اریش فن مانشتاین

اریش فون مانشتاین در ۲۴ نوامبر ۱۸۸۷ در برلین زاده شد. او دهمین پسر یک خانواده اشرافی پروسی بود که پدر، ادوارد فون لوینسکی منصب ژنرالی توپخانه ارتش را داشت. وی در کودکی از سوی خانواده خاله خود که قادر به تولد کودک نبودند به فرزندی پذیرفته شد و بعداً نام خانوادگیش را به مانشتاین تغییر داد. پدر جدید او که در اصل شوهر خاله او بود نیز مانند پدرش، یکی از دایی‌ها و هر دو پدربزرگش ژنرال پروسی ارتش بود. پل فون هیندنبورگ نظامی ارتش که بعد به فرماندهی ارتش و ریاست جمهوری آلمان نیز رسید عموی او بود.

وی پس از به قدرت رسیدن آدولف هیتلر در سال ۱۹۳۳، به ریاست بخش عملیات ستاد کل ورماخت برگزیده شد و پس از تغییرات ستاد کل با سمت فرماندهی لشکر سیلزی و در آغاز پیکار لهستان در سال ۱۹۳۹ مشارٌ‌الیه به ریاست ستاد ارتش فن روندشتت انتخاب گردید و این ارتش نقش قطعی را در نبرد ایفاء کرد.

در سال ۱۹۴۰ هنگامی که او را به فرماندهی سپاه ۳۸ پیاده گماردند و جهت این تغییر او را به دیدار هیتلر فراخواندند وی طرح استراتژیک خود را جهت تعرض به فرانسه از طریق یورش تانکها از درون جنگلهای آردن به هیتلر پیشنهاد نمود. هیتلر این طرح را پذیرفت و اجرای این طرح سبب شکست ارتش فرانسه و تسلیم بلژیک و فرار ارتش اعزامی بریتانیا از دانکیرک گردید. در مرحله دوم تعرض در جبهه غرب در امتداد رود سم، سپاه تحت امر او نخستین شکاف را در غرب منطقه آمین در خطوط فرانسه وارد نمود و تانکهای ارتشبد اروین رومل از این شکاف استفاده نموده و به پیشروی ادامه دادند.

در سال ۱۹۴۱ و طی عملیات بارباروسا و حمله به اتحاد شوروی فون مانشتاین به فرماندهی سپاه ۵۶ زرهی گمارده شد. این سپاه توانست در مدت ۴روز به رودخانه دوینا و در ادامه به حومه لنینگراد برسد. هنگامی که این سپاه در تلاش بود به داخل شهر رخنه نماید هیتلر تانکهای آن را جهت عملیات توفان و تصرف مسکو احضار نمود و عملاً راه را برای تصرف شهر بست. در ماه سپتامبر مانشتاین با ترفیع به فرماندهی ارتش ۱۱ منصوب گردید و مأمور تصرف شبه جزیره کریمه در جنوب شوروی گردید. وی با مهارت بی‌مانندی تنگه باریک و مستحکم پرکاپ را گشود و این امر پیش‌درآمدی شد بر اینکه در تابستان ۱۹۴۲ وی دژ مشهور سواستوپل را تصرف نماید که این پیروزی علاوه بر نشان دادن مهارت او در فن جنگ محاصره‌ای، شوروی را از پایگاه‌های اصلی خود در دریای سیاه محروم ساخت.

فرماندهی گروه ارتشهای جنوب

مانشتاین در حال استقبال از هیتلر در فرودگاه که به تاریخ ۱۰ مارس ۱۹۴۳ برای بازدید از قرارگاه گروه ارتشهای جنوب (به فرماندهی مانشتاین) به اوکراین آمده بود.

مانشتاین سپس به فرماندهی گروه ارتشهای جنوب منصوب گردید و در مارس ۱۹۴۳ مانشتاین شهر خارکف را از ارتش سرخ پس گرفت. اما اوج ذهن استراتژیک مانشتاین در عملیات دژ در منطقه عمومی کورسک نمود پیدا کرد. وی به هیتلر پیشنهاد نمود ارتش آلمان تا هنگام تعرض ارتش سرخ صبر کند سپس دست به عقب‌نشینی بزند و در منطقه کیف با یک ضربه جناحی شیرازه ارتش شوروی را از هم بپاشد یا اینکه قبل از تمرکز کامل نیروهای روسی و آمادگی جنگی آنان در ارتفاعات کورسک طی یک عملیات گازانبری بی‌درنگ به مواضع آنان یورش برده و تجمع دشمن را از بین ببرد. هیتلر به خواست و اصرار ژنرال مودل که می‌گفت صبرکنند تا قدرت بیشتری پیدا کنند و تانکهای بیشتری از آلمان ارسال شود راه دوم را برگزید و درست در هنگامی که می‌باید ضربه را وارد می‌ساخت به بهانه افزودن قدرت نظامی این ارتش، حمله را چند ماه به تأخیر انداخت. روسها که از طریق جاسوسان از برنامه آلمانیها مطلع شده بودند، استحکامات قدرتمندی را که مجموعه‌ای از میدانهای عمیق مین و توپخانه با قدرت آتش بالا بود ساختند و هنگام حمله آلمانیها با یک دفاع متحرک قدرتمند، یک ضد حمله سراسری را اجرا کرده و با بیش از ۳۰۰۰ فروند تانک، حمله آلمانیها را پس زدند و اقدام به پیشروی در مناطق تحت کنترل آلمانیها نمودند.

فون مانشتاین در عقب‌نشینی گام به گام تا مرز لهستان و در نبردی نابرابر مهارت بسیار از خود بروز داد، اما هیتلر با اندرز او مبنی بر کاهش فشار روسها با یک عقب‌نشینی سراسری موافقت نکرد و در مارس ۱۹۴۴ او را برکنار نمود. عامل عمده حذف مانشتاین از ارتش، عدم اعتماد سیاسی هیتلر به او بود و باعث شد هیتلر به خدمت یکی از سخت کوشترین فرماندهان ارتش آلمان، که نظریات جدید را با درک سنتی مانور درهم آمیخته بود و در جزئیات فنی استاد بود، خاتمه دهد.

مانشتاین به شهادت فرماندهان عالی مقام ارتش آلمان و گواهی سر بازیل لیدل هارت مورخ و استراتژیست بریتانیایی (و نگارنده مقدمه کتاب خاطرات مانشتاین، با نام پیروزیهای از دست رفته) نه تنها ورزیده‌ترین استراتژیست جنگی بود، بلکه از درک عمیق سیاسی نیز برخوردار بود و برای هیتلر و دستگاه نازی بسیار دشوار بود که مردی با این ویژگی‌ها را برای مدت طولانی تحمل کند. در کنفرانسهای نظامی و در حضور سایرین اغلب مانشتاین با هیتلر اختلاف نظر پیدا می‌کرد و تا آنجا پیش می‌رفت که می‌گفت نظرات هیتلر پوچ و بیهوده است.

پس از پایان جنگ، متفقین به جهت برخی اقدامات نیروهای تحت امر او در جنوب شوروی فون مانشتاین را به زندان محکوم کردند. اقدامات این سربازان بیشتر توسط نیروهای اقمار آلمان، مانند واحدهای رومانیایی، انجام پذیرفته بود که مانشتاین بر آن‌ها نظارتی نداشت. وی در سال ۱۹۵۲ از زندان بریتانیا رها گردید. سرانجام ارتشبد اریش فن مانشتاین در ۱۱ ژوئن ۱۹۷۳ در باواریا از دنیا رفت.

مانشتاین کتابی به نام پیروزیهای از دست رفته Lost victories تألیف نموده‌است که شرح نبردهایش می‌باشد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اریش فن مانشتاین موجود است.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Erich von Manstein». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۴.