شهاب خودرو
شهاب خودرو، شرکت خودروسازی ایرانی است. این شرکت از سال ۱۳۴۵ با نام لیلاند موتور ایران با همکاری شرکت لیلاند موتورز، با هدف مونتاژ کامیون و اتوبوس آغاز به کار نمود. در سال ۱۳۷۸ به مالکیت آستان قدس رضوی درآمد.[1]
 | |
| نوع | شرکت سهامی خاص |
|---|---|
| بنا نهاده | ۱۳۴۵ |
| بنیانگذاران | لیلاند موتورز |
| دفتر مرکزی | تهران، ایران جاده مخصوص کرج |
| مدیر عامل اجرایی | مهدی داداشی زین الدین |
| محصولات | اتوبوس کامیون کشنده |
| مالک | آستان قدس رضوی |
| تعداد کارکنان | ۳۰۰ |
| شرکت‌های وابسته | شهاب یار |
| وبگاه | |
شرکت شهاب خودرو به عنوان نخستین سازنده خودروهای خدمات شهری در ایران، سالیانه شمار بسیاری از خودروهای خود را بر پایه نیاز و سفارش شهرداری‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های خصوصی و دولتی تولید و تحویل می‌نماید.[1] این شرکت هم‌اکنون به عنوان دومین سازنده اتوبوس در ایران شناخته می‌شود. تمرکز اصلی شهاب خودرو بر تولید اتوبوس و کامیون‌های خدمات شهری مثل زباله‌کش، آتش‌نشانی و تانکر معطوف می‌باشد.[2]
تاریخچه
شرکت شهاب خودرو در سال ۱۳۴۵ با نام لیلاند موتور ایران با همکاری شرکت لیلاند موتورز انگلستان با هدف مونتاژ کامیون و اتوبوس بنیاد گذارده شد.[1]
شرکت در سال ۱۳۳۴ با نام گاراژ لیلاند در خیابان قزوین آغاز به کار نمود. کار گاراژ لیلاند، کرایه کامیون‌های اینترناش، فروش لوازم یدکی کامیون‌های لیلاند و تغییر شاسی‌های آنها، و نصب اتاق بار و اتاق کمپرسی روی آنها بود. چندی بعد نام شرکت به «ترانسپورت بانک» و پس از آن به «شرکت حمل و نقل داخلی» دگرگون شد و فعالیت آن فروش و مونتاژ کامیون‌های لیلاند از آن میان MC و 900 FG بود. این شرکت سال‌ها بعد با نام «شهاب یدک»، لوازم یدکی کامیون‌های انترناش و لیلاند را وارد و پخش می‌کرد.[2]
در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۴۲، شرکت نوینی به نام شرکت سهامی «لیلاند موتور ایران» با مشارکت شرکت لیلاند موتورز انگلستان به میزان سهم‌الشرکه ده درصد و شرکت حمل و نقل داخلی ایران که سهامدار عمده آن علی نقی اسدی و سیدابوالقاسم روح‌الامین بوده‌اند، به میزان سهم‌الشرکه نود درصد و با سرمایه اولیه شصت میلیون ریال بنیاد نهاده شد. مدیران اولیه شرکت مراد پناهپور رئیس هیئت مدیره، علی نقی اسدی مدیرعامل و آنتونی پاتریک مک لارن به نمایندگی از شرکت لیلاند موتورز انگلستان، به عنوان عضو هیئت مدیره و سیدابوالاقاسم روح‌الامین به عنوان اولین بازرس قانونی بوده‌اند. این شرکت نوبنیاد در کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص کرج (کیلومتر ۹ کنونی) با خرید زمینی به مساحت ۰۰۰ر۱۲۰ متر مربع و ساخت سالن، با هدف تولید و مونتاژ اتوبوس و کامیون در سال ۱۳۴۵ کار خود را آغاز کرد. بهره‌برداری از کارخانه از سال ۱۳۴۷ آغاز شد و در سال ۱۳۵۰ مجوز ساخت اتوبوس و کامیون‌های خدمات شهری توسط وزارت معادن و فلزات صادر شد.[2]
پس از انقلاب، بنیاد مستضعفان کارخانه را مصادره نمود و در سال ۱۳۶۰ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران آن را به مالکیت خود درآورد. در سال ۱۳۶۱ نام شرکت «لیلاند موتور ایران» به «شهاب خودرو» دگرگون شد و پروانه بهره‌برداری آن که در سال ۱۳۷۳ صادر شده بود، در سال ۱۳۷۸ طی یک مزایده، به وسیلهٔ آستان قدس رضوی خریده شد.[2]
در سال‌های ۵۶ و ۵۷ تولید این شرکت شامل کامیون‌های لیلاند (مدل سوپر کمت)، اتوبوس دوطبقه و خودروهای ویژه از جمله خودروهای آتش‌نشانی، زباله‌کش و لجن‌کش بوده‌است. در سال ۱۳۵۸ براساس قانون حفاظت صنایع مصوب شورای انقلاب مدیریت شرکت به دولت واگذار می‌گردد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ به دلیل عدم همکاری لیلاند موتورز انگلستان در تأمین قطعات و به روز کردن محصول، ارتباط دو شرکت به تدریج کاهش می‌یابد و شرکت ساخت اتوبوس شهری با مرسدس بنز و نیز خودروهای ویژه روی شاسی بنز خاور را در برنامه تولید قرار می‌دهد. در سال ۱۳۶۸ بر پایه سیاست وزارت صنایع در برابر یک قراداد پایاپای با دولت یوگسلاوی قرارداد ساخت و انتقال تکنولوژی اتاق و شاسی اتوبوس از شرکت تام یوگسلاوی بسته شده و شماری محموله‌های قطعات C.K.D (نزدیک ۲۵۰۰ دستگاه) وارد شده و در خط تولید جای می‌گیرد. اما به دلیل کیفیت پایین قطعات وارداتی و همچنین فروپاشی کشور یوگسلاوی و ورشکستگی شرکت تام، تولید آن محصول نیز با مشکل روبرو شد. پس از آن شرکت از موتورهای سازندگان دیگری چون بنز، کامینز و رنو برای اتوبوس‌های تولیدی استفاده کرد که تأمین موتور از رنو سرآغاز ارتباط با این شرکت فرانسوی گردید.[2]
تحریم
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۱ شرکت شهاب خودرو را تحریم کرد و به لیست «اتباع به طور ویژه معین شده» (اس‌دی‌ان) اضافه کرد. استیون منوشن، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گفت: «این موسسه‌ها طبقه خواص [حکومت] ایران را قادر می‌کنند که یک نظام فاسد مالکیت بر بخش‌های بزرگی از اقتصاد ایران را حفظ کنند. ایالات متحده به هدف گرفتن کسانی که ادعا می‌کنند به مردم ایران کمک می‌کنند ولی ثروت خود را افزایش می‌دهند، ادامه می‌دهد.»[3][4][5]
محصولات
از میان ساخته‌های برتر خودروهای خدمات شهری این شرکت از آغاز بنیادگذاری تاکنون می‌توان خودروهای زیر را برشمرد:[1]
- ساخت نخستین اتوبوس‌های دوطبقه در ایران[1]
- تولید نزدیک به ۷۰۰۰ دستگاه کامیون لیلاند مدل سوپر کمت تا سال ۱۳۵۷[1]
- ساخت نخستین اتوبوس گازسوز در ایران[1]
- تولید نخستین اتوبوس بی‌آرتی (BRT) در ایران[1]
- ساخت انواع خودروهای ویژه همچون خودروهای آتش‌نشانی، زباله‌کش و لجن‌کش، رولاف سیستم (بازوی غلطان)، اسکیپ لودر، تانکرهای حمل آب و مواد سوختنی، زین پل‌کش و …[1]
- ساخت انواع اتوبوس‌های شهری از جمله تولید اتوبوس شهری 2612[1]
- تولید اتوبوس شهری ۲۶۱۲ در سال ۷۷ همزمان با عقد قرارداد فروش ۵٬۰۰۰ دستگاه برای ۵ سال با وزارت کشور در دستور کار شرکت قرار گرفت و پس از آن هم تاکنون با بهبود کیفیت پی‌گرفته شده‌است.[2]
- تولید انواع اتوبوس میان‌شهری از جمله اتوبوس بیابانی ۳۰۱۲ از سال ۱۳۷۷ تا به امروز
- تولید این اتوبوس با امضای یک تفاهم‌نامه با سازمان حمل و نقل و پایانه‌ها و عقد قراردادهای فروش به اشخاص حقیقی در سال ۱۳۷۷ با خرید یک دستگاه نمونه از شرکت رنو فرانسه در دستور کار شرکت قرار گرفت و تولید انبوه آن از سال ۱۳۸۰ آغاز گردیده است.[2]
اتوبوس‌های این شرکت بر پایۀ استاندارد یورو۰۲ (EURO2) که پادآلایندگی هوا و صدا هستند، ساخته می‌شوند.[1] شرکت شهاب خودرو دارای بخش خدمات پس از فروش سازمان یافته با نام «شهاب یار» است. این شرکت گواهینامه‌های ISO9001-2000 و ISO9001-2008 را دریافت کرده‌است و کالاهای تولیدی خود را به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، ارمنستان، تاجیکستان، لیبی و قطر صادر نموده است.[1]
جستارهای وابسته
منابع
- «آشنایی با شرکت شهاب خودرو». همشهری آنلاین. ۷ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۳.
- «شرکت شهاب خودرو». سازمان اقتصادی رضوی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ تیر ۱۳۹۳.
- «اسامی کامل ۳ فرد و نهاد جمهوری اسلامی که توسط آمریکا تحریم شد؛ آستان قدس رضوی و نهادهای وابسته | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
- «Iran-related Designations and Designations Updates; Counter Terrorism Designation | U.S. Department of the Treasury». home.treasury.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
- Pamuk, Humeyra (2021-01-13). "U.S. imposes new sanctions on Iranian foundations in last days of Trump term". Retrieved 2021-01-16.
پیوند به بیرون
| شرکت‌های خودروسازی |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| قطعات و تجهیزات |
| ||||||
| همچنین ببینید |
| ||||||
