نامزدان و فهرست‌ها در انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۰–۱۳۹۱)

به گزارش وزارت کشور، سرانجام پس از چندین مرحله اعتراض ردشدگان، در ۳ اسفند تاییدشدگان نهایی را منتشر کرد.

از میان تاییدشدگان تا ۳ اسفند، ۳۲۶۹ نامزد ماندند و انصراف نداده‌بودند.[2]

البته در نهایت تا روز پیش از انتخابات نیز حدود ۱۰ نفر باز تأیید شدند.

«فهرست داوطلبان مجلس نهم». درگاه ستاد انتخابات کشور وزارت کشور. ۳ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶.

اصولگرایان در انتخابات برخلاف انتخابات پیش که تنها با دو فهرست شرکت کرده‌بودند با چندین فهرست شرکت کردند.

این جبهه در سال ۱۳۹۰ تشکیل شد. اعضای جبههٔ پایداری به دبیرکلی مرتضی آقاتهرانی خود را از جبهه متحد اصولگرایان جدا نمی‌دانند ولی معتقد به اصولگرایی هستند.[3][4][5]

اعضای این جبهه مانند غلامحسین الهام، صادق محصولی، مهدی کوچک‌زاده، مسعود میر کاظمی، حمید رسایی، کامران باقری لنکرانی، روح‌الله حسینیان، مهرداد بذرپاش از اعضای پیشین دولت محمود احمدی‌نژاد و اصولگرایان مخالف جریان موسوم به جریان انحرافی هستند.[6][7][8][9]

جهادگران ایران اسلامی در انتخابات مجلس نهم یک لیست بیست و شش نفره [10] با سر لیستی وهاب عزیزی [11] [12] از تهران و تعدادی کاندیدا هم از شهرستان‌های دیگر معرفی کرد.

این جبهه نیز مانند سال‌های پیش فهرست اصولگرایان مورد حمایت جامعتین بود. جبههٔ متحد اصولگرایان با جبههٔ پایداری اختلافاتی دارد؛ تا جایی که برخی از اعضای جبهه متحد اصولگرایان، جبههٔ پایداری را متهم به ارتباط پنهانی با جریان انحرافی می‌کردند.[13][14][15][16][17][18][19]

محمدرضا باهنر، احمد توکلی، اسدالله بادامچیان، حمیدرضا ترقی، غلامرضا مصباحی مقدم، علی لاریجانی از جمله اعضای جبهه متحد اصولگرایان اند که با جبههٔ پایداری اختلاف‌هایی دارند.[20][21][22][23][24][25][26][27][28][29]

جبههٔ متحد اصولگرایان نیز از مخالفان جریان پیرامونی دولت می‌باشد.[30]

این گروه نیز در انتخابات مجلس نهم نامزد معرفی کرد و حامی دولت محمود احمدی‌نژاد است. این گروه در میان مردم به «طرفداران دولت» نیز معروف‌اند.

ایشان با جبههٔ متحد اصولگرایان و جبههٔ پایداری ائتلاف نکردند. جبههٔ پایداری و جبههٔ متحد این گروه را جریان انحرافی می‌خوانند.

عباس امیری‌فر که بازداشت نیز شده‌بوده‌است با حضور در ستاد انتخابات کشور برای نامزدی انتخابات نهمین دوره مجلس نام نوشت.[31] که رد صلاحیت شد.

طرفداران دولت در دی ماه ۱۳۹۰، اقدام به برگزاری مراسمی‌کرد با حضور محمود احمدی‌نژاد و برخی سران و اعضای ستاد انتخاباتیش نظیر عباس امیری‌فر، مجتبی ثمره هاشمی، مهدی خورشیدی آزاد و علی‌اکبر جوانفکر در آستانهٔ انتخابات مجلس نهم در محل مجلس قدیم. در نشست که محمود احمدی‌نژاد خطاب به حامیانش گفت: «بت بزرگ را خواهد شکست» و موجب جنجال‌های زیادی شد.[32][33][34][35][36][37]

اخبار مرتبط در ویکی‌خبر: احمدی‌نژاد: دولت تا پای جان از اصول انقلاب و خط امام و رهبری ذره‌ای کنار نخواهد رفت

روزنامهٔ ایران و خبرگزاری «شبکهٔ ایران» اعلام کرده‌اند که همهٔ حامیان گفتمان انقلاب اسلامی رد صلاحیت شده‌اند.[38][39]

روزنامهٔ ایران در تیتر اول خود نوشته‌بود: «رد صلاحیت حامیان گفتمان احمدی‌نژاد» روزنامه دولت در گزارش خود نوشته است: «آخرین اخبار حاکی است طیف گسترده‌ای از افرادی که به عنوان حامی گفتمان انقلاب اسلامی شناخته می‌شوند در این مرحله بنا بر دلایلی عجیب رد صلاحیت شده‌اند. در نامههای مکتوب ارسال شده برای این افراد قید شده به استناد بند ۱ و ۳ ماده ۲۸ قانون انتخابات مجلس که همان عدم پایبندی و وفاداری به ولایت فقیه و اسلام و نظام مقدس اسلامی می‌باشد از حضور در صحنه انتخابات محروم می‌باشند.»

خبرگزاری فارس نزدیک به محافل امنیتی و نظامی این خبر روزنامهٔ ایران را در گزارشی با عنوان «روزنامهٔ ایران از «نفاق جریان انحرافی» پرده‌برداری کرد» رد کرد.«روزنامه ایران از «نفاق جریان انحرافی» پرده‌برداری کرد + عکس». خبرگزاری فارس. ۲۱ دی ۱۳۹۰.

بهمن شریف‌زاده و عباس امیری‌فر که در مرحله هیئت‌های نظارت رد صلاحیت شده‌بودند، از سوی شورای نگهبان هم رد صلاحیت شدند. امیری‌فر که سابقهٔ بازداشت در کارنامه دارد و نیز شریف‌زاده از منسوبان به اسفندیار رحیم‌مشایی‌اند.[40]

این گروه که برای انتخابات فهرست دادند، دانشجویان و طلبه‌های حامی گفتمان انقلاب و دولت اسلامی‌اند. این گروه در تهران فهرست منتشر کردند.

این گروه که به گروه محسن رضایی معروف اند، جبهه‌ای اند اصولگرا که از جبههٔ متحد میانه‌روتر اند و کسانی که در لبهٔ رد صلاحیت قرار گرفته‌بودند در این گروه بوده‌اند. علی مطهری نیز عضو این گروه بود که جدا شد.

این جبهه به سرپرستی سید شهاب‌الدین صدر آخرین نایب‌رئیس مجلس هشتم تشکیل شد. این گروه نیز از جبههٔ متحد جدا شده‌اند.

پس رد صلاحیت سید شهاب‌الدین صدر این جبهه بی او به کارش ادامه داد.

پس از بیرون کردن نام علی مطهری و حمیدرضا کاتوزیان و علی عباسپور تهرانی‌فرد از فهرست اصولگرایان، ایشان گروه جدیدی با نام «منتقدین دولت دهم» تشکیل داد که به نام جبهه صدای ملت تغییر نام داد. این جبهه فهرستی ۱۲نفره در تهران ارائه کردند.

این گروه نیز زیر نظر علی مطهری جبهه‌ای جداگانه است. نامزدان این جبهه با صدای ملت اشتراک فراوانی دارند.

این جبهه یکی از گروه‌هایی کمتر مطرح بود و در انتخابات فهرست داد. کانون دانشگاهیان ایران اسلامی بنیان‌گذار جبهه است. دبیرکل این جبهه که نزدیک انتخابات تشکیل شد محمدرضا مرندی است.[41]

فهرست دانشگاهیان در تهران ترکیبی از جبههٔ پایداری و جبههٔ متحد و دیگران بود.[42]

چند گروه دیگر از جمله جنبش عدالت و مهرورزی، جبههٔ اتحاد ملی و انسجام اسلامی، فهرست وحدت، شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی، حزب تمدن اسلامی، جهادگران ایران اسلامی، حزب عدالت‌طلبان ایران اسلامی، جبههٔ جوانان ایران امروز از اصولگرایان شرکت کرده‌بودند.[43]

این جریان را ۲۶ بهمن، سید حسن غفوری‌فرد بنیان‌گذاری کرد. در این جبهه طاهره نظری همسر منوچهر متکی نیز حضور داشت.

در تاریخ ۶ اسفند این گروه اعلام کردند که برای احترام به آیت‌الله مهدوی کنی و آیت‌الله مصباح یزدی ائتلاف بزرگ را منحل اعلام می‌کنند. همچنین مردم را به حضور پرشور در انتخابات فراخواندند.[44]

برای انتخابات ۱۲۹۵ نفر از اصلاح‌طلبان نام نوشته‌بودند.[45][46][47]

جبههٔ مردم‌سالاری در روز ۱۱ دی۱۳۹۰ در قالب ۱۴ حزب و تشکل قانونی به میدان پای نهادند. او با اعلام پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و نظام ایران همایشی خبری برگزار کردند. مصطفی کواکبیان از اقلیت مجلس هشتم موجودیت ائتلاف جبههٔ مردم‌سالاری را اعلام کرد.

«ما اعتقاد داریم قانون اساسی باید بدون کم‌وکاست و هیچ گونه تنزلی اجرا شود» ‍[48][49]

کواکبیان در این نشست گفت: ما معتقد ایم که بر اساس اصول قانون اساسی و دیدگاه امام و رهبری، مجلس در راس امور است و هیچ‌کس نباید این موضوع مهم را نادیده بگیرد.

حزب مردم‌سالاری، حزب آزادی، حزب اتحاد ملی ایران، حزب میهن اسلامی، حزب فرزندان ایران، حزب مستقل کار، کانون همبستگی فرهنگیان ایران، کانون فارغ‌التحصیلان آذربایجان غربی، کانون حضرت ولی‌عصر، کانون فارغ‌التحصیلان ابوریحان بیرونی، جمعیت سیاسی اقتدار ملت ایران، جمعیت طرفداران نظام و قانون، جمعیت ایران فردا، انجمن اسلامی دانشگاهیان استان اصفهان از اعضای این جبهه‌اند.[48][49]

حزب خانه کارگر نیز در انتخابات شرکت کرده‌است. در مجلس هشتم تنها علی‌رضا محجوب دبیرکل این حزب بود که توانست از اصلاح‌طلبان تهران رأی آورد.

علیرضا محجوب دبیرکل حزب خانه کارگر در همایش جبههٔ‌اصلاحات گفت: «نباید آرمان‌هایی را که دهه فجر را به وجود آورد، فراموش کنیم.» او پس از بیان دلخوری و انتقاد گفت: «باید بسیاری از نکات را نادیده بگیریم و با همدلی و هم‌صدایی در انتخابات حاضر شده و بهترین‌ها را انتخاب کنیم.»

الهه راستگو نیز در این همایش گفت: «حضور در انتخابات همدلی و همراهی ما را نشان خواهد داد و این حضور در جهان به چشم جهانیان خواهد نشست.»

جلودارزاده و پزشکیان نیز در همین راستا سخنانی گفتند.[50]

این جبههٔ فراگیر شامل بسیاری اصلاح‌طلبان است.

در همایش این جبهه که با حضور مردم و مسعود پزشکیان و علیرضا محجوب و الهه راستگو و سهیلا جلودارزاده برگزار شد. محمد زارع فومنی دبیرکل که مجلس را می‌گرداند گفته‌است: «قصد داریم که تنور انتخابات را داغ کنیم و بدین وسیله بر خلاف خواست دشمنان، انتخاباتی پرشور را با حضور و مشارکت اکثر مردم رقم بزنیم.» و «ما اصلاح‌طلبان مردمی چه تأیید صلاحیت شویم و چه تأیید نشویم، در انتخابات شرکت می‌کنیم و به دشمنان نشان خواهیم داد که به هیچ عنوان حاضر به حرکت در سناریوی آن‌ها نیستیم.»[51]

این گروه که از میانه‌روتر بودند فهرست‌هایی جداگانه برای حضور در انتخابات دادند.

در تهران نیز فهرست کامل دادند.[52]

گروهی از اصلاح‌طلبان رسماً اعلام کردند که در انتخابات مجلس نهم شرکت نمی‌کنند و در این انتخابات از هیچ‌کس حمایت نمی‌کنند. گروهی دیگر از اصلاحطلبان از جمله سید محمد خاتمی در انتخابات شرکت کردند.

احزاب اصلاح طلبی نظیر جبهه مشارکت اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران، اعتماد ملی، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، نهضت آزادی، مجمع روحانیون مبارز و حزب کارگزاران سازندگی لیستی برای انتخابات مجلس نهم ارائه ندادند.[53][54][55][56][57]

علی‌محمد غریبانی، رئیس دوره‌ای شورای هماهنگی جبههٔ اصلاحات، در گفتگو با خبرگزاری دانشجویان ایران عنوان کرد: «متأسفانه عرصه هر روز تنگ‌تر می‌شود و در نتیجه این شورا تصمیم گرفته‌است فهرست انتخاباتی ارائه ندهد و از هیچ‌کس حمایت نکند.»[58]

محمدرضا تابش، دبیرکل فراکسیون اقلیت مجلس هشتم و رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام حزب اعتماد ملی نیز از مواضع شورای هماهنگی جبهه اصلاحات حمایت کردند.[54][59][60]

مهدی کروبی رئیس مجلس اصلاحات و دبیرکل حزب اعتماد ملی، که در حبس خانگی به سر می‌بُرد، خواهان عدم حضور در انتخابات مجلس نهم شد و گفت که می‌خواهند انتخاباتی فرمایشی و دستوری ترتیب دهند.[61]

میرحسین موسوی که در حبس خانگی به سر می‌بُرد، نیز در ملاقات خود با دخترانش اعلام کرد: «با توجه به تداوم وضعیت فعلی نمی‌توان امیدی به انتخابات و شرکت در آن داشت.»[62]

محمد خاتمی رئیس‌جمهور دوران اصلاحات، پیشتر گفته‌بود که اصلاح‌طلبان برای مشارکت در انتخابات مجلس نهم خواهان آزادی زندانیان سیاسی و پایبندی همگان به قانون اساسی و فراهم شدن امکان برگزاری انتخابات سالم و آزاد هستند.[63]

خاتمی دربارهٔ انتخابات مجلس نهم گفت: «حرفم را دربارهٔ شرکت در انتخابات قبلاً گفته‌ام، شرایط مهیا نشد و شرکت در انتخابات معنا ندارد.»[64][65] البته خاتمی در انتخابات مشارکت کرد.

محمد موسوی خوئینی‌ها دبیرکل مجمع روحانیون مبارز و صادق زیبا کلام و محمدرضا خاتمی نائب‌رئیس مجلس ششم و دبیرکل سابق جبههٔ مشارکت نیز در اظهار نظرهایی جداگانه اعلام کردند که در انتخابات مجلس نهم شرکت نمی‌کنند.[66][67][68][69][70][71]

شورای هماهنگی راه سبز امید و ۳۹ زندانی سیاسی و ابوالفضل قدیانی، عضو زندانی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران نیز در بیانیه‌هایی جداگانه خواهان تحریم انتخابات مجلس شدند.[72][73][74][75]

سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران از احزاب اصلاح طلب نیز خواهان تحریم یکپارچه انتخابات مجلس شد.[53] این سازمان در بیانیه خود، انتخابات مجلس نهم را «نه یک انتخابات واقعی، بلکه نمایشی مهندسی‌شده با نتایج از پیش معین برای تشکیل مجلسی مطمئن» توصیف کرد.[76]

جبهه مشارکت ایران اسلامی، از مهم‌ترین تشکل‌های اصلاح‌طلب، با انتشار بیانیه‌ای مقام‌های جمهوری اسلامی را متهم کرد که دنبال برگزاری «انتخابات نمایشی» در کشور اند و اعلام کرد که در انتخابات مجلس نهم شرکت نخواهد کرد.[55]

این ائتلاف را برخی مستقلان و غیرمستقلان تشکیل داده و فهرست ارائه کرده‌بودند.

درواقع نامزدان حاضر در این جبهه مستقل حزبی بودند نه گرایشی. مثلاً در تهران علی مطهری و احمد توکلی و مهرداد بذرپاش جزو اصولگرایان اند، گرچه جزو حزب‌ها نیستند.[77]