هشتگرد

هَشتگِرد شهری است در استان البرز ایران.[2] هشتگرد مرکز شهرستان ساوجبلاغ است و در بخش مرکزی این شهرستان قرار گرفته‌است. شهر جدید هشتگرد به فاصلهٔ ۵ کیلومتری این شهر و در شمال شرقی آن قرار دارد.[3]

برای شهری دیگر با این نام، شهر جدید هشتگرد را ببینید.
هشتگرد
کشور ایران
استانالبرز
شهرستانساوجبلاغ
بخشمرکزی
نام(های) پیشینهشتکرد، هشگرت، هشتجرد
مردم
جمعیت۵۵٬۶۴۰ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۲۰۰ متر
اطلاعات شهری
شهردارداریوش یگانه[1]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۶۴۴۲۲، ۰۲۶۴۴۲۳
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۷۸ ط
هشتگرد

پیشینه و نام

شهرها و روستاهای فراوانی در ایران وجود دارد که پسوند «گِرد» به معنای شهر در آن به کار رفته است. هشتگرد در قدیم هشت دژ بوده‌است که به معنی هشت پارچه آبادی می‌باشد.

با توجه به شرایط این منطقه مردم زیادی از مناطقی مانند رزن در همدان، آذربایجان غربی و شرقی، کردستان و کرمانشاه روانه این دیار شدند به طوری که هم‌اکنون مردمانی از همۀ مناطق ایران در آن زندگی می‌کنند.

در لغت‌نامه دهخدا در مورد هشتگرد آورده شده‌است: دهی است از بخش شهرستان کرج که دارای ۸۰۹ تن سکنه، آب آن از رود کردان و محصول عمده اش غله، صیفی، انگور و لبنیات است. امامزاده‌ای دارد که بنای آن قدیمی است.[4]

سپهبد حاجی‌علی رزم‌آرا نخست‌وزیر ایران در سال ۱۳۲۹ در کتاب خود یعنی فرهنگ جغرافیایی ایران از هشتگرد تحت نام هشجرد چند مورد یاد کرده‌است.[5]

هشتگرد در دوره پهلوی

زمین‌های هشتگرد قبل از سال ۱۳۲۰ خورشیدی به‌طور خالصه از طرف دولت عرضه شد. سپس شخصی به نام گورگیان که از ارامنه بود و به این محل آمده بود زمین‌ها را به مبلغ ۹۰۰/۰۰۰ ریال خریداری نمود. املاک خریداری شده توسط این فرد شامل ۶ آبادی خالصه از جمله هشتگرد بود که نامبرده در سال اول پول خود را از عواید این زمین‌ها مستهلک نمود و در سال‌های بعد شروع به فروش زمین‌ها به خرده مالکین به ویژه کرد های مهاجر از شهرستان صحنه (کرمانشاه) نمود. به همین دلیل است که غالب زمین‌های این منطقه در مالکیت خرده مالکین کرد می‌باشد.[6][7][8][9]

زبان
نقشهٔ زبانی استان البرز : رنگ زرد زبان فارسی و گویش‌های فارسی-مازندرانی(کرجی) ، رنگ قرمز گویش‌های فارسی-مازندرانی و آذربایجانی ، رنگ سبز روشن گویش‌های فارسی-مازندرانی ، رنگ سبز تیره زبان مازندرانی ، رنگ آبی گویش تاتی طالقانی ، رنگ نارنجی زبان تاتی

اهالی هشتگرد به زبان فارسی و گویش کرجی[10] صحبت می‌کنند.

محله‌ها و مناطق شهر هشتگرد

طبق روایات موجود، هستۀ نخستین شهر هشتگرد در گذشته، در محل تپه باستانی چال تپه هشتگرد که در جنوب غربی شهر قرار دارد شکل گرفته بود که در اثر سانحه (احتمالاً سیلاب) سکونتگاه مذکور به محل دهکدۀ هشتگرد واقع در محلۀ کُردآباد و بعدها هستۀ مرکزی شهر به سمت جادۀ قدیم تهران-قزوین و مسجد جامع فعلی کشیده شده‌است.

بافت شهری و محله‌ها

از نظر بافت شهری شهر هشتگرد را می‌توان به مناطق زیر تقسیم‌بندی نمود:[11]

  1. منطقه جنوب غربی شامل محله‌های کُردآباد (دهکده هشتگرد) و وحدت پایین (تُرک‌آباد پایین) است. اکثر ساکنین این محله‌ها ریشه در شهرستان‌های زنجان، آذربایجان شرقی (هشترود)، کردهای کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی (تکاب) دارند.
  2. مناطق اطراف جاده اصلی که در این قسمت به تبعیت از خیابان اصلی بافت شهر منظم‌تر می‌شود و خیابان‌ها به صورت موازی یا منشعب از خیابان اصلی قرار می‌گیرد. در این محلات وسعت مساکن بیشتر شده و از نظر نقشه ساختمانی نیز کیفیت بهتری پیدا می‌کند. مسجد جامع و بازارچه‌های شهر در این محل قرار دارند.
  3. مناطق شمال شهر که شهرک ولی عصر را شامل می‌شود. در این شهرک بافت شهری به صورت منظم و شطرنجی بوده و زمین‌های این قسمت توسط زمین شهری در قطعات ۲۰۰ و ۲۵۰ متری به ساکنین واگذار شده‌است.
  4. مناطق شمال غربی شهر، شامل شهرک بعثت و کوثر که جدیدترین و نوسازترین بخش مسکونی شهر هشتگرد را تشکیل می‌دهد. در این شهرک که بعد از سال ۱۳۷۵ خورشیدی توسعه پیدا کرده ساختمان‌ها عمدتاً سه یا چهار طبقه با پیلوت می‌باشد. توسعه فعلی شهر در حال حاضر به این سمت می‌باشد.
  5. مناطق شرقی شهر که محله‌های والفجر،محله پارک مادر و شهرک دانش را شامل می‌شود که محله‌های فوق حول خیابان اصلی شهر در سمت شرقی شهر جای گرفته‌است.بیشتر اهالی رزن همدان که به شغل مصالح ساختمانی و موزایک و دیگر کارهای ساختمان و عمرانی مشغول هستند ساکن این منطقه میباشند.
  6. مناطق جنوب شهر که اصلی‌ترین محله‌های آن خیابان مدرس جنوبی (دخانیات) است.
  7. محله‌های سفیدارک، خیابان مصلی و طالقان محله که جزو مناطق غربی شهر محسوب می‌شوند.
  8. مناطق شمال شرقی شهر که عمدتاً شامل سایت نوساز اداری شهر هشتگرد می‌باشد که در مسیر توسعه شهر بسیار کار آمد بوده‌است.

شهرک صنعتی شهر هشتگرد

این شهرک در امتداد بزرگراه تهران قزوین قرار گرفته و در شمال شهرک ولیعصر از شرق تا غرب امتداد یافته از بزرگترین شهرک‌های صنعتی کشور می‌باشد که کارخانه‌های عظیمی در آن مشغول به فعالیت می‌باشند. این شهرک علاوه بر شکوفایی اقتصادی شهر باعث تولید شغل برای شهروندان این شهر و شهرهای اطراف گردیده و یکی از عوامل مهاجرپذیری هشتگرد می‌باشد.

== موقعیت جغرافیایی == ساوجبلاغ

منابع
  1. �www.farsnews.ir/news/13990515001152/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%A8-%D8%B4%D8%AF /amp
  2. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
  3. عزیزی علیرضا، جغرافیای ساوجبلاغ (با تأکید بر ویژگی‌های انسانی)، نشر رهام اندیشه، ۱۳۸۶.
  4. دهخدا، علی‌اکبر، قسمت ه 1345، ص219
  5. رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران، استان مرکزی، جلد اول
  6. طرح هادی هشتگرد، مطالعات فیزیکی ۱۳۶۴
  7. جغرافیای ساوجبلاغ. عزیزی. بخش هشتگرد
  8. آیت محمدی. سیری در تاریخ سیاسی کرد. انتشارات پرسمان. ۱۳۸۲
  9. گردشگری استان کرمانشاه، بازدید: فوریه ۲۰۰۹.
  10. رضا آقازاده، گویش کرجی، ۸۸.
  11. عزیزی علیرضا، جغرافیای ساوجبلاغ (با تأکید بر ویژگی‌های انسانی)، نشر رهام اندیشه، ۱۳۸۶.
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
  • حسین عسگری، کتابشناسی ساوجبلاغ، نشر رهام اندیشه، ۱۳۸۳، صص ۳۶–۳۸.

جستارهای وابسته

{ نظر آباد }

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.