خبر (بافت)

دهستان خَبْر از توابع بخش خَبر شهرستان بافت در استان کرمان است. این روستا با طول تقریبی چهار کیلومتر و عرض متوسط دو کیلومتر در نقطه پایانی رشته کوه زاگرس قرار گرفته‌است. از به هم پیوستن چشمه‌های ضلع شرقی این روستا رودی دائمی به نام رودخانهٔ خبر تشکیل می‌شود که باغات گردو و انار را در حاشیه این رودخانه آبیاری می‌کند و پس از گذشتن از روستاهای متعدد به سد شکراب می‌ریزد. محصول عمدهٔ باغات خبر گردو می‌باشد. درآمد عمده مردم از راه باغداری و تولید محصولات باغی چون گردو، انار، بادام، زردآلو، آلبالو و بهبدست می‌آید. جمع‌آوری محصولات جنگلی مانند بنه و بادام کوهی و گیاهان دارویی همچون آویشن و زیره و دامداری و زنبورداری و در سال‌های اخیر؛ گردشگری به عنوان منابع فرعی درآمد در این دهستان محسوب می‌شود. در حاشیه شرقی و جنوبی این روستا پارک ملی خبر؛ که به عنوان یازدهمین پارک ملی ثبت شده در ایران محسوب می‌شود؛ قرار دارد. این پارک در سال ۱۳۷۸ به درجه حفاظتی پارک ملی ارتقا پیدا کرد.

خَبر (بافت)
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانکرمان
شهرستانبافت
بخشبخش خَبر
دهستانخَبر
نام محلیخور
مردم
جمعیت۶۲۸۲ نفر (سرشماری ۱۳۹۵)
رشد جمعیتنرمال
تراکم جمعیت۵۰۰
نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت۱۰۰۰ هکتار
ارتفاع از سطح دریا۲۱۸۳ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۸ سانتی گراد
بارش سالانه250mm
روزهای یخبندان سالانه۶۰
اطلاعات روستایی
پیش‌شمارهٔ تلفن۴۲۴۱
نمایی از روستای خَبر در پاییز، انتهای دره معدن

چشمه‌های دایمی خَبر، دره چشمه شاه

جمعیت

جمعیت دهستان خَبر براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵[1] برابر با ۶۲۸۲نفر (۲۰۱۳ خانوار) بوده‌است. از این جمعیت ۳۰۹۳ نفر زن و ۳۱۸۹ نفر مرد می‌باشد. بیشتر جمعیت منطقه خبر به دلیل نبود منابع درآمد کافی؛ به شهرهای بندرعباس، کرمان و سیرجان مهاجرت کرده‌اند و به همین دلیل جمعیت این روستا شناور است. بطوریکه در فصل تابستان جمعیت زیاد و در پاییز و زمستان جمعیت کاهش می‌یابد. بخش خبر در سال ۱۳۸۶ از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان روستای هدف گردشگری قلمداد شد و مورد توجه گردشگران زیادی قرار گرفته‌است به گونه‌ای که جمعیت غیر بومی منطقه خبر در حدود بین ۲۰۰۰۰ تا۳۰۰۰۰ نفر در فصل تابستان و ایام تعطیل متغیر می‌باشد. حضور جمعیت خارج از توان اکولوژیک منطقه و نبود زیرساخت‌های رفاهی و بهداشتی؛ سبب آسیب‌های جدی زیست‌محیطی در این روستا شده‌است.[2]

جاده ورودی به روستای خَبر از سمت شهرستان بافت

تیپ‌شناسی

به دلیل پراکنش خانه‌ها در باغ‌ها و ملک‌های خصوصی؛ این روستا بر اساس شکل استقرار جزو روستاهای پراکنده و بر اساس توپوگرافی جزو روستاهای میانکوهی دسته‌بندی می‌شود. این روستا دره‌ای و در امتداد حوزه آبریز شمال غربی پارک ملی خَبر در جهت شرق به غرب کشیده شده‌است. نقطه شروع این روستا از سمت شرق و ابتدای دره «دره معدن» می‌باشد که خود این دره زهکش دره‌های کوه بزرگ خَبر شامل دره شب پَره، دره «دره سپید»، دره خیبر و دره کُفکی (پلنگی) محسوب می‌شود و پس از تقریباً دو کیلومتر با دره شاه ولایت و چشمه شاه تلفیق می‌شود. قسمت شرقی روستا کوهستانی و چسبیده به پارک ملی خبر است و چشمه‌ها و منشأ رودخانه دایمی خبر هم از همین‌جا شروع می‌شود که عمده این چشمه‌ها در دره شاه ولایت و چشمه شاه قرار دارند. ارتفاع این روستا در قسمت شرقی به‌طور متوسط ۲۰۰۰ متر و در قسمت غربی به‌طور متوسط ۱۸۰۰ متر می‌باشد. حاشیه شمالی این دهستان توسط تپه‌های بَند؛ که جزو کوه‌های پیر دسته‌بندی می‌شود؛ و قسمت جنوبی با تپه‌های گُلان احاطه می‌شود. بعد از این روستا، روستای باغ پیشگاه و باغ کنار آغاز می‌شود.

پارک ملّی خَبْر

پارک ملی خبر یک منطقه حفاظت‌شده در استان کرمان است که ۱۴۹ هزار و ۹۸۳ هکتار وسعت دارد. وجود ارتفاعات، دشت‌های متعدد؛ از تنوع غنی گیاهی و جانوری برخوردار است. این پارک در سال ۱۳۵۰با عنوان منطقه حفاظت شده و در سال ۱۳۵۴ تحت عنوان پناهگاه حیات وحش خَبر و روچون مورد حفاظت قرار گرفت، در نهایت در سال ۱۳۷۰ به عنوان منطقه گردشگری فرهنگی در سازمان فرهنگی یونسکو به ثبت رسید و در سال ۱۳۷۸ قسمت عمده این منطقه به پارک ملی ارتقاء یافت.[3]

آب و هوا و اقلیم

اقیلم دهستان خبر معتدل است و تابستان‌های خنک و زمستان‌های نسبتاً سردی دارد.

موقعیت جغرافیایی

دهستان خَبر با مختصات ۲۸°۴۲′۳۹″ عرض شمالی ۵۶°۲۰′۱۴″ طول شرقی در جنوب غربی شهرستان بافت واقع شده‌است که فاصله آن از بافت ۶۲ کیلومتر و از کلانشهر کرمان ۲۲۳ کیلومتر می‌باشد. این دهستان از طریق یک راه فرعی درجه دو به شهرستان بافت متصل می‌شود.

امکانات فرهنگی

کتابخانه

  • کتابخانه عمومی امام سجاد[4]

جاذبه‌های تاریخی و طبیعی

قلعه‌ها

  1. قلعه کَهت در روستای کهت
  2. قلعه کَهتُنی در جنوب دهستان خَبر (از تاریخچه این قلعه اطلاعات موثق در دسترس نیست)
  3. قلعه خَبر در داخل دهستان خَبر که تا شصت سال پیش محل زندگی مردم بوده‌است و الان تبدیل به خرابه شده‌است.
  4. قلعه خیبر که در دره‌ای با همین نام در کوه خبر قرار گرفته‌است (اطلاعات موثقی در مورد تاریخچه این قلعه در دسترس نیست).

جاذبه‌های طبیعی

  1. غار شب‌پره در دره‌ای با همین نام در شرق دهستان خَبر
  2. چشم‌انداز حاشیه رودخانه خَبر شامل باغات گردو و درختان چنار (این چشم‌انداز در سال ۱۳۹۰ به دلیل عملیات آبخیزداری بشدت آسیب دید)[5]
  3. تفرجگاه شاه ولایت پوشیده از چنارهای کهن چند صد ساله در انتهای دره شاه ولایت که بیشترین چشمه‌های دهستان خبر در این دره هستند.

طوایف و تقسیمات

  1. طوایف ترک افشار شامل: خلیفه، زرگر، عامویی، حیدر محمد شاهلو، آل کسلو، ساربان، میرجانی، آقاجانی، تکلّو، قاسم اولادی
  2. طوایف ترک غیر افشار شامل: فارسی مدان (طوایف بیگلری)، قره غلانو (ملکشاهی)
  3. طوایف اقطاع شامل: مش حسینی، نعمت‌اللهی، خوارزمی و بحرینی
  4. طوایف سادات شامل: سادات بحرینی و سلجوقی

روستای خَبر به چند محله کوچکتر شامل: قلعه آمنه، قلعه مرتضی، باغ بهار، میرحسن، شیخون، پُشته مشه حاجی، کُمر آباد و گِلبَند تقسیم می‌شود. عمده فامیل در این دهستان شامل خوارزمی، جهانداری و سلجوقی می‌باشد.

روستاهای دهستان خَبر

باغ پیشگاه، باغ کِنار،سفته،ساریخانی، فخرآباد، آباد سیوندی، آباد پدری، آباد کلبعلی خانی،احمد خانی، خاردان، باغزال، روستای میدان، جاروب، دیخوییه، رودپَهن، حسین‌آباد، کِرگین، کاهدان، اکبرآباد، بیدشک، قلاطوئیه و مجموع روستاهای پُشتکوه شامل: کَهت، رُچان، گُزم، معدن و باغ ایرین؛ از روستاهای دهستان خبر می‌باشند

چهره‌های سرشناس

۰ارسلان خوارزمی

بزرگ‌ترین پروژه گردشگری و اکوتوریسم خاورمیانه در خبر

پنجشنبه ۶ بهمن ماه ۹۵، بزرگ‌ترین پروژه گردشگری و اکوتوریسم خاورمیانه در پارک ملی خبر با حضور معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و مقدسی قائم مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، رحمانی معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور کلنگ زنی با سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیارد تومانی بخش خصوصی کلید خورد.[8] چگونگی اجرای این پروژه سبب انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان[9] و روزنامه نگاران[10][11] شده‌است.

نگارخانه

منابع

  1. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹5». درگاه ملی آمار. دریافت‌شده در 06-01-2018. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  2. «روستای هدف گردشگری، فرصتی که تبدیل به تهدید شد». سامانه الکترونیکی جامعه محیط زیست. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۲۸.
  3. «پارک ملی خبر». ویکی‌پدیا فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در 28-03-2017. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  4. «کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی امام سجاد خبر». بایگانی‌شده از اصلی در 14 اكتبر 2017. دریافت‌شده در 9 ژوئیه 2020. تاریخ وارد شده در |archivedate= را بررسی کنید (کمک)
  5. «چنارهای چندصدساله روستای خبر در آستانه نابودی، درختان با هدف مهار سیل قطع می‌شوند!». بالاترین. بایگانی‌شده از اصلی در 31 مارس 2017. دریافت‌شده در 28-03-2017. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  6. 'جغرافیای کرمان، تألیف احمد علی خان وزیری
  7. تاریخ افشارهای کرمان، تألیف محمد ابراهیم باستانی پاریزی
  8. «آغاز پروژه ملی گردشگری خبر بافت با حضور خانم ابتکار». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۲۸.
  9. «پارک ملی خبر را به مسلخ می‌فرستند؟». پایگاه خبری تحلیلی زیست‌بوم. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۲۸.
  10. مژگان جمشیدی. «پای سرمایه گذاران به پارک ملی خَبر باز شد». روزنامه اعتماد شماره 3167 به تاریخ 8/11/93، صفحه 12 (باشگاه رسانه). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۳۰.
  11. «پارک ملی خبر واگذاری با ابهام». پیام ما. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۳۰.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.