نورالدین اشنی

آرامگاه نورالدین قودجانی اشنی و پدرش

در سال ۱۲۸۲ شمسی (برابر با ۱۳۲۱ قمری) در دهستان اشن دیده به جهان گشود، او که در خاندان روحانیون به دنیا آمده بود، تحت تربیت و ارشاد پدر و مادر قرار گرفت و زمینه برای پیشرفت او در مراحل بعدی فراهم گردید.[3] وی تحصیلات خود را نزد پدر محمدحسین قودجانی اشنی آغاز نمود.[4]
وی هم‌زمان با تلمذ نزد پدرش از محضر دیگر علمای اصفهان استفاده نمود و پس از آن راهی حوزه علمیه قم گردید و در محضر مؤسس نامی آن، فقیه اصولی نامدار عبدالکریم حائری یزدی تلمذ کرد و پس از آن نیز مدتی در تهران نزد محمد علی شاه آبادی بهره فراوان برد.
وی سر انجام در روز ۱۲ ذی القعدهٔ سال ۱۳۸۹ ه‍.ق برابر با ۲۳ مهر ۱۳۵۷ بر اثر سکته قلبی درگذشت و در تخت فولاد اصفهان در بقعه ابوالمعالی کلباسی در کنار پدرش دفن شد.[5][6]

از نامبرده با القاب ذیل در بعضی متون نامبرده شده‌است:[7]

• عالم فاضل جلیل
• واعظ صالح نبیل
• فقیه متکلم حکیم

داخل بقعه کلباسی

شیخ نورالدین با بسیاری از بزرگان عصر خود هم دوره و هم مباحثه بود:[12]

• سید حسن مدرس اصفهانی (در دروس قم هم دوره و همچنین مرحوم مدرس شاگرد پدر نورالدین اشنی بودند)[13]
• مرتضی اردکانی
• سید روح‌الله خمینی (در درس محمدعلی شاه‌آبادی هم دوره‌ای و ۵ سال هم حجره ای ایشان بودند)[14]

وی در تمامی سطوح تعداد زیادی شاگرد داشته‌است اعم از زن و مرد:

• سید احمد فقیه امامی[15]
• عفت‌الزمان امین[16]
• حسین مظاهری[17]
• احمد قمی‌نژاد[18]
• زینت‌السادات همایونی[18]
• شیخ پارسا[18]

حاج شیخ نورالدین در زمان تحصیل در قم، موفق به اخذ اجازهٔ اجتهاد از سوی عبدالکریم حائری یزدی گردید.[19] که متن آن نزد خاندان‌اش موجود است.

نورالدین بر خلاف بسیاری از علما علاوه بر تدریس در حوزه، در فعالیت‌های اجتماعی ذیل حضور داشت:

1. اقامه جماعت در برخی از مساجد اصفهان و حل و فصل سؤالات و مشکلات مردم.
2. منبر و وعظ و ایراد سخنرانی در رادیو و مجالس مختلف شهر اصفهان و برخی دیگر شهرها و روستاهای ایران.[20] همچنین بعضی از سخنرانی‌های ایشان به صورت لوح فشرده موجود است.[21]
3. اداره برخی جلسات هفتگی و پاسخ به سؤالات علمی طلاب و دانشجویان.
4. سرپرستی سازمان جوانان اسلامی.[22]
5. نوشتن سلسله مقالات در روزنامه طوفان.[23]
6. سر دفتری اسناد رسمی در گلپایگان و اصفهان.[24]
7. وکالت.
8. تألیف و تنصیف.

شیخ نورالدین شدیداً مدافع آزادی‌های سیاسی بوده و بسیاری از مواقع بعد از سخنرانی اش توسط شهربانی اصفهان احضار شده‌است[25] ، همچنین وی از مدافعان نهضت ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بوده‌است به طوری که بعد از رسیدن خبر اعتصاب مردم و تجار تهران به اصفهان محمد میرمحمد صادقی نقل می‌کند که:[26]

ابتدا، علما را، در خانه حاج مهدی شکوهنده، جمع کردیم. یادم می‌آید که، آیه‌الله اشنی آمد و عمامه‌اش را زمین زد و گفت: این چه افتضاحی است؟! چطور مرجع تقلید را گرفتند! در آن جلسه، حجج‌اسلام مرحوم فخرالدین کلباسی و منوچهر منصورزاده و شیخ مهدی مظاهری حضور داشتند و از علمای بزرگ اصفهان، آیت‌الله خادمی و آیت الله شمس‌آبادی و آیت‌الله طیب و میر سیدعلی ابطحی، بودند. نتیجة جلسه، نگارش نامه خطی به تاریخ ۴۲/۳/۱۶، بود که به امضای این آقایان رسید. نامه، حاکی از دعوت مردم به تعطیلی بود.

ما در آن جلسه، بسیار فشار آوردیم، تا بالاخره اعلامیه دادند و دستور تعطیلی بازار را دادند. پس، ما، از باغ قلندران با چوب وارد بازار شدیم. برای اینکه، مسئولین اصلی بازار، با دستگاه همکاری می‌کردند و ما می‌بایست، از آنجا شروع می‌کردیم و دکان همان آدمها را آتش می‌زدیم.

سنگ قبر نورالدین اشنی

نورالدین اشنی که پیشتر نیز به ناراحتی قلبی مبتلا بوده و یکبار در سال ۱۳۵۵ ش. (۱۳۹۶ ق) دچار حمله قلبی شده بود، سرانجام در ساعت‌های آغازین روز دوازدهم ذی قعدهٔ سال ۱۳۹۸ ق. برابر با ۲۳ مهرماه ۱۳۵۷ ش. دچار سکته قلبی شد و از هم و غم دنیا آسوده گشت. همسر ایشان دربارهٔ سبب فوت ناگهانی وی نقل کردند که:[27]

حال عمومی آیت‌الله قودجانی در چند روز قبل از وفاتشان، خوب بود و مشکل خاصی نداشتند اما از شب قبل از وفات مقداری اظهار ناراحتی کردند و صبح زود روز بعد، با اینکه شیوهٔ ایشان این بود که هر روز مقداری در حیاط منزلشان پیاده‌روی می‌کردند، نتوانستند این کار را مثل روزهای قبل انجام دهند و به اتاق خود برگشتند. پس سراغ رادیو رفتند و یک مرتبه من دیدم که آقا دستشان را خیلی محکم بر روی دست و زانویشان زدند و بعداً متوجه شدم که ایشان خبر تبعید امام [خمینی] از عراق به پاریس را از اخبار شنیده و بسیار ناراحت شده‌اند و چندین بار پشت سر هم گفتند که این‌ها می‌خواهند آقای خمینی را بکشند، این‌ها می‌خواهند هواپیمای ایشان را ساقط کنند…! بعد از این بود که آقا که خیلی منقلب شده بودند قصد بیرون رفتن از منزل را کردند که من به ایشان گفتم حال شما خوب نیست، چطور می‌خواهید بیرون بروید و نهایتاً استخارهٔ ایشان برای بیرون رفتن از منزل بد آمد. آقا همین‌طور با حالت ناراحتی، به پشتی خود تکیه داده بودند و من مشغول تهیه صبحانهٔ ایشان بودم و تصور می‌کردم که ایشان خواب رفته‌اند. چندین بار ایشان را صدا زدم که بلند شوید، صبحانه آماده‌است. امّا بیدار نشدند. همان ساعتی که ما فکر می‌کردیم آقا خوابند، به راحتی و آسودگی، به خواب ابدی رفته بودند.

پیکر وی پس از تشییع و اقامه نماز توسط میرزا امام دهکردی، در تکیهٔ میرزا ابوالمعالی کلباسی، در داخل بقعه جنب قبر پدرشان دفن گردید. بر روی سنگ قبر وی جملات زیر نقش بسته‌است: «کلّ من علیها فان هذا مرقد المرحوم المبرور العلامْ الحجْ شیخ الفقهأ و الحکمأ و الخطبأ و العارف الربانی آیت‌الله الحاج الشیخ نورالدین الاشنی ابن المرحوم الشیخ محمدحسین طاب رمسهما المتوفی فی ۱۲ ذی القعده سنه ثمان و تسعین ثلاثمائه بعد الالف ۱۳۹۸»

از ایشان بیش از ۴۴ رساله، کتاب، تفسیر، مکاتبات، مجموعه قصاید و… به جا مانده‌است که بیشتر آنها شامل تفسیر قرآن می‌باشد. کلیات تالیفات را می‌توان به ۵ بخش زیر دسته‌بندی کرد[28]

• تفسیر آیات و احادیث
• کلام و اخلاق
• حکمت و عرفان
• حدیث
• مباحث متفرقه

نمونه‌ای از قصیده‌های سروده شده ایشان:

روزگاری است کنون تیره و تاریک و سیاه

کار افراد بشر جمله هدر عمر تباه

نه ز هم‌نوع گُمان مدد و چشم امید

نه فروغی که بجویند رهی سوی اِله

همه بیچاره و سرگشته و رنجور مزاج

همه پژمرده و افسرده و وامانده ز راه

آسمان خشک و زمین خشک و نفس خشک‌تر است

که نروید ز زمین دلمان ناله و آه

نه رعیت دل خوش دارد و نه راعی آن

نگران بسکه گدا و نگران‌تر زو شاه

بِچُه سو روی کند جم غفیر بشری

به که از سیل حوادث ببرند جمله پناه

قلعه هستی هرکس ز همه سو محصور

قید و بند و الم و غصه شدندیش سپاه

نیمی از هستی مظلوم شده طعمهٔ غیر

تا شود نیم دگر صرف حمایت از جاه

آنچه ز اوضاع جهان هیچ نیاید بحساب

عمرهایی که تلف بیهُده شد بهر رفاه

شیوه شیطنت و مغلطه کاری هر روز

بکند با الفی قامت، کُه را چون کاه

یا زِ کاهی برباید الف و عکس کند

تا گهی باز نماید کُهِ سَر برده نماه

۱۳۴۱/۸/۱۴

• تخت فولاد
• تکیه کلباسی (ابوالمعالی)
• محمد حسین اشنی

عمومی:
پایگاه رسمی اینترنتی تخت فولاد

• زندگی‌نامه نورالدین اشنی در وبگاه تخت فولاد
• کتب مربوط به مشاهیر تخت فولاد
• سخنرانی نورالدین اشنی
• نرم‌افزار مجموعه سخنرانی‌های مشاهیر تخت فولاد
• پایگاه رسمی اینترنتی تخت فولاد