آنزیم رونوشت‌بردار معکوس
آنزیم‌های وارونویس یا رونوشت‌بردار معکوس (به انگلیسی:Reverse transcriptase) آنزیم‌هایی هستند که قادر به سنتز دی.ان.ای از روی آر.ان.ای می‌باشند. دی‌ان‌ای مکمل (cDNA) به رشته‌ای از مولکول DNA اطلاق می‌گردد که تحت فعّالیت کاتالیتیک آنزیم رونوشت بردار معکوس از روی رشتهٔ mRNAی بالغ ساخته می‌شود. از این آنزیم‌ها برای ساخت کتابخانه سی‌دی‌ان‌ای استفاده می‌شود.
| رونوشت‌بردار معکوس (وارونویس) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| شناسه‌ها | |||||||||
| نماد | RVT_1 | ||||||||
| پی‌فم | PF00078 | ||||||||
| پی‌فم clan | CL0027 | ||||||||
| اینترپرو | IPR000477 | ||||||||
| PROSITE | PS50878 | ||||||||
| SCOPe | 1hmv / SUPFAM | ||||||||
| سی‌دی‌دی | cd00304 | ||||||||
| |||||||||
این آنزیم‌ها عموماً منشأ ویروسی (رتروویروس) دارند. انواع مختلفی از این آنزیم‌ها در حال حاضر در دسترس می‌باشد. برای مثال، آنزیم AMV که از ویروس Avian Myeloblastosis بدست می‌آید، دارای فعالیت اگزو ریبونوکلئازی در هر دو جهت َ۵ به َ۳ و َ۳ به َ۵ می‌باشد. این آنزیم در سنتز cDNA، در واکنش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز رونویسی معکوس (RT-PCR)، تعیین توالی آر.ان.ای بروش ختم زنجیره و نشاندار کردن انتهای َ۳ RNA بکار می‌رود.
تکثیر ویروس‌ها
بعضی از آران‌ای ویروسهای تک‌رشته‌ای که قادر به ایجاد عفونت در سلول‌های جانوری هستند. در داخل ذره ویروسی یک DNA پلیمراز وابسته به RNA به نام ترانس کریپتاز معکوس (Reverse transcriptase) دارند .
در هنگام ایجاد عفونت ژنوم RNA تک رشته ویروس با حدود ۱۰۰۰۰ نوکلئوتید همراه به آنزیم ترانس کریپتاز معکوس و یک tRNA به عنوان حامل آنزیم برداشته شده از سلول میزبان قبلی وارد سلول میزبان جدید می‌شود . tRNAتبدیل فوری RNA ویروسی به DNA دو رشته‌ای را تسهیل می نماید . آنزیم ترانس کریپتاز معکوس به عنوان DNA پلیمراز وابسته به RNA ابتدا سنتز یک رشته DNA مکمل RNA ویروسی را کاتالیز می‌کند . سپس با کمک محیط قلیایی NaOH رشته RNA در هیبرید DNA - RNA تخریب شده و سپس به کمک DNA پلی مراز I رشته دوم DNA ساخته می‌شود و تکثیر ژنوم ویروس آغاز می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- پی‌دی‌بی 3KLF; Tu X, Das K, Han Q, Bauman JD, Clark AD, Hou X, Frenkel YV, Gaffney BL, Jones RA, Boyer PL, Hughes SH, Sarafianos SG, Arnold E (October 2010). "Structural basis of HIV-1 resistance to AZT by excision". Nature Structural & Molecular Biology. 17 (10): 1202–9. doi:10.1038/nsmb.1908. PMC 2987654. PMID 20852643.
Brown TA (۲۰۰۱)Gene Cloning and DNA Analysis: An Introduction. Blackwell Scientific Publication ، Oxford.
Primrose SB، Twyman RM ،Old RW (۲۰۰۱) Principles of Gene Manipulation ،۶th edn. Blackwell Scientific Publication ، Oxford.