خوبی این مدعا را اثبات می‌کند. اما پس از زخمی شدن در جبههٔ شرق، دیدگاهش تغییر یافت و به عمق فاجعهٔ جنگ و جنایت رژیم نازی پی برد.
هاینریش بل در طول جنگ چند بار زخمی شد، از پادگان فرار کرد و با جعل برگه‌های عبور خود را به غرب رساند. در آنجا به دست آمریکایی‌ها دستگیر شد. پس از آن‌که سرانجام از زندان آمریکایی‌ها آزاد شد، با همسرش در شهر کلن، شهری که ۸۰ درصدش در اثر جنگ ویران شده بود، اقامت گزید.[1]

او در سال ۱۹۴۲ با آن ماری سش ازدواج کرد که اولین فرزند آنها، به نام کریستوف، در سال ۱۹۴۵ بر اثر بیماری از دنیا رفت. پس از جنگ به تحصیل در رشته زبان و ادبیات آلمانی پرداخت. در این زمان برای تأمین خرج تحصیل و زندگی در مغازه نجاری برادرش کار می‌کرد. در سال ۱۹۵۰ به عنوان مسئول سرشماری آپارتمان‌ها و ساختمان‌ها در اداره آمار مشغول به کار شد.

در سال ۱۹۸۳

در سال ۱۹۴۷ اولین داستان‌های خود را به چاپ رسانید و با چاپ داستان قطار به موقع رسید، در سال ۱۹۴۹، به شهرت رسید؛ و در سال ۱۹۵۱ با برنده شدن در جایزه ادبی گروه ۴۷ برای داستان گوسفند سیاه موفق به دریافت اولین جایزه ادبی خود شد. در ۱۹۵۶ به ایرلند سفر کرد تا سال بعد کتاب یادداشت‌های روزانه ایرلند را به چاپ برساند.

در ۱۹۷۱ ریاست انجمن قلم آلمان را به عهده گرفت. او همچنین تا سال ۱۹۷۴ ریاست انجمن بین‌المللی قلم را پذیرفت. او در سال ۱۹۷۲ توانست به عنوان دومین آلمانی، بعد از توماس مان، جایزه ادبی نوبل را از آن خود کند.

هاینریش بل خروج خود و همسرش را از کلیسای کاتولیک، در سال ۱۹۷۶، اعلام کرد. او در ۱۶ ژوئیه ۱۹۸۵ از دنیا رفت و در نزدیکی زادگاهش به خاک سپرده شد.

یادبود هاینریش بل در برلین

هاینریش بُل عاشق مردمان ساده و بی‌غل‌وغش است و قهرمانان داستان‌های او درماندگان و شکست‌خوردگانند، اما بُل آنها را شکست‌خورده نمی‌داند و نشان می‌دهد که حرص به کسب مال و مقام، وقتی که انسان می‌تواند علی‌رغم دشواری‌ها تا به آخر انسان باقی بماند، واقعاً در خور استهزاست؛ و هاینریش بُل کسی است که تا به آخر انسان باقی می‌ماند.[2]

کتاب‌های هاینریش بل در ایران طرفداران بسیاری دارند. تاریخ انتشار اولین کتاب هاینریش بل در ایران به سال ۱۳۴۹ شمسی برمی‌گردد که انتشارات کتاب‌های جیبی رمان عقاید یک دلقک را با ترجمه شریف لنکرانی منتشر کرد، اولین نمایشنامه از وی نیز با نام اتفاق و ترجمه حمزه علی‌محمدی در سال۱۳۹۳توسط نشر دیبایه به چاپ رسید. شباهت بسیاری از داستان‌ها به مسائل پس از جنگ در ایران، بیان دقیق و غنی و در عین حال ساده و نگاه فلسفی به مسائل زندگی را می‌توان از دلایل محبوبیت هاینریش بل در ایران دانست.[3]

جلد کتاب آبروی از دست رفته کاترینا بلوم

ادبیات آلمانی

فهرست نویسندگان آلمانی‌زبان

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هاینریش بل موجود است.

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به هاینریش بل در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• موسوی، سید علی. کتاب نیوز
• ««عقاید یک دلقک» تصویری از سقوط یک جامعه». خبرگزاری کتاب ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۰۸.
• بل، هاینریش (چاپ دهم ۱۳۹۲). سیمای زنی در میان جمع. ترجمهٔ مرتضی کلانتریان. تهران: آگه. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۰۷۸-۶. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)

• هاینریش بل در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها
• هاینریش بُل: «حامی تروریستی» که انسان‌دوست از آب درآمد