گلیسرآلدئید

گلیسرآلدئید (به انگلیسی: Glyceraldehyde) یک آلدوتریوز است یعنی یک مونوساکارید سه کربنی دارای گروه آلدهید است. فرمول شیمیایی آن C3H6O3 است. گلیسرآلدئید ساده‌ترین قند آلدوز است. شیرین، بدون رنگ، جامد و یکی از ترکیبات مهم در متابولیسم کربوهیدرات هاست. واژهٔ گلیسرآلدهید از ترکیب دو واژهٔ آلدئید و گلیسرین می‌آید. گلیسرآلدهید گلیسرینی است که به جای یک هیدروکسی متیلن، دارای یک گروه آلدهید است.[2]

Glyceraldehyde
نام‌گذاری آیوپاک

23-Dihydroxypropanal

دیگر نام‌ها

Glyceraldehyde
Glyceric aldehyde

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۵۶-۸۲-۶ Y
پاب‌کم ۷۵۱
کم‌اسپایدر ۷۳۱ Y
ChEBI CHEBI:5445 Y
ChEMBL CHEMBL۱۷۳۸۱۳ Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات[1]
فرمول مولکولی C3H6O۳
جرم مولی ۹۰٫۰۸ g mol−1
چگالی 1.455 g/cm³
دمای ذوب ۱۴۵ درجه سلسیوس (۲۹۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۸ کلوین)
دمای جوش ۱۴۰−150 °C at 0.8 mmHg
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

ساختار گلیسرآلدهید

گلیسرآلدهید دارای یک کربن کایرال است لذا می‌تواند به یکی از دو فرم ایزومر فضایی وجود داشه باشد:

فرم R از واژهٔ لاتین rectus به معنی راست فرم S از واژهٔ لاتین sinister به معنی چپ

با وجود اینکه چرخش نوری در گلیسرآلدهید برای R مثبت بوده و برای S منفی است، این مورد برای همهٔ مونوساکاریدها صدق نمی‌کند. توجه به این نکته ضروری است که چرخش فضایی مولکول فقط با ساختار آن تعیین شده و چرخش نوری فقط به شکل تجربی و با آزمایش تعیین می‌شود.

سنتز و نقش بیوشیمیایی گلیسرآلدهید

گلیسرآلدهید در کنار دی هیدروکسی استون، هر دو می‌توانند با اکسید شدن گلیسرول به وجود بیایند. برای مثال این اکسیداسیون می‌تواند با آب اکسیژنه انجام شود. دی هیدروکسی استون که ساده‌ترین کتوز می‌باشد، ایزومر گلیسرآلدهید به شمار می‌رود. تبدیل فرم فسفریلهٔ این دو مونوساکارید ساده به همدیگر توسط آنزیم تریوز فسفات ایزومراز یکی از مراحل اساسی گلیکولیز است.

جستارهای وابسته

منابع
  1. Merck Index, 11th Edition, 4376
  2. دانشنامه مدرسه - گلیسرآلدهید
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.