هاشم
عمروالعَلاء پسر عبدمَناف معروف به هاشم (۲۰۱ پیش از هجرت – ۱۲۶ پیش از هجرت) از بزرگان قبیلهٔ قریش و شهر مکه و نیای قبیلهٔ بنی هاشم بود. وی جد محمد پیامبر اسلام بود.
| هاشم بن عبدمناف | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۵۸ پیش از هجرت |
| درگذشت | ۱۲۵ پیش از هجرت (۳۲–۳۳ سال) |
| شناخته‌شده برای | پدرپدربزرگ محمد |
| همسر(ها) | سلمه بنت عمر |
| فرزندان | اسد بن هاشم (پسر) عبدالمطلب |
| والدین | عبدمناف بن قصی (پدر) عاتکه بنت مره (مادر) |
| خویشاوندان | عبدشمس بن عبدمناف (برادر) مطلب بن عبدمناف (برادر) نوفل بن عبدمناف (برادر ناتنی) |
هاشم از بزرگ‌ترین و بانفوذترین شخصیت‌های قریش بود. او به کعبه اهمیت بسیار می‌داد و قریش را به تکریم و احترام زائران تشویق می‌کرد. لقبش هاشم نیز به همین اشاره داشت. هاشم یعنی خرد کننده؛ او به دست خودش نان برای آبگوشت زائران خرد می‌کرد و اولین کسی بود که سنت اطعام و سقایت حجاج را تأسیس کرد.[1]
به خاطر این خصوصیات شایسته در او مردم عرب و قریش به او لقب سید دادند. یعنی آقای عرب. لقب «سید» در اولاد او باقی ماند، و این سیادت از او به فرزندانش عبدالمطلب و اولاد او و بعدها به پیامبر اسلام و علی بن ابیطالب و دودمان آن‌ها رسید.[2]
او از امپراتور بیزانس، امان‌نامه گرفت و راه تجارتی برای کاروان‌های قریش باز کرد. در شهر غزه (فلسطین) درگذشت و قبرش در آن جاست. بارگاه هاشم هم‌اکنون با نام «مسجد السید هاشم» در منطقهٔ الدرج شهر قدیمی غزه قرار دارد و به عنوان بزرگ‌ترین و کهن‌ترین مسجد این شهر معروف است. ساختمان فعلی مسجد، از سال ۱۸۵۰ میلادی باقی مانده‌است که به دستور سلطان عثمانی عبدالمجید ساخته شد. مقبرهٔ هاشم در گوشهٔ شمال غربی مسجد قرار دارد.[3]
فرزندان
هاشم بن عبدمناف دارای نه فرزند بود. چهار پسر بنام‌های:
- عبدالمطلب
- أسد
- أبوصیفی
- نضلة.
و پنج دختر بنام‌های:
- شفاء
- خالدة
- ضعیفة
- رقیة
- حیة
- رقیة، سلمی دختر عمرو بن زید
پانویس
- السیرة النبویة (ابن کثیر)، ج 1، ص 185 / البدایة والنهایة (ابن کثیر)، ج 2، ص 311.
- تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت، علی دوانی، ص 51
- «گزارش تصویری: مقبرهٔ جد اعلای رسول‌الله در غزه».
| پیشین: عبد مناف |
(نسب پیامبر اسلام) هاشم ۴۶۴م-۴۹۷م |
پسین: عبدالمطلب |