هاکین تایوانی
هاکین تایوانی (چینی سنتی: 臺灣閩南語، پوژ: Tâi-oân Bân-lâm-gí) که به نام‌های مین نان تایوانی، هولو،[7][8] تایوانی و تایگی[9] نیز معروف است، گونه‌ای از زبان هاکین و زبان مادری ۷۰٪ از مردم تایوان است.[10] مردم هوکلو تایوانی که از نسل مهاجرانی از جنوب فوجیان در دوران سلطنت دودمان چینگ هستند، به این زبان تکلم می‌کنند.[11] لاتین‌نویسی پوژ یک دستور خط رایج برای نوشتن این گونهٔ هاکین است.
| هاکین تایوانی | |
|---|---|
| 臺灣閩南語 | |
| بیان | "Tâi-gí/Tâi-gú" در تلفظ‌های مختلف [tai˧˩ g̃i˥˩] / [tai˧˩ g̃u˥˩] (ساحلی) |
| زبان بومی در | تایوان |
شمار گویشوران | ۱۶+ میلیون (۲۰۱۷)[1] |
| خط چینی (هاکین نوشتاری) خط لاتین (Pe̍h-ōe-jī) | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | تایوان[2][3][4] |
| تنظیم‌شده توسط | وزارت آموزش و سمن‌های مربوطه در تایوان |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | – |
| گلاتولوگ | taib1242 (هاکین تایپه‌ای)[5] |
| زبان‌شناسی | 79-AAA-jh |
.svg.png.webp) پراکندگی گویشوران ۶ سال به بالای هاکین تایوانی در تایوان در سال ۲۰۱۰[6] | |
هاکین تایوانی عموماً شبیه به شاخه‌های آموی، چوانگژو و ژانگژو از مین جنوبی و گویش‌های آن‌ها در جنوب شرق آسیا است و بین گویشوران آن‌ها فهم متقابل وجود دارد.[12] محبوبیت گسترده رسانه‌های هاکین‌زبان در تایوان، به ویژه از دهه ۱۹۸۰ به برجستگی هاکین تایوانی در بین سایر گویش‌های هاکین و مین منجر شده‌است.
واج‌شناسی
از نظر واج‌شناسی، هاکین زبانی نواخت‌بر است.
همخوان‌ها
| دولبی | لثوی | لثوی‌کامی | نرم‌کامی | چاکنایی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| خیشومی | [m] | m ㄇ |
[n] | n ㄋ |
[ŋ] | ng ㄫ |
|||||
| انسدادی | صاف | [p] p ㄅ | [b] b ㆠ |
[t] t ㄉ | [k] k ㄍ | [g] g ㆣ |
|||||
| حلقی | [pʰ] | ph ㄆ |
[tʰ] | th ㄊ |
[kʰ] | kh ㄎ |
|||||
| انسایشی | صاف | [ts] ch,ts ㄗ | [dz] j ㆡ |
[tɕ] ch(i),ts(i) ㄐ | [dʑ] j(i) ㆢ |
||||||
| حلقی | [tsʰ] | chh,tsh ㄘ |
[tɕʰ] | chh(i),tsh(i) ㄑ |
|||||||
| سایشی | [s] | s ㄙ |
[ɕ] | si ㄒ |
[h] | h ㄏ | |||||
| کناری | [l]~[ɾ] | l ㄌ |
|||||||||
| دولبی | لثوی | نرم‌کامی | چاکنایی | |
|---|---|---|---|---|
| خیشومی | [m] -m | [n] -n | [ŋ] -ng | [◌̃] -ⁿ,-N |
| انسدادی | [p̚] -p ㆴ | [t̚] -t ㆵ | [k̚] -k ㆶ | [ʔ] -h ㆷ |
واکه‌ها
واکه‌های تایوانی شامل:
| پیشین | مرکزی | پسین | همخوان هجایی | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oral | بینی | دهانی | بینی | دهانی | بینی | ||||
| بسته | [i] i ㄧ | [ĩ] iⁿ ㆪ |
[u] u ㄨ | [ũ] uⁿ ㆫ |
[m̩] m ㆬ |
[ŋ̍] ng ㆭ | |||
| میانه | [e] e ㆤ | [ẽ] eⁿ ㆥ |
[ə], [o] o ㄜㄛ | [ɔ] o͘ ㆦ | [ɔ̃] oⁿ ㆧ | ||||
| باز | [a] a ㄚ | [ã] aⁿ ㆩ | |||||||
نواخت‌ها
نواخت‌های تایوانی، برپایه گویش تایپه
به‌طور سنتی هاکین دارای ۸ نواخت است که از ۱ تا ۸ نام‌گذاری می‌شوند. در تایوانی نواخت ۲ و ۶ یکسان تلفظ می‌شوند. این ۸ نواخت براساس نام‌های چینی میانه به صورت زیر هستند:
نواخت‌های تایوانی شماره
نواختنام لهجه
پوژزیروبم در
تایپهتوصیف زیروبم در
تاینانتوصیف ۱ سطح یین (陰平) a ˥ (۵۵) بالا ˦ (۴۴) بالا ۲ (۶) خیز (上聲) á ˥˩ (۵۱) افت ˥˧ (۵۳) افت بالا ۳ رفتن یین (陰去) à ˧˩ تا ˨˩ (۳۱~۲۱) افت پایین ˩ (۱۱) پایین ۴ ورود یین (陰入) ah ˧˨ʔ (۳۲) ایست میانه ˨˩ʔ (۲۱) ایست میانه ۵ سطح یانگ (陽平) â ˩˦ تا ˨˦ (۱۴~۲۴) خیز ˨˦ (۲۵) خیز ۷ رفتن یانگ (陽去) ā ˧ (۳۳) میانه ˨ (۲۲) میانه ۸ ورود یانگ (陽入) a̍h ˦ʔ (۴) ایست بالا ˥ʔ (۵) ایست بالا
جستارهای وابسته
منابع
- هاکین تایوانی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
- "Draft national language development act clears legislative floor". focustaiwan.tw.
- "立院三讀《國家語言發展法》 公廣集團可設台語電視台". ltn.com.tw.
- "《國家語言發展法》立院三讀！政府得設台語專屬頻道". ltn.com.tw.
- Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "هاکین تایپه‌ای". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- Table 6: Languages used at home for the resident nationals aged 6 years and over by gender and age, 2010 Population and Housing Census بایگانی‌شده در ۲۲ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, Directorate General of Budget, Accounting and Statistics (DGBAS), ROC (Taiwan).
- Lee, Jack Tsen-Ta (28 April 2015) [2004]. "Hokkien". A Dictionary of Singlish and Singapore English. Retrieved 22 June 2020.
- "TAIWAN SNAPSHOT". Retrieved 15 March 2020.
Languages Mandarin (Chinese), Holo (Taiwanese), Hakka, Austronesian languages
- "Taigi與台語". Liberty Times. Retrieved 10 August 2019.
- "Taiwan". Ethnologue.
Prinicpal languages
- Dreyer, June Teufel (2003). "Taiwan's Evolving Identity". The Evolution of a Taiwanese National Identity (PDF). Asia Program Special Report. 114. Washington: Woodrow Wilson International Institute for Scholars. pp. 4–10. Retrieved 12 August 2016.
- "Chinese, Min Nan". Ethnologue. Retrieved 2018-06-12.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Taiwanese Hokkien». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۰.
| زبانهای آسترونزیایی |
|  台灣語言 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زبانهای چینی-تبتی |
| |||||||||||||||||
| کمکی |
| |||||||||||||||||
| سایر زبانها | ||||||||||||||||||
| گروههای اصلی |
| ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| گونههای معیار |
| ||||||||||||||||||||||||
| واج‌شناسی |
| ||||||||||||||||||||||||
| دستور |
| ||||||||||||||||||||||||
| عبارت تنظیم |
| ||||||||||||||||||||||||
| روش ورودی |
| ||||||||||||||||||||||||
| تاریخ |
| ||||||||||||||||||||||||
| گونههای ادبی |
| ||||||||||||||||||||||||
| خطها |
| ||||||||||||||||||||||||
 فهرست گونههای چینی | |||||||||||||||||||||||||
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.