خبر (بافت)

جمعیت دهستان خَبر براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵[1] برابر با ۶۲۸۲نفر (۲۰۱۳ خانوار) بوده‌است. از این جمعیت ۳۰۹۳ نفر زن و ۳۱۸۹ نفر مرد می‌باشد. بیشتر جمعیت منطقه خبر به دلیل نبود منابع درآمد کافی؛ به شهرهای بندرعباس، کرمان و سیرجان مهاجرت کرده‌اند و به همین دلیل جمعیت این روستا شناور است. بطوریکه در فصل تابستان جمعیت زیاد و در پاییز و زمستان جمعیت کاهش می‌یابد. بخش خبر در سال ۱۳۸۶ از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان روستای هدف گردشگری قلمداد شد و مورد توجه گردشگران زیادی قرار گرفته‌است به گونه‌ای که جمعیت غیر بومی منطقه خبر در حدود بین ۲۰۰۰۰ تا۳۰۰۰۰ نفر در فصل تابستان و ایام تعطیل متغیر می‌باشد. حضور جمعیت خارج از توان اکولوژیک منطقه و نبود زیرساخت‌های رفاهی و بهداشتی؛ سبب آسیب‌های جدی زیست‌محیطی در این روستا شده‌است.[2]

جاده ورودی به روستای خَبر از سمت شهرستان بافت

به دلیل پراکنش خانه‌ها در باغ‌ها و ملک‌های خصوصی؛ این روستا بر اساس شکل استقرار جزو روستاهای پراکنده و بر اساس توپوگرافی جزو روستاهای میانکوهی دسته‌بندی می‌شود. این روستا دره‌ای و در امتداد حوزه آبریز شمال غربی پارک ملی خَبر در جهت شرق به غرب کشیده شده‌است. نقطه شروع این روستا از سمت شرق و ابتدای دره «دره معدن» می‌باشد که خود این دره زهکش دره‌های کوه بزرگ خَبر شامل دره شب پَره، دره «دره سپید»، دره خیبر و دره کُفکی (پلنگی) محسوب می‌شود و پس از تقریباً دو کیلومتر با دره شاه ولایت و چشمه شاه تلفیق می‌شود. قسمت شرقی روستا کوهستانی و چسبیده به پارک ملی خبر است و چشمه‌ها و منشأ رودخانه دایمی خبر هم از همین‌جا شروع می‌شود که عمده این چشمه‌ها در دره شاه ولایت و چشمه شاه قرار دارند. ارتفاع این روستا در قسمت شرقی به‌طور متوسط ۲۰۰۰ متر و در قسمت غربی به‌طور متوسط ۱۸۰۰ متر می‌باشد. حاشیه شمالی این دهستان توسط تپه‌های بَند؛ که جزو کوه‌های پیر دسته‌بندی می‌شود؛ و قسمت جنوبی با تپه‌های گُلان احاطه می‌شود. بعد از این روستا، روستای باغ پیشگاه و باغ کنار آغاز می‌شود.

پارک ملی خبر یک منطقه حفاظت‌شده در استان کرمان است که ۱۴۹ هزار و ۹۸۳ هکتار وسعت دارد. وجود ارتفاعات، دشت‌های متعدد؛ از تنوع غنی گیاهی و جانوری برخوردار است. این پارک در سال ۱۳۵۰با عنوان منطقه حفاظت شده و در سال ۱۳۵۴ تحت عنوان پناهگاه حیات وحش خَبر و روچون مورد حفاظت قرار گرفت، در نهایت در سال ۱۳۷۰ به عنوان منطقه گردشگری فرهنگی در سازمان فرهنگی یونسکو به ثبت رسید و در سال ۱۳۷۸ قسمت عمده این منطقه به پارک ملی ارتقاء یافت.[3]

اقیلم دهستان خبر معتدل است و تابستان‌های خنک و زمستان‌های نسبتاً سردی دارد.

دهستان خَبر با مختصات ۲۸°۴۲′۳۹″ عرض شمالی ۵۶°۲۰′۱۴″ طول شرقی در جنوب غربی شهرستان بافت واقع شده‌است که فاصله آن از بافت ۶۲ کیلومتر و از کلانشهر کرمان ۲۲۳ کیلومتر می‌باشد. این دهستان از طریق یک راه فرعی درجه دو به شهرستان بافت متصل می‌شود.

• در دهستان خَبر و روستاهای آن طوایف متعددی سکونت دارند که برخی از آن‌ها زیرشاخه ایل افشار محسوب می‌شوند (به نقل از احمد علی خان وزیری[6] و محمد ابراهیم باستانی پاریزی[7])

1. طوایف ترک افشار شامل: خلیفه، زرگر، عامویی، حیدر محمد شاهلو، آل کسلو، ساربان، میرجانی، آقاجانی، تکلّو، قاسم اولادی
2. طوایف ترک غیر افشار شامل: فارسی مدان (طوایف بیگلری)، قره غلانو (ملکشاهی)
3. طوایف اقطاع شامل: مش حسینی، نعمت‌اللهی، خوارزمی و بحرینی
4. طوایف سادات شامل: سادات بحرینی و سلجوقی

روستای خَبر به چند محله کوچکتر شامل: قلعه آمنه، قلعه مرتضی، باغ بهار، میرحسن، شیخون، پُشته مشه حاجی، کُمر آباد و گِلبَند تقسیم می‌شود. عمده فامیل در این دهستان شامل خوارزمی، جهانداری و سلجوقی می‌باشد.

باغ پیشگاه، باغ کِنار،سفته،ساریخانی، فخرآباد، آباد سیوندی، آباد پدری، آباد کلبعلی خانی،احمد خانی، خاردان، باغزال، روستای میدان، جاروب، دیخوییه، رودپَهن، حسین‌آباد، کِرگین، کاهدان، اکبرآباد، بیدشک، قلاطوئیه و مجموع روستاهای پُشتکوه شامل: کَهت، رُچان، گُزم، معدن و باغ ایرین؛ از روستاهای دهستان خبر می‌باشند

• شهیندخت خوارزمی

۰ارسلان خوارزمی

پنجشنبه ۶ بهمن ماه ۹۵، بزرگ‌ترین پروژه گردشگری و اکوتوریسم خاورمیانه در پارک ملی خبر با حضور معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و مقدسی قائم مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، رحمانی معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور کلنگ زنی با سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیارد تومانی بخش خصوصی کلید خورد.[8] چگونگی اجرای این پروژه سبب انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان[9] و روزنامه نگاران[10][11] شده‌است.

• «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.