فریدریش پائولوس

پائولوس در ۱۹۱۰ به عنوان افسر کادت به ارتش آلمان پیوست و در جنگ جهانی اول نیز در جبهه فرانسه حضور داشت. در ۱۹۳۸ او به عنوان رئیس ستاد گروه موتوریزه هانس گودریان درآمد. گودریان او را زیرک و نابغه، سخت کوش، با وجدان و با استعداد، اما فاقد سرسختی، قدرت تصمیم‌گیری و تجربه فرماندهی توصیف کرده بود. او تا ماه مه ۱۹۳۹ که به ریاست ستاد ارتش دهم رسید در این مقام باقی‌ماند. ارتش دهم در لهستان، هلند و بلژیک وارد نبرد شد و در طی دو نبرد اخیر، با شماره گذاری مجدد، ارتش ششم نامیده شد. در اوت ۱۹۴۰ او دوباره ترفیع یافت و در طرح‌ریزی حمله به شوروی شرکت کرد.

عملیات اورانوس و به محاصره افتادن نیروهای پائولوس: قرمز: جبهه آلمانیها قبل از عملیات، سبز و نارنجی، جبهه آلمانیها بعد از عملیات

پائولوس در ژانویه ۱۹۴۲ به فرماندهی ارتش ششم ارتقاء پیدا کرد و در تابستان آن سال، حمله این ارتش به استالینگراد را فرماندهی کرد. به مدت ۳ ماه نیروهای پائولوس با سربازان مدافع شوروی در استالینگراد درگیر جنگ شهری بودند. در نوامبر ۱۹۴۲، ارتش شوروی با اجرای عملیات گازانبری اورانوس نیروهای محور، شامل ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار سرباز را در استالینگراد به محاصره درآورد. پائولوس از فرمان هیتلر مبنی بر بقا در استالینگراد در هر شرایطی اطاعت کرد. تلاش ارتش دون به فرماندهی فیلد مارشال اریش فون مانشتاین در دسامبر ۱۹۴۲ برای رفع محاصره ارتش ششم شکست خورد و نیروی ارتش ششم نیز برای مقابله با نیروهای محاصره‌کننده به تحلیل رفت. علی‌رغم اصرار فون مانشتاین بر حرکت و خروج ارتش ششم از استالینگراد و درهم شکستن محاصره، به عنوان تنها راه حل دارای شانس موفقیت، هیتلر مانع این حرکت شد. در این زمان، سوخت ارتش پائولوس تنها برای یک جابجایی ۱۲ مایلی کافی بود. درهرصورت، به ارتش ششم اجازه خروج از محاصره داده نشد. کورت زیتلر (Kurt Zeitzler) رئیس جدید ستاد ارتش آلمان (chief of the Army General Staff)، نهایتاً موفق شد که موافقت هیتلر با خروج پائولوس از محاصره را بگیرد، اما این حرکت مشروط به این بود که این ارتش در عین حال مواضع تصرف شده در استالینگراد را حفظ کند که در عمل غیرممکن بود.

فیلد مارشال پائولوس در روسیه جنوبی، ژانویه ۱۹۴۲.

در دو ماه باقی‌مانده، وی و سربازانش به نبرد ادامه دادند، اما نبود مهمات، فرسایش ادوات جنگی و تحلیل وضعیت جسمانی سربازان مانع دفاع مناسب آن‌ها در برابر ارتش شوروی شد و نبرد فرسایشی تلفات زیادی را به هردو طرف نبرد وارد کرد. در ۸ ژانویه، ژنرال کنستانتین روکوسووسکی (Konstantin Rokossovsky) فرمانده ارتش سرخ در جبهه دون، پیشنهاد کرد که نبرد پایان پذیرد و به آلمانیها در صورت تسلیم، غذای مناسب و مراقبت پزشکی برای زخمی‌ها و بیماران، باقی گذاشتن درجات نظامی و یونیفرمها و بازگرداندن به کشور مورد علاقه پس از پایان جنگ را وعده داد و وضعیت نامناسب پائولوس برای ادامه نبرد را گوشزد کرد. در این زمان هیچ امیدی به تدارکات رسانی از هوا نمانده بود و بسیاری از سربازان پائولوس فاقد لباس زمستانی بودند. هنگامی که پائولوس از هیتلر برای تسلیم شدن اجازه خواست، هیتلر درخواست او را رد کرد و دستور داد که سربازان پائولوس تا آخرین نفر به نبرد در استالینگراد ادامه دهند. پس از حمله سنگین شوروی در ۲۵ ژانویه، آخرین باند پرواز اضطراری استالینگراد نیز از دست رفت و شورویها دوباره به پائولوس پیشنهاد کردند تسلیم شود. دوباره هیتلر از پائولوس خواست که تا مرگ از استالینگراد دست برندارد. در ۳۰ ژانویه، پائولوس به هیتلر گزارش داد که سربازانش تنها چند ساعت می‌توانند مقاومت کنند و او دیگر قادر به فرماندهی بر آنان نیست. هیتلر با ریختن بارانی از ترفیعات نظامی به وسیله رادیو بر افسران پائولوس، تلاش کرد به آن‌ها روحیه داده و به ادامه مقاومت و حفظ مواضع در استالینگراد تشویق کند. از جمله هیتلر به پائولوس درجه فیلد مارشالی اعطا کرد زیرا تا آن تاریخ هیچ فیلد مارشال آلمانی یا پروسی در نبرد تسلیم نشده بود، لذا هیتلر انتظار داشت که پائولوس در صورت شکست در استالینگراد اقدام به خودکشی کند و اسیر نشود تا شرافت ارتش آلمان حفظ شود.

پائولوس به همراه دستیارانش پس از تسلیم در استالینگراد

علیرغم تلاش هیتلر، پائولوس و افراد ستادش روز بعد، ۳۱ ژانویه ۱۹۴۳ تسلیم شورویها شدند. در دوم فوریه ۱۹۴۳ نیز باقی‌مانده ارتش ششم تسلیم شد و ۹۱۰۰۰ سرباز آلمانی به همراه پائولوس به اسارت شوروی درآمدند. پس از اطلاع از تسلیم پائولوس، هیتلر به شدت عصبی شده و سوگند یادکرد که دیگر درجه فیلد مارشالی اعطا نکند. (علیرغم این، او در دو سال باقی‌مانده از جنگ، به هفت نفر این درجه را اعطا کرد) ظاهراً پائولوس به خاطر اعتقادات کاتولیکش قادر به خودکشی نبود و گفته بود که نمی‌خواهد به خاطر یک سرجوخه بوهمین خودکشی کند. او همچنین سربازان را از ایستادن خارج از سنگر به منظور تیرخوردن (عمدی) منع کرده بود.

در دوران اسارت، به لحاظ درجهٔ نظامی بالای او، از او در اردوگاه‌های کار اجباری استفاده نشد، اما او به عنوان یک غنیمت جنگی ارزشمند تا مدت‌ها بعد از اتمام جنگ در مسکو نگهداری شد. او برخلاف اسرای دیگر که در کمپها و اردوگاه‌های اسیران نگهداری می‌شدند در خانه‌ای ویلایی به همراه دو اسیر بلندپایه آلمانی دیگر زندگی می‌کرد. او در ابتدا از همکاری با شورویها سرباز زد، اما پس از اطلاع از کودتای ۲۰ ژوئیه، در اسارت به یکی از منتقدان رژیم نازی تبدیل شد و به کمیته ملی آلمان آزاد (Nationalkomitee Freies Deutschland) که با حمایت شورویها ایجاد شده بود پیوست و آلمانی‌ها را به تسلیم فراخواند.

او به عنوان شاهد در دادگاه نورمبرگ به شهادت در مورد عملیات بارباروسا و اقدامات آلمانیها پس از تفوق و سیاست پاکسازی آلمانیها پرداخت و ویلهلم کایتل، آلفرد یودل و هرمان گورینگ را به عنوان مسوولان این عملیات معرفی کرد.

در سال ۱۹۵۳ او از اسارت آزاد شد و توانست به آلمان شرقی رفته و در درسدن سکونت کند. در سال‌های باقی‌مانده او به عنوان محقق تاریخ نظامی در دانشسرای پلیس ملی آلمان شرقی مشغول به کار بود.

از ۹۱۰۰۰ سرباز آلمانی که در استالینگراد به اسارت درآمدند، نیمی در راهپیمایی به اردوگاه‌های کار سیبری جان باختند، و تقریباً همان تعداد نیز در اسارت جان باختند، و تنها ۶۰۰۰ نفر به آلمان بازگشتند.

او در ۱ فوریه ۱۹۵۷، دقیقاً چهارده سال پس از تسلیم در استالینگراد، درگذشت و در شهر بادن در کنار مقبرهٔ همسرش به خاک سپرده شد. او با همسرش آخرین بار قبل از اعزام به جبهه شرق در تابستان ۱۹۴۲ وداع کرده بود و همسرش نیز بدون اینکه او را دوباره ببیند در ۱۹۴۹ درگذشته بود.[3]