کلاته

شهر کلاته رودبار در شمال غربی شهر دامغان که از شهرهای کهن و معروف ایران به نام صددروازه ایران قدیم می‌باشد واقع گردیده‌است. طبیعی است که این منطقه با توجه به موقعیت جغرافیایی از شرایط آب و هوایی مناسب تر از دامغان برخوردار می‌باشد و با عنایت به پیشینه تاریخی آن از آثار و بناهای تاریخی ارزنده بی نصیب نمانده‌است.

مکان اصلی آن کهنه کلاته بوده با توجه به مهاجرین بیرونی که بیشتر از استان مازندران بوده در مکان فعلی به عنوان کلاته رودبار شکل گرفته‌است؛ که امروزه بزرگترین روستای استان و شهرستان بوده‌است که در حال حاضر به شهر ارتقا یافته‌است.

مردم شهر کلاته رودبار از قومیت طبری (مازندرانی) هستند و به زبان طبری سخن می‌گویند و مذهب آنان شیعه اثنی عشری است. فرهنگ و رسوم مردم این شهر شباهت فراوان با آداب مردم همسایه شمالی آن (شهرهای استان مازندران) دارد به همین دلیل دارای مراسم از قبیل عزاداری، عروسی، جشن‌های محلی مشابه با مردم مازندران می‌باشند.

مردم این شهر به کشاورزی، دامداری اشتغال داشته و زنان این شهر علاوه بر مشارکت در کارهای کشاورزی و دامداری (عشایری) با مردان، صنایع دستی زیبایی همانند قالی، گلیم، جاجیم و پاپوش و ……را خلق می‌نمایند.

بر پایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر ۴٬۶۱۱ نفر (در ۱٬۴۷۹ خانوار) بوده‌است.[4]

این شهر دو بافت سنتی و جدید دارد. سبک معماری سنتی در ساختمان‌های قدیمی دیده می‌شود که از خشت، گِل، چوب و سنگ ساخته شده‌است و در بناهای جدید تحت شرایط و اقلیم غالب منطقه و مصالح موجود مکانی شکل گرفته‌است.

تفرجگاه ییلاقی-گردشگری بسیار زیبای چشمه پیرخوش‌در یا پیرخوشتر، گنبد سبز، قلعه پنجم، کوشک، گورقلعه، تخت شاه، پیر ابراهیم، قلعه نمکه، تنگه دختر قلعه، چشمه بادخان (که مردم محل از آن به «گندوآب» یاد می‌کنند)، چشمه آبرندان، و امامزاده عقیل. همچنین، مدیریت مجموعهٔ چشمه علی دامغان برعهدهٔ شهرداری کلاته رودبار است که بر کیفیت آن افزوده‌است.