رضوانشهر

رضوانشهر (رَزوَندی)[1] نام یکی از شهرهای استان گیلان در ایران و مرکز شهرستان رضوانشهر است. در رضوانشهر زبان‌های تالشی و گیلکی[2][3][4][5][6][7] رایج است.

برای دیگر کاربردها، رضوانشهر (ابهام‌زدایی) را ببینید.
رضوانشهر
رَزوَندی
کشور ایران
استانگیلان
شهرستانرضوانشهر
بخشمرکزی
مردم
جمعیت۱۹٬۵۱۹ نفر(۱۳۹۵)
رشد جمعیت۲۸٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
مساحت714 کیلومترمربع
اطلاعات شهری
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۱۳
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۵۶ ن
کد آماری۱۱۲۲
رضوانشهر

جمعیت
پراکندگی مردم تالش در استان‌های ایران

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۱۹٬۵۱۹ نفر (۶٬۲۱۲ خانوار) بوده‌است.[8]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۶۵۶٬۵۸۰—    
۱۳۷۰۷٬۲۲۴+۹٫۸٪
۱۳۸۵۱۲٬۳۵۵+۷۱٪
۱۳۹۰۱۵٬۲۶۷+۲۳٫۶٪
۱۳۹۵۱۹٬۵۱۹+۲۷٫۹٪

تاریخچه

نام اصلی رضوانشهر، به تالشی رَزوَند یا رزونده یا رزوندی (razvandi) بوده‌است که بعداً به صورت رضوان‌ده و رضوانشهر درآمد. این محل تا سال‌های ۱۳۰۰ خورشیدی چندان رونقی نداشت.[9] در دوران انقلاب جنگل، جادهٔ موسوم به شاه‌عباسی بازسازی و بهره‌برداری دوباره شد. .[10]

پیرامون سال ۱۳۱۵ نیز جاده بندر انزلی به آستارا ساخته شد و درست در محل کنونی رضوانشهر جاده شاه‌عباسی را قطع نمود.[10] چهارراهی که به این‌صورت پدید آمد محلی شد برای ایست مسافران و حمل بار و بنهٔ آنان و شهرتی پیدا کرد. زمین‌های این محل هم‌اینک نیز با نام چهارراه شهرت دارند. با گذر زمان چهارشنبه‌بازار روستای بیگ‌زاده که در سه کیلومتری شمال تالشدولاب تشکیل می‌شد به این چهارراه منتقل شد و این امر باعث شد این محل به سرعت گسترش یافته به صورت شهر کنونی درآید و بعد از آن به سمت توسعه جمعیتی و داری بافت مدرن شهری شد، این شهر مکان مناسبی برای زندگی از جهت امکانات، زیر ساخت‌ها می‌باشد، آب و هوای بسیار مناسب تابستان و زمستان کمی سرد، این شهر یکی از زیباترین طبیعت‌های ایران را دارا می‌باشد و با داشتن همزمان کوه، دریا و جنگل مکانی مناسب برای تفریح و سرگرمی سالم می‌باشد. این شهر مردمی بسیار مهمان نواز، خون‌گرم و مهربان دارد. شهرستان رضوانشهر به علت نزدیک بودن به دریا و جنگل و همچنین کوهستان دارای شرایط اقلیمی متفاوتی می‌باشد و همچنین به علت قرار گرفتن در شاهراه ارتباطی محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد بازار کار و درآمد می‌باشد.[10]

نام تالش

در اسناد و منابع پیش از اسلام کلمۀ تالش دیده نشده است. برخی از پژوهشگران، تالش را با قوم «کادوس» که از آن بارها در منابع یونان و روم باستان یاد شده است، یکی می‌دانند.[11] [12] در منابع سده‌های نخست هجری از این قوم با نام «طیلسان» یاد کرده‌اند. یاقوت ذیل مادۀ طیلسان، به نقل از اصمعی می‌گوید که طیلسان با تالشان یکی است.[13] واژۀ طیلسان ظاهراً از اواسط سدۀ ۷ق متروک، و به جای آن کلمۀ «تالش» تدریجاً وارد منابع تاریخی و جغرافیایی ایران شد. نام طیلسان معرب واژه تالشان (طالشان)می باشد.[14]

سرزمین بَبَر در اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی ، میان گیلان و تالش از یک سو و تالش و دیلم از سوی دیگر قرار داشت. نیز آن را نزدیک دیلم، گیلان، تالش و مغان آورده اند. سرزمین بَبَر محدوده ی خلخال و منطقه مرزی تالش و گیلان را شامل می شود.[15] [16] برخی واژه «تالش» را برگرفته از طَیلَسان به معنی روپوش بلند پشمی می‎دانند و بر این باورند که مردم تالش را به دلیل جامه شان این چنین نامیده اند. طَیلَسان معرَّب تالسان ، نوعی از ردا كه مردم بر دوش اندازند.

به نظر می‎رسد واژه «تالش» كه تالشان آن را تِوِلِـش یا تِـوِلیش تلفظ می‎كنند ، از واژه ی « تول » و « تِـوِل » به معنی «گِـل» گرفته شده. مارسل ‎بازن فرانسوی می‎گوید : «واژه تالش كه خود آن را تالیش یا تِـوِلِش تلفظ می‎كنند، هم برای نامیدن دامنه خاوری رشته كوه و هم مردمانی به همین نام به كار می‎رود». واژه تُول tūl و تِوِل tevel در زبان تالشی به معنی گِل می باشد و در زبان مازندرانی واژه تیل til به معنای گِل می باشد و در زبان گیلکی واژه گیل gil به معنای گِل می باشد. واژه طیلسان معرب واژه تالشان و تولشان می باشد.

دکتر محمد معین با ارجاع به كسروی می‎نویسد : « تالش به قول برخی مبدَّل و محرَّف «كادوس» است و آن قومی بود كه در زمان باستان بس انبوه بودند و در كوهستان شمال غربی ایران جایگاه داشتند و چون بارها به گردنكشی برخاستند و با پادشاهان هخامنشی از در نافرمانی درآمدند از اینجا نام ایشان در تاریخ آمده و امروز مترجمان «كادوش» را كه تلفظ صحیح آن است، «كادوس» نویسند. جایگاهی كه برای « كادوشان» در تاریخ‌ یاد كرده‌اند امروز منطبق با جایگاه تالشان می‌باشد. »

دکتر سیداحمد كسروی بر این باور است كه بی گمان تالشان امروزی فرزندان و بازماندگان همان كادوسان می‌باشند و واژه «تالش» از «كادوس» است . او می‌گوید: « نخست باید دانست كه رویه درست و ایرانی نام كادوس، كادوش یا كادِش می‌بوده كه گادوش یا گادش نیز می‌گفته‌اند. چرا که می‌دانیم كه یونانیان همچون تازیان واژه‌هایی را كه می‌گرفتند ، دیگر می‌گردانیده‌اند و از جمله «ش» ها را در آخر نامها «س» می‌كردند همچون کاسی که اصل ان کاشی است.

دانشگاه‌ها

مشاهیر
  • دکترعلی عبدلی، نویسنده و پژوهشگر بزرگ تاریخ تالش که چندین جلد کتاب به رشته تحریر در آورده است
  • یاسر بختیاری، خواننده رپ فارسی
  • مرحوم استاد قسمت خانی ( متولد 1323 رضوانشهر) خواننده تالشی
  • استاد صمد حبیبی خواننده تالشی
  • پروفسور پرویز یگانی ( متولد رضوانشهر و استاد دانشگاه)
  • محمد غلامی (متولد ۲۴ بهمن ۱۳۶۱ رضوانشهر) بازیکن فوتبال
  • پژمان نوری (زاده ۲۲ تیر ۱۳۵۹ رضوانشهر) بازیکن فوتبال
  • مهدی کاظمی ورزشکار بین المللی در رشته دو و میدانی و پرتاب دیسک و دارای قهرمانی در سطح آسیا و جهان
  • دکتر خسرو تحویلداری جراح خبره دست در کشور و بنیان گذار درمانگاه رضوانشهر(هم اکنون بیمارستان)
  • پرویز خانجانی عضو تیم ملی و قهرمان دو میدانی جهان
  • دکتر فرهت حسینی نژاد متخصص و جراح ریه در کشور سوئد
  • مرحوم استاد نهضت حسینی نژاد شهردار اسبق طوالش و استاد ادبیات و شعر تالش

منابع
  1. http://gndb.ncc.org.ir/Pages/jpgMaps.aspx?end=tDGaYr1795Q=
  2. http://rezvanshahr.gilan.ir/node/76%5Bپیوند+مرده%5D
  3. Gernot L. Windfuhr- Central Dialects in Encyclopædia Iranicaگویشهای مرکزی ایران- گ.ل. ویندفهر- دانشنامه ایرانیکاhttp://www.iranicaonline.org/newsite/index.isc?Article=http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/v5f3/v5f3a001.html%5Bپیوند+مرده%5D
  4. https://gsi.ir/guilan/fa/page/3522/شهرستان-رضوانشهر
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در 21 اكتبر 2020. دریافت‌شده در 2 مارس 2021. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  6. http://rezvan.gilan.pnu.ac.ir/Portal/home/?759525/درباره-رضوانشهر
  7. http://gazak.ir/map-of-the-villages-of-rezvanshahr-city/
  8. «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
  9. عبدلی، علی، تالشی‌ها کیستند، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دوم، تابستان ۱۳۶۹، ص۸۷.
  10. همان.
  11. حسن پیرنیا، ایران باستان، ۱۱۲۹.
  12. عنایت الله رضا، آذربایجان و اران ج۱، ۱۶.
  13. یاقوت بن عبدالله حموی، معجم الادبا ج۳، ۵۷۱.
  14. عبدالله حافظ ابرو، ذیل جامع التواریخ رشیدی به کوشش خانبابا بیانی، ۷۳.
  15. احمد بلاذری، فتوح البلدان ج ۲ ترجمه آذرتاش آذرنوش، ۳۱۴.
  16. تئودور نولدکه، تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان ج۱ ترجمه عباس زریاب، ۷۳۳.
  17. | وبگاه = دانشگاه پیام نور رضوانشهر |تاریخ بازبینی=2019-03-31
  18. | وبگاه = دانشکده فنی کاسپین |تاریخ بازبینی=2019-03-31

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ رضوانشهر موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.