مهرداد بهار

مهرداد بهار تحصیلات آغازین خود را در دبستان جمشید جم و دوره دبیرستان را در دبیرستان‌های فیروز بهرام و البرز به پایان رساند. سپس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی نام‌نویسی کرد، ولی دو سال پس از آن به دلیل فعالیت‌های سیاسی از دانشگاه رانده‌شد. سپس چهارسال به زندان افتاد تا اینکه در بهار ۱۳۳۴ از زندان آزاد شد. آنگاه دوباره به دانشگاه رفت و سرانجام در ۱۳۳۶ تحصیلاتش را در دوره کارشناسی به پایان رساند.

در ۱۳۳۷ برای پی‌گیری تحصیل به انگلستان رفت. میان سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۴ بهار در مدرسهٔ زبان‌های شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن به آموختن پرداخت و مدرک فوق لیسانس گرفت.

سال‌ها پس از آن دکترای خود را از دانشگاه تهران دریافت داشت، ولی به علت جلوگیری ساواک نتوانست در دانشگاه استخدام شود و به ناچار به استخدام بانک مرکزی درآمد. از آغاز بازگشت به‌صورت حق تدریسی به آموزش در دانشگاه تهران پرداخت و چندی بعد هم در رشته اساطیر ایران باستان در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.

همسر مهرداد بهار، دکتر زهره سرمد استاد دانشگاه است و ثمرهٔ ازدواج‌شان یک پسر به نام میلاد و یک دختر به نام فرغانه است. بهار از ازدواج اول خود فرزند ارشدی به نام کاوه دارد.

مهرداد بهار در ۲۲ آبان‌ماه ۱۳۷۳ بر اثر بیماری سرطان خون درگذشت و در قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.[1]

در اسفند ۱۳۹۸ امیرکاووس بالازاده، پژوهشگر، مدرس تئاتر و یکی از شاگردان مهرداد بهار درگذشت و جسد او روی قبر بهار دفن شد و در خرداد ۱۳۹۹ نیز سنگ قبر قبلی برداشته شد و به‌جای آن یک سنگ قبر مشترک برای بهار و بالازاده نصب شد.[2] این وقایع موجب اعتراض خانوادهٔ بهار شد. چهرزاد بهار (خواهر مهرداد بهار) در نامه‌ای سرگشاده خطاب به شهرداری و شورای شهر، این تصمیم را بی‌احترامی به مهرداد بهار قلمداد کرد که بدون کسب اجازه از خانوادهٔ او عملی شده‌است.[3] پس از آن همسر امیرکاووس بالازاده با انتشار متنی با اشاره به پیشینهٔ خانوادگی و علمی بالازاده، اعلام کرد دفن بالازاده در «جوار استادش»، طبق رایزنی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده و قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرای تهران، مالکیت شخصی ندارد.[4] با این‌حال کاوه بهار با ارائهٔ تصویر سند مالکیت قبر و متنی توضیحی در خبرگزاری ایسنا خواستار انتقال جنازهٔ امیرکاووس بالازاده به محلی دیگر و بازگرداندن سنگ مزار مهرداد بهار شد.[5][2] خانوادهٔ بهار بر این عقیده‌اند که طبق سند مالکیت ارائه شده، دفن شخص دیگری به‌جز وابستگان مهرداد بهار، در آن محل مجاز نیست».[5]

• واژه‌نامهٔ بُندهش (پهلوی - فارسی)، انتشارات بنیاد فرهنگ، تهران ۱۳۴۵
• جمشید شاه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تهران ۱۳۴۶
• بَستور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تهران ۱۳۴۷
• واژه‌نامهٔ گزیده‌های زاداسپرم (پهلوی - فارسی) انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران ۱۳۵۱
• اساطیر ایران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران ۱۳۵۲
• پژوهشی در اساطیر ایران، انتشارات توس، تهران ۱۳۶۲؛ چاپ دوم (با تجدیدنظر و افزوده‌های تازه، انتشارات آگاه، تهران ۱۳۷۵
• دربارهٔ قیام ژاندارمری خراسان به رهبری کلنل محمدتقی خان پسیان، انتشارات معین، تهران ۱۳۶۹
• بُندهش، فرنبغ دادگی، انتشارات توس، تهران ۱۳۶۹
• رستم و دیو سفید، انتشارات نگار، تهران ۱۳۷۰
• سخنی چند دربارهٔ شاهنامه (پیوست کتاب - داستان‌های شاهنامهٔ فردوسی)، انتشارات سروش/نگار، تهران ۱۳۷۲
• تخت جمشید (با نصراله کسراییان)، تهران ۱۳۷۲
• رستم و سهراب، انتشارات نگار، تهران ۱۳۷۳
• جُستاری چند در فرهنگ ایران، انتشارات فکر روز، تهران ۱۳۶۳؛ چاپ دوم ۱۳۶۴
• ادبیات مانوی (با ابوالقاسم اسماعیل‌پور)، انتشارات زنده رود/نشر کارنامه، تهران ۱۳۹۴
• ادیان آسیایی، نشر چشمه، تهران چاپ اول: ۱۳۷۵، چاپ دوم: تابستان ۱۳۷۵
• از اسطوره تا تاریخ، نشر چشمه، تهران ۱۳۷۶

• بهار، مهرداد، پژوهشی در اساطیر ایران (پاره نخست و دویم)، نشر آگه، تهران، چاپ اول ۱۳۷۵، چاپ دوم ۱۳۷۶.
• «بهار» بنیانگذار علمی اساطیر ایرانی|سایت خبرگزاری کتاب ایران
• یادگار بهار؛ جستاری در فرهنگ ایران|بانک اطلاعات نشریات کشور|روزنامهٔ اعتماد ملّی
• به یاد دکتر مهرداد بهار ایران‌شناس و پژوهشگر اسطوره‌شناس|سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
• مهرداد بهار، اسطوره‌شناسی که اسطوره شد|سایت خبرگزاری کتاب ایران

• فهرست ایران‌شناسان

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مهرداد بهار در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• آثار مهرداد بهار در کتابخانهٔ باز
• تعدادی از مقالات مهرداد بهار|سایت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی