عملیات آخوندک

نیروی دریایی آمریکا در این عملیات نیروهای مشارکت‌کننده را به ۳ گروه تقسیم کرد:[1]

۱-گروه عملیات سطحی براوو شامل:

• ناوشکن یواس‌اس مریل (دی‌دی-۹۷۶)
• ناوشکن USS Lynde McCormick (DDG-8)
• کشتی آبی خاکی یواس‌اس ترنتون (ال‌پی‌دی-۱۴)
• کشتی آبی خاکی (MAGTF) 2-88

۲-گروه عملیات سطحی چارلی شامل:

• ناو یواس‌اس وینرایت (سی‌جی-۲۸)
• ناوچه یواس‌اس باگلی (اف‌اف-۱۰۶۹)
• ناوچه یواس‌اس سیمپسون (اف‌اف‌جی-۵۶)
• یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا

۳-گروه عملیات سطحی دلتا شامل:

• ناوچه USS Jack Williams (FFG-24)
• ناوشکن یواس‌اس اوبراین (دی‌دی-۹۷۵)
• ناوشکن USS Joseph Strauss (DDG-16)

در ۲۹ فروردین ۱۳۶۷ نیروهای نظامی آمریکا با چند گروه سطحی نبرد را آغاز کردند. ابتدای کار هجوم به دو سکوی نفتی ایران بود. عملیات با دو گروه سطحی و هماهنگی نیروی هوایی آمریکا از ناو هواپیمابر «یواس اس انترپرایز» آمریکا آغاز شد. گروهی به همراه دو ناوشکن و یک کشتی تدارکاتی آبی-خاکی به یک سکو در میدان نفتی سلمان هجوم بردند، گروه دیگر هم -که یک ناو موشک انداز و دو ناوچه بود- به سکویی در میدان نفتی ساسان حمله کردند؛ تفنگداران دریایی آمریکا از شاخهٔ واکنش سریع به سکوی نفتی ساسان حمله کردند و اقدام به جمع‌آوری مدارک و کارگذاشتن مواد منفجره به منظور از کار انداختن آن نمودند.

نیروهای دریایی آمریکا در حال بررسی ادوات جنگی ایران بر روی سکوی نفتی سلمان

ایران با اعزام قایق‌های تندرو بوگهامار و حمله به چند هدف متفاوت، کشتی‌ای تدارکاتی با پرچم آمریکا و کشتی‌ای با پرچم پاناما در خلیج فارس به این حمله پاسخ گفت. سپس هواپیماهای آ-۶ای آمریکا با راهنمایی ناوچه‌های آمریکایی به سوی قایق‌های تندرو رفتند. هواپیماها چند بمب خوشه‌ای راک‌آی به سمت قایق‌های تندرو پرتاب نموده و یکی از قایقها را غرق کرده و به چندی آسیب رساندند که قایقها پس از خسارت دیدن برای تجدید قوا و تعمیر به سمت جزیره ابوموسی حرکت کردند.

سپس قایق توپ دار کلاس کمان جوشن، به کارزار آمد و چند «موشک هارپون» به‌سوی ناو آمریکایی «وین رایت» (به انگلیسی: USS Wainwright) شلیک کرد. در پاسخ ناوچه «سیمپسون» (به انگلیسی: USS Simpson) چهار موشک ریم-۶۶ استاندارد شلیک کرده و در همین میان ناو «وین رایت» هم با پرتاپ دو «موشک استاندارد» این حمله را پی گرفت. سازهٔ اصلی کشتی جوشن ویران و این موضوع موجب غرق شدن سریع کشتی گشت. ناوچه «بیگلی» (به انگلیسی: USS Bagley) آمریکا هم یک فروند «هارپون» بدان شلیک کرد که به هدف اصابت نکرد. سه کشتی آمریکا با نزدیک شدن به جوشن با استفاده از آتش‌بار توپخانه غرقش کردند.

دو فروند هواپیمای «اف-۴» نیروی هوایی ایران به ناو «وین رایت» نزدیک شده، که با پرتاب چند فروند «موشک استاندارد» از منطقه خارج شدند.

هنگامی که ناوچه سهند که از بندرعباس حرکت کرده بود به کشمکش با چند واحد سطحی نیروهای دریایی آمریکا رفت، هواپیماهای اینترودر که در حال گشت‌زنی مراقبتی برای ناو «جوزف استراس» (به انگلیسی: Uss joseph struss) آمریکا بودند، ناو ایرانی را ردیابی کردند.

ناوچهٔ سهند که پس از حمله در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۶۷ برابر ۱۸ آوریل سال ۱۹۸۸ میلادی می‌سوزد

ناوچه سهند چند موشک به هواپیماهای «اینترودر» شلیک کرد که هواپیماها با دو موشک «هارپون» و چهار «بمب هدایت لیزری» اسکیپر پاسخ گفتند؛ ناوشکن «جوزف استراس» هم یک موشک هارپون شلیک کرد. بیشتر سلاح‌های شلیک‌شده به کشتی ایرانی اصابت کرد، شعله‌های آتش از عرشهٔ سهند به آسمان سرکشید و رفته‌رفته به مخزن مهمات کشتی رسید و باعث انفجار آن و در نهایت به زیر آب رفتن کشتی شد.

با وجود غرق شدن سهند یکی از پیشرفته‌ترین کشتی‌های ناوگان ایران، ایرانیان همچنان به نبرد ادامه دادند، کمی بعدتر در همان روز، خواهر خواندهٔ سهند ناوچه سبلان به کارزار آمد و با آتش چند فروند موشک زمین‌به‌هوا به هواپیماهای اینترودر به آنها حمله کرد. اینترودر با پرتاب یک «بمب هدایت‌شوندهٔ لیزری» به سبلان کشتی را به شکل کامل از کار انداخت و نمی‌توانست حرکت کند که البته بعد توسط یدک‌کش‌های ایرانی به بندرعباس بازگردانده شد.

در جریان این درگیری ۴۵ تن از خدمهٔ ناوچه سهند و ۱۱ تن قایق توپدار جوشن کشته شده و نیز ۲۲ نفر از خدمهٔ سهند به شدت مجروح گشتند.[2]

با انجام عملیات واحدهای ناوگان آمریکا خسارات زیادی به نیروی دریایی ایران و تجهیزات استراق سمع نصب شده بر دو سکوی نفتی ایرانی وارد کردند. البته سبلان در ۱۹۸۹ (۱۳۶۷ یا ۶۸) تعمیر شد. سکوهای نفتی هم تعمیر شده و در حال فعالیت هستند.

در این عملیات دو تن از خلبانان بالگرد کبرای توپ‌دار آمریکایی نیز کشته شدند. کبرا از متعلقات «ترینتون» (به انگلیسی: USS Trenton) آمریکایی بود که هنگام پرواز پیرامون وین رایت در ۲۴ کیلومتری جنوب غربی جزیره ابوموسی کمی پس از تاریکی سقوط کرد. اجساد دو خلبان را غواصان نیروی دریایی آمریکا در اردیبهشت یا خرداد پیدا کردند، بدنهٔ بالگرد را هم کمی بعدتر در همان زمان، از آب بیرون کشیدند. منابع رسمی نیروی دریایی آمریکا گفته‌اند که هیچ نشانه‌ای از برخورد بر روی بدنه بالگرد دیده نشده و احتمالاً بالگرد برای گریز از آتش نیروهای ایران سقوط کرده‌است.

ساموئل بی. رابرتز در جابه‌جایی پس از برخورد آتش بدان‌ها

یک ماه پس از آن ناو موشک‌انداز «وینسنز» (به انگلیسی: USS Vincennes) به منظور مراقبت برای بیرون رفتن ساموئل بی رابرتز و افزایش توان نظامی آمریکا پس از درگیری‌های متناوب با ایران به منطقه احضار شد. تنش فوق‌العاده باعث شد تا خدمه وینسنز، به‌سوی هواپیمای پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر در پروازی تجاری عادی شلیک کنند که باعث کشته شدن ۲۹۵ نفر سرنشینان غیرنظامی و خدمه این هواپیما در ۱۲ تیر انجامید.

به گفته علی‌اصغر کاظمی استاد علوم سیاسی و دریابان سابق، این عملیات باعث شد تا نیروی دریایی ایران استراتژی جنگی خود را تغییر داده و یک راهبرد چریکی را انتخاب کند. درست عکس آنچه که فرماندهان آمریکایی تمایل داشتند ایران برگزیند، چراکه با توجه به تجهیزات و فناوری‌های نظامی دو کشور، یک نبرد کلاسیک تنها به ضرر ایران پایان می‌یافت.[3]

در ۶ نوامبر ۲۰۰۳ دیوان بین‌المللی دادگستری دادخواست ایران برای دریافت خسارت تحت این عنوان که ایالات متحده پیمان دوستی دو کشور در سال ۱۹۵۵ را زیر پا گذاشته را رد کرد. این دادگاه همچنین دادخواست متقابل ایالات متحده مبنی بر خیانت ایران به پیمان فوق را رد کرد.

• عملیات اراده جدی
• عملیات کمانگیر چابک
• پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر
• عملیات فرصت برجسته
• عملیات یخچال شکننده
• دستگیری ملوانان آمریکایی

• ویکی‌پدیای انگلیسی
• کتاب نیروی دریای ایالات متحده
• Operation Praying Mantis news clip در یوتیوبYou Tube
• مصاحبه با ناخدا یکم علی‌رضایی، فرمانده دوم ناو سهند و از مجروحان حادثه همشهری آنلاین

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ عملیات آخوندک موجود است.

• تصاویری از عملیات آخوندک در یوتیوب