مسائل زیست‌محیطی در ایران

مسائل زیست‌محیطی در ایران، به ویژه در مناطق شهری، شامل تولید گازهای گلخانه‌ای توسط وسایل نقلیه، عملیات پالایشگاه‌ها، و پساب‌های صنعتی است که به آلودگی هوا کمک می‌کنند. بیشتر خودروها از بنزین سرب‌دار استفاده می‌کنند و فاقد تجهیزات کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند.[1] تهران به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان ارزیابی شده‌است. بهر حال قرار است در آینده اتوبوس‌ها و ماشین‌هایی که با سوخت طبیعی کار می‌کنند جانشین ناوگان حمل و نقل عمومی کنونی بشوند. در ایران قیمت انرژی هم با پرداخت یارانه بالا، به‌طور مصنوعی پایین نگه داشته شده‌است که این امر منجر به پدید آمدن الگوهای مصرف بسیار ناکارآمد و آلوده‌کننده هوا شده‌است.[2][3] مدیریت ترافیک، بررسی وسایل نقلیه، استفاده عمومی از دوچرخه برقی و دولت الکتریکی هم بخشی از راه‌حل‌ها هستند.[4]

ماشین شخصی در مقابل حمل و نقل عمومی در تهران

افزایش بیماری‌های تنفسی در تهران و اراک موجب شد که مسئولان شهر به فکر برنامه‌های کنترل آلودگی بیفتند. هدف این برنامه‌ها کاهش تدریجی میزان مواد شیمیایی مضری است که وارد اتمسفر می‌شوند.[5]

بیشتر قلمرو ایران از چرای بیش از حد، بیابانی شدن، یا جنگل‌زدایی رنج می‌برد. آب‌های زائد صنعتی و شهری رودخانه‌ها، آب‌های ساحلی و زیرزمینی را آلوده کرده‌اند.[6] تالاب‌ها و آب‌های شیرین با گسترش صنعت و کشاورزی به‌طور فزاینده‌ای در حال نابودی هستند و نفت و نشت مواد شیمیایی به زندگی موجودات دریایی خلیج فارس و دریای خزر آسیب رسانده‌است.[7] ایران ادعا می‌کند هجوم بین‌المللی برای توسعه ذخایر نفت و گاز دریاچه خزر آن منطقه را با تهدیدات زیست‌محیطی جدید روبرو خواهد کرد.[8] گرچه سازمان حفاظت محیط زیست ایران از سال ۱۹۷۱ وجود دارد، اما بخاطر اینکه اهداف کوتاه مدت اقتصادی در اولویت قرار گرفته‌اند. ایران هنوز سیاست توسعه پایداری را گسترش نداده‌است، [9]

بانک جهانی تخمین می‌زند که خسارات وارده بر اقتصاد ایران در اثر مرگهای ناشی از آلودگی هوا ۶۴۰ میلیون دلار است که با ۵٫۱ تریلیون ریال یا ۰٫۵۷ درصد تولید ناخالص داخلی برابر است.[10] زیان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بر اقتصاد ایران، ۲۶۰ میلیون دلار در سال معادل ۲٫۱ تریلیون ریال تخمین زده شده‌است که برابر با ۰٫۲۳ درصد تولید ناخالص داخلی است. در گزارشی از برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در بین ۱۳۳ کشور ایران از نظر شاخص‌های زیست‌محیطی در رتبه ۱۱۷ قرار داشت.[11][12]

۸۰٪ از آلودگی هوا در تهران مربوط به ماشین‌ها است، ۲۰٪ باقی‌مانده به تولید گازهای گلخانه‌ای توسط کارخانه‌ها و صنعت مربوط است.

توافق‌نامه‌های عمده زیست‌محیطی

  • شرکت در: تنوع زیستی، تغییر اقلیم، تغییر اقلیم پیمان کیوتو، بیابان‌زدایی، گونه‌های در معرض خطر، زباله‌های خطرناک، زباله‌های دریایی، محافظت لایه اُزن، تالاب‌ها و توافق‌نامه پاریس.[13]
  • امضا کرده ولی تصویب نکرده‌است:تغییرات زیست‌محیطی، حقوق دریاها، حفاظت از زندگی موجودات دریایی.[13]

خطرات طبیعی:خشکسالی‌های دوره‌ای، سیل، طوفان‌های گرد و غبار، طوفان‌های شن، زلزله در امتداد مرز غربی و شمال شرقی[13]

مسائل جاری- زیست‌محیطی:آلودگی هوای ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط وسایل نقلیه به ویژه در مناطق شهری، عملیات پالایشگاه‌ها، پساب‌های صنعتی، جنگل‌زدایی، چرای بیش از حد، بیابان‌زدایی، آلودگی نفتی در خلیج فارس، خسارت به تالاب‌ها در اثر خشکسالی، تخریب خاک (شوری خاک)، ذخیره ناکافی آب آشامیدنی، آلودگی آب ناشی از فاضلاب بی‌حفاظ و پساب صنعتی، شهرنشینی.[13] در سال ۲۰۱۱ ایران از نظر فرسایش خاک رتبه بدترین کشور جهان را داشت.[14]

دفع زباله :هر روز در کشور ۵۰۰۰۰ تن زباله تولید می‌شود که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آن به صورت بهداشتی دفع می‌شود. .[15] ایران سالانه بیش از ۸ میلیون تن مواد زائد خطرناک تولید می‌کند. (۲۰۱۶)[16]‌ سالانه ‌میلیون‌ها تن کودشیمیایی‌ و سم‌، وارد محیط ‌زیست‌ می‌شود. ازطرفی‌ راه‌سازی‌ و خانه‌سازی‌ خطری جدی محسوب میگردد.

جستارهای وابسته

منابع

پیوند به بیرون

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.