پادشاهی بریتانیا
پادشاهی بریتانیا پادشاهی مشروطه بریتانیا و سرزمین‌های فرادریایی آن است. در این پادشاهی، عنوان فرمانروا برای مرد «شاه» و برای زن «ملکه» است. فرمانروای کنونی الیزابت دوم ملکه سلطنتی بریتانیا است که در پی مرگ پدرش (جرج ششم) در ۶ فوریه ۱۹۵۲ به پادشاهی رسید.
| پادشاهی بریتانیا (هم‌اکنون ملکه بریتانیا) بریتانیا و سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا | |
|---|---|
.svg.png.webp) | |
| متصدی | |
.jpg.webp) | |
| الیزابت دوم تصدی از ۶ فوریه ۱۹۵۲ تاکنون | |
| جزئیات | |
| شیوه خطاب | علیاحضرت حضرت |
| گمارنده | پادشاهی موروثی |
| مدعیان کنونی | چارلز، شاهزاده ولز |
| وبگاه | www |
ویندزور نام خانوادگی دودمان پادشاهی بریتانیا است. جرج پنجم، پدربزرگ الیزابت دوم، نام خانوادگی خود که دارای پیشینه آلمانی بود به ویندزور تغییر داد.[1]
فرمانروا و خانواده نزدیک او وظایف گوناگون رسمی، تشریفاتی، دیپلماتیک و نیابتی را بر عهده دارند. از آن جا که پادشاهی مشروطه است، فرمانروا محدود به عملکردهای غیر حزبی همچون اعطای افتخارات و منصوب کردن نخست‌وزیر بریتانیا است. فرمانروا، بر پایه سنت، فرمانده کل نیروهای مسلح بریتانیا است. گرچه اقتدار کامل رسمی اجرایی بر حکومت بریتانیا همچنان از طریق امتیاز ویژهٔ پادشاهی فرمانروا اعمال می‌شود اما این قدرت‌ها تنها در سازگاری با قوانین مصوب مجلس عوام بریتانیا و در عمل، مقید بر عرف و رویه قضایی اعمال می‌شوند.
اختیارات ملکه
در بریتانیا، مقام سلطنت جنبهٔ تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این کشور فعالیت می‌کنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست
و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملکه اما توسط دولت، پارلمان و سایر نهادها اتخاذ و اجرا می‌شوند.[2] از آنجا که سنت‌ها و رسوم سیاسی ریشه در تاریخ گذشته این کشور دارد، ملکه «به‌طور اسمی» از اختیارات گسترده‌ای برخوردار است که قرن‌ها پیش از این در دست پادشاهان این کشور متمرکز بود اما امروزه تقریباً تمامی این اختیارات عملاً به نهادهای انتخابی و تشکیلات منبعث از اراده مردم تفویض شده و تنها نام و برخی تشریفات مرتبط با آنها برای پادشاه یا ملکه بریتانیا باقی مانده‌است. به خصوص ملکه بریتانیا برخلاف اسلاف سده‌های پیشین خود، حق موضعگیری و اظهارنظر سیاسی و دخالت در امور حکومتی را به هیچ عنوان ندارد. از جمله این اختیارات تشریفاتی و اسمی می‌توان به ریاست دولت، فرماندهی کل نیروهای مسلح و تأیید قوانین مصوب پارلمان و همچنین ریاست عالیه بر کلیسای انگلیکن اشاره کرد. در عمل، ریاست دولت و فرماندهی کل نیروهای مسلح به نخست‌وزیر سپرده می‌شود و طی حدود سیصد سال گذشته، فرمانروایان بریتانیا هیچگاه از امضای مصوبات پارلمان خودداری نکرده‌اند. کلیسای انگلیکن نیز خود دارای تشکیلاتی برای تعیین مقامات ارشد و همچنین اداره امور خویش است هر چند موقعیت ملکه به عنوان «مدافع مذهب» در تشریفات کلیسایی همچنان محفوظ است.
الیزابت دوم علاوه بر ریاست کشور بریتانیا، رئیس تعداد دیگری از کشورها نیز بوده که عموماً زمانی مستعمره بریتانیا بودند. سلطنت او بر بعضی از این کشورها، مانند پاکستان، سیلان، نیجریه، سیرالئون، جامائیکا، مالاوی و چند کشور دیگر چند سال به طول انجامید و این کشورها بعداً تصمیم گرفتند ریاست کشور را به نهادهای داخلی منتقل کنند. در برخی دیگر، این ترتیبات همچنان برجاست و در حال حاضر، الیزابت دوم علاوه بر بریتانیا، ریاست پانزده کشور دیگر را نیز در اختیار دارد اما وظایف سلطنت در این کشورها توسط فرمانداران کل به نمایندگی از سوی او ایفا می‌شود. فرمانداران کل معمولاً به پیشنهاد دولت محلی و تصویب ملکه به این سمت منصوب می‌شوند. الیزابت دوم همچنین رئیس اتحادیه کشورهای همسود متشکل از ۵۲ کشور است.
در شرایط عادی، که کمابیش طی چند سده اخیر به خصوص پس از نیمه قرن نوزدهم در بریتانیا حکمفرما بوده‌است، وظایف اصلی ملکه عبارتست از ارائه مشورت به نخست‌وزیر، توصیه سیاست‌ها به نخست‌وزیر بدون حق پافشاری بر اتخاذ آنها و هشدار در مورد اشتباهات احتمالی. نخست‌وزیر بریتانیا هفته‌ای یک بار با ملکه دیدار خصوصی دارد و اسناد و گزارش‌های دولتی هم به‌طور روزانه برای ملکه ارسال می‌شود هر چند او حق افشا، گفتگو یا اظهارنظر دربارهٔ محتوای آنها را ندارد.
او تنها کسی است که در بریتانیا می‌تواند بدون داشتن گواهی‌نامه رانندگی یا پلاک ثبت‌شده رانندگی کند.[3]
پانویس
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Monarchy of the United Kingdom». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۵.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پادشاهی بریتانیا موجود است. |
پیوند به بیرون
- مهرداد فرهمند (۶ شهریور ۱۳۹۸). «قدرتمندترین مقام بریتانیا: همچنان ملکه». بی‌بی‌سی فارسی.