تمیم بن حمد آل ثانی

امیر قطر در پرو سال ۲۰۱۸

در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴، عبدالله بن حمد بن خلیفه آل ثانی، برادر جوانتر و ناتنی خود را به عنوان ولیعهد خود برگزید.[4]

تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی رئیس هیئت مدیره سازمان سرمایه‌گذاری قطر است.

سازمان سرمایه‌گذاری قطر، شرکت سرمایه‌گذاری و صندوق ذخیره ارزی دولت قطر است که در زمینه مدیریت سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری خارجی فعالیت می‌کند که در سال ۲۰۰۵ توسط دولت قطر تأسیس شد.[6]این سازمان در کشور قطر نیز سرمایه‌گذاری کرده و دارای سهام در شرکت قطر ایرویز و بانک ملی قطر است. سازمان سرمایه گذاری قطر تحت حمایت و مدیریت شیخ تمیم سهامدار عمده بانک و مؤسسه مالی معتبر بین‌الملی بارکلیز، شرکت های بزرگ خرده فروشی سینزبوریس هرودز و مالک برج شارد است.

در ژانویه ۲۰۱۶، تمیم کابینه ای را که پدرش به کار گرفته بود را دچار تغییرات اساسی کرد. وی وزیر خارجه جدیدی را معرفی كرد و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی را جایگزین خالد بن محمد العطیه كرد، وی در ادامه دست به تغییر در وزارت دفاع زد و وزیر زن جدیدی را در کابینه خود منصوب كرد. تمیم به منظور صرفه جویی در هزینه کشور چندین وزارتخانه از جمله ارتباطات، حمل و نقل، فرهنگ و جوانان و ورزش را ادغام کرد.

در سال ۲۰۱۴ در پی کنفرانس آینده قطر، وی اعلام كرد كه مردم "مهمترین سرمایه" قطر هستند و منافع آن ها اولویت اصلی دولت خواهد بود. در حال حاضر مشارکت نیروی کار زن در قطر تقریباً ۵۱ درصد است که بالاتر از میانگین جهان است و بالاترین میزان در جهان عرب است.[7]

در سال ۲۰۱۴، تمیم قانون جرایم اینترنتی جدیدی را تصویب کرد ، که گفته می شد بخشی از توافق نامه کشورهای خلیج فارس برای جرم انگاری توهین آنلاین به خانواده های سلطنتی منطقه از طریق اینترنت است. این اقدام شیخ تمیم مورد انتقاد برخی از سازمان های مردم نهاد قرار گرفت. سرعت اینترنت در کشور قطر بنا به گفته نت‌ایندکس جزو سه کشور برتر جهان است. شیخ تمیم دو قانون حمایت از حقوق کارگران، که شامل بندهایی در مورد حداکثر ساعت کار و حق مرخصی سالانه بود را در سال ۲۰۱۷ تصویب کرد. قطر مانند دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس قوانین پشتیبان ویزا دارد که به‌طور گسترده به عنوان برده داری مدرن مورد انتقاد قرار گرفته‌است. بر اساس قوانین قطر، پشتیبان‌های ویزا به صورت یکجانبه توانایی لغو مجوز اقامت کارگران، سلب اختیار از کارگران برای تغییر کارفرمای خود، گزارش کارگر به پلیس به عنوان متواری، و ممنوع‌الخروج کردن کارگران را دارند.

در ۴ سپتامبر ۲۰۱۸، امیر تمیم بن حمد آل ثانی فرمانی را تصویب و صادر کرد که به موجب آن قطر اولین کشور عرب خلیج فارس شد که به خارجی‌ها اقامت دائم اعطا می‌کند. طبق این قانون سالانه به ۱۰۰ نفر که بیش از ۲۰ سال در قطر زندگی کرده‌اند. این قانون غیرقطری‌هایی که مادر قطری دارند، و همچنین افراد با مهارت‌های ارزشمند را در اولویت قرار می‌دهد. طبق این قانون، مقیمان دائم مانند شهروندان قطری از خدمات تأمین اجتماعی چون خدمات بهداشتی رایگان و تحصیل در مدارس دولتی بهره‌مند می‌شوند و برای گرفتن مشاغل دولتی به آنها اولویت داده می‌شود.

شیخ تمیم روابط بسیار خوبی با غرب از جمله با آمریکا و فرانسه دارد. شیخ تمیم در اواخر اکتبر ۲۰۱۳ سفر منطقه ای خود را در خلیج فارس انجام داد. وی قبل از رسیدن به قدرت، به جای پدرش در تعدادی از کنفرانس‌ های بین‌ المللی به عنوان نماینده کشورش حضور یافته‌ است. در اکتبر ۲۰۱۴، شیخ تمیم با دیوید کامرون نخست وزیر و ملکه الیزابت دوم در نخستین سفر رسمی اش به انگلیس دیدار کرد. شیخ تمیم در طی دوران حاکمیت خود از دو جنبش اسلام‌گرای حماس و اخوان‌المسلمین حمایت کرده است. بزرگترین بحران روابط سیاسی قطر در سال ۲۰۱۷ میلادی در دوران حاکمیت وی با قطع روابط دیپلماتیک چهار کشور عربی به محوریت عربستان سعودی به وقوع پیوست. تنش در روابط قطر با برخی کشورهای عربی در سال ۲۰۱۳ و به دنبال سرنگونی محمد مرسی، رئیس جمهور اسلامگرای مصر توسط ارتش این کشور نمایان شد. روابط قطر با مصر پس از به قدرت رسیدن عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر رو به تیرگی گذاشت. مصر و برخی دیگر از کشورهای عربی قطر را به حمایت از اخوان المسلمین متهم می کردند. این در حالی است که عربستان و امارات متحده عربی از دولت جدید مصر حمایت می کردند. در سال ۲۰۱۷ تعداد زیادی از کشورهای عربی از این اقدام عربستان پشتیبانی کرده و ارتباط خود را با قطر قطع کردند. پیرو این حادثه تمامی راه‌های زمینی، دریایی و هوایی عربستان و کشورهای همسو با قطر بسته شد و در جریان آن از قطر خواسته شد تا تمامی روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کند و تمامی دفاترش در ایران را ببندد اما شیخ تمیم در مقابل این عمل ایستادگی کرد. پس از این موضوع مردم قطر با نوشتن عبارت گرافیتی تمیم المجد بر روی دیوار منقش به تصویر شیخ تمیم امیر قطر حمایت خود را از وی اعلام کردند.

اقتصاد قطر یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی است که در بین داده‌های سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ در رده‌های پنجم و هفتم جهانی قرار دارد که توسط بانک جهانی، سازمان ملل و صندوق بین‌المللی پول جمع‌آوری شده‌است. یکی از اولین اقدامات تمیم پس از به قدرت رسیدن، ساده سازی بوروکراسی با تجزیه تعدادی از موسسات موازی مانند برنامه ملی امنیت غذایی قطر بود که در وزارتخانه های اقتصاد و کشاورزی گنجانیده شد. تمیم طبق سخنرانی افتتاحیه خود در برابر مردم در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۳، اعلام کرد به تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور به دور از هیدروکربن ها ادامه خواهد داد. از زمان رسیدن به قدرت، دولت تمیم جاده ها را در سرتاسر پایتخت گسترش داد و در همین راستا یک سیستم متروی جدید ایجاد کرد و یک فرودگاه جدید یعنی فرودگاه بین‌المللی حمد را به بهره برداری رساند. اصلاحات جدید دولت قطر به منظور افزایش کارایی، نظم و انضباط صورت گرفت. بر اساس دست آودهای متعدد شیخ تمیم برآورد شده که حجم تولید قطر از گاز طبیعی تا سال ۲۰۲۴ به میزان ۴۲ درصد رشد داشته باشد. وی در بخش حمل و نقل شرکت هواپیمایی قطر ایرویز را توسعه داد و در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ این شرکت به عنوان بهترین ایرلاین جهان شناخته شد. شیخ تمیم حمایت خود را از سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ کشور قطر که بر پایه چهار اصل توسعه انسانی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی استوار است را بارها اعلام کرده است. وی بر در بخش توسعه اقتصادی بر استفاده از درآمد حاصل از منابع طبیعی قطر برای سوق دادن اقتصاد کشور به سوی سایر منابع درآمدزایی و در بخش توسعه زیست محیطی، بر توسعه با حداقل آسیب به طبیعت و ایجاد فرصت های گردشگری تاکید شده است. پروژه مروارید قطر در دوحه که یک جزیره مصنوعی با مساحتی تقریباً چهار کیلومتر مربع است در سال ۲۰۱۸ ایجاد شد. قطر برای غلبه بر مشکلات کم‌آبی و نیز مقابله با چالش‌های کمبود آب شیرین خود اقدام به اجرای پروژه مخازن حفظ سلامت آب مگا کرد. این امر نقطه عطفی در تاریخ قطر خواهد بود زیرا تمرکز اصلی پروژه مذکور بر تأمین نیازهای آب آشامیدنی و حفظ سلامت آب در طول سال‌های بحران و شرایط اضطراری بوده و این هدف با چشم‌انداز ۲۰۳۰ ملی قطر، کاملا منطبق است. از سویی اجرای این پروژه و راه‌اندازی بزرگترین مخزن آب شیرین‌کن در جهان، بیانگر توجه و اهمیت مقامات مسئول به امنیت ملی کشور قطر است که توسط شیخ تمیم دستور ایجاد آن داده شد.

شیخ تمیم در بخش ورزش بسیار فعال است. وی به عنوان بخشی از تلاش خود برای اعتلای قطر در سطح بین المللی تلاش های زیادی انجام داد. وی در سال ۲۰۰۵ سرمایه گذاری ورزشی اوریکس قطر را تأسیس کرد. در میان سایر سرمایه گذاری ها در سال ۲۰۰۶، او ریاست کمیته برگزاری پانزدهمین بازی های آسیایی دوحه را بر عهده داشت. به رهبری شیخ تمیم، همه کشورهای عضو برای اولین بار در تاریخ در این رویداد ورزشی شرکت کردند. در همین سال رزونامه الأهرام مصر به شیخ تمیم لقب "بهترین شخصیت ورزشی در جهان عرب" را داد. تحت هدایت وی، قطر حق میزبانی یک دوره مسابقات جهانی شنا (۲۵ متر) و چهار دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه‌های جهان را به دست آورد. با مدیریت وی قطر به عنوان میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ انتخاب شد. این نخستین باری است که کشوری از منطقه خاورمیانه به عنوان میزبان جام جهانی فوتبال انتخاب می شود. به گزراش فیفا کشورهای استرالیا، ژاپن، آمریکا، کره جنوبی و قطر کاندیداهای میزبانی جام جهانی بودند. بر اساس آمار و ارقام منتشرشده انتظار می‌رود ارزش بخش ساخت‌وساز در قطر تا سال ۲۰۲۰ به ۱۰۶٫۹ میلیارد دلار برسد. در این میان، آماده شدن این کشور برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲، تاثیر قابل توجهی بر رشد این صنعت دارد. قطر برای جام جهانی ساخت ۱۲ ورزشگاه مدرن را آغاز کرد.

شیخ تمیم مالک ۱۰۰٪ درصد از سهام باشگاه فوتبال پاری سن ژرمن و باشگاه ورزشی الغرافه است. وی همچنین مالک باشگاه ورزشی الدحیل است که با ادغام باشگاه‌های لخویا و الجیش تأسیس شد.

در زمان حاکمیت شیخ تمیم زمان رویدادهای فرهنگی و هنری نیز به شکل گسترده در جریان است. فستیوال هنرهای تجسمی در شهرک فرهنگی- هنری کتارا که به دست وی ساخته شده است همه ساله شکل می گیرد و بیش از ۲۰۵ هنرمند از ۶۵ کشور از سراسر جهان در این رویداد حضور دارند. طی سال های اخیر، قطر توانسته سه موزه تراز اول در دوحه، پایتخت این کشور راه اندازی کند. در ادامه توسعه موزه های شیخ تمیم دستور ایجاد سازمان توسعه فرهنگی را داد و بعد از آن اثار متعددی از سراسر جهان برای این موزه ها توسط خواهر وی میاسه بنت حمد بن خلیفه آل ثانی خریداری می شود. همچنین سالانه در موزه ها نمایشگاه خطاطی و خوشنویسی، فرش و هنر‌ اسلامی و کتاب برگزار می گردد. یکی دیگر از اهداف سند چشم انداز قطر ۲۰۳۰ توسعه سینما قطر در قالب مؤسسه فیلم دوحه است. در زمينه ايجاد يك اقتصاد مبتنی بر پيشرفت های علمی، تحقيقی و نوآوری فنی، قطر با سرمايه گذاري هاي هنگفت 'بنياد قطر' در نظر دارد كه اين كشور را مبدل به پايتخت دانشگاهي در منطقه كند. در اين راستا، دانشگاه هاي بزرگ و معروف جهان از جمله جرج تاون، دانشگاه کرنل، دانشگاه لندن، دانشگاه نورت‌وسترن آمريكا و مدرسه مطالعات عالی بازرگانی پاريس، قسمت های عمده ای از فعاليت های خود را در دوحه، پايتخت قطر مستقر كرده اند تا در زمينه های علمی و تحقيقی در قالب فرهنگی در خاورمیانه پیشتاز باشند. در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۰ میلیارد ریال قطر معادل ۵.۴ میلیارد دلار از بودجه قطر به بخش آموزش عالی اختصاص یافت که این میزان معادل ۹.۵ درصد از کل هزینه‌های دولت را شامل می‌شود. براساس گزارشی که از سوی مجمع جهانی اقتصاد در داووس صادر شده است، قطر از نظر شاخص مهارت‌های آینده نیروی کار رتبه ۵ در سطح جهان و رتبه ۸ را در شاخص مهارت‌های فارغ‌التحصیل دارد.