عملیات توکل
عملیات توکل نام یک عملیات تهاجمی نیروهای مسلح ایران درطی جنگ ایران و عراق می‌باشد.[2][3] این عملیات به صورت گسترده در تاریخ ۲۰ دی ۱۳۵۹ در محور آبادان - سه راهی ماهشهر به فرماندهی ارتش انجام شد.
| عملیات توکل | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از جنگ ایران و عراق | |||||||||||
| |||||||||||
| جنگندگان | |||||||||||
.svg.png.webp){kind=small} عراق |
 ایران | ||||||||||
| فرماندهان | |||||||||||
| ظهیرنژاد حسینی | |||||||||||
| نیروها | |||||||||||
| ۱۵٬۰۰۰ پیاده | ۸٬۰۰۰نیروی پیاده | ||||||||||
| تلفات | |||||||||||
| ۳۷۰ کشته و مفقودالاثر ۳۰۰ نفر مجروح ۲۴ تانک ۱ نفربر ۱ موشک انداز تاو | |||||||||||
قوای زرهیِ ایران، از ۲ محور و نیروهای پیاده از محور سوم شروع به انجام عملیات نمودند. در موقعیت مکانی «سه راهي آبادان و كوي ذوالفقاريه» که نیروهای پیاده، تک کرده بودند، خط نیروهای ارتش صدام درهم شکسته شد و تعدادی از نیروهای عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند. این درحالی است که با توجه به عدم کامیابی در پیشروی در ۲ محور دیگر، نیروهای مذکور موفق به تثبیت موقعیت خود نشدند و مجبور به عقب نشینی شدند. در نتیجه این عملیات که در اولین مرحله نتوانسته بود به اهداف خود دست یابد، با توقف در مرحله بعد مواجه گردید.[4]
نتیجه
با شکست پی‌درپی سه عملیات زرهی نیروهای مسلح ایران در عملیات‌های دزفول، نصر، و توکل طراحان عملیات ایران عملیات زرهی را به طور کلی از دکترین نظامی خود حذف کردند و تا پایان جنگ تنها به پشتیبانی توپخانه‌ای از نیروهای پیاده عمل کردند. با این حال انجام سه عملیات زرهی در منطقه زمینه‌ساز تثبیت و حضور نیروهای ایرانی را در منطقه عملیاتی فراهم نمود. این عملیات‌ها فرصت پیشروی و غافلگیری را از نیروهای متجاوز عراقی را سلب نمود.
در سال‌های بعد قوای مسلح ایران با داشتن برتری نفرات و نیز به خاطر مشکلات به‌وجود آمده برای تأمین تجهیزات سنگین استراتژی جنگ زرهی به عملیات یورش موج انسانی تغییر داد. این تغییر استراتژی تلفات انسانی بالایی را بر نیروهای ایران وارد آورد.
منابع
- عملیات توکل، در منطقه ماهشهر راسخون
- عملیات توکل irib.ir
- َشبکه ملی مدارس -- رشد; (عملیات توکل)
- عملیات توکل آوینی
- محسن رشید، گزارشی کوتاه/ مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x