مدافعان حرم

مدافعان حرم عنوان مصطلح جمهوری اسلامی برای عده‌ای از نیروهای نظامی است که توسط جمهوری اسلامی ایران سازماندهی و به کشور سوریه اعزام می‌شوند و به گروه‌های همفکر در این کشور کمک مستشاری، تجهیزاتی و عملیاتی می‌کنند.[1] بیشتر افراد این گروه را نیروهای رسمی سپاه پاسداران، بسیج و گاهی ارتش جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌دهند که اکثر کشته‌های ایرانی نیز از این سه نهاد نظامی ایران هستند.[2] منتقدان جمهوری اسلامی حضور این نیروها در سوریه را برای حمایت از حکومت بشار اسد و سرکوب مردم سوریه می‌دانند.[3]

نوشتار اصلی: مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه
تشییع یک مدافع حرم در ایران

این گروه بخشی از نیروی نظامی ایران هستند که در جنگ نیابتی ایران و عربستان مبارزه می‌کنند و بیشتر شیعه مذهب و به «سپاه بین‌المللی شیعیان» معروف هستند.[4] این افراد بیشتر از کشورهای ایران، یمن، افغانستان، عراق، سوریه و لبنان هستند.[5] بنا بر ادعای جمهوری اسلامی، این افراد از حرم اهل بیت در مقابل حملهٔ گروه‌های داعش حفاظت می‌کنند. عده‌ای از این افراد در درگیری‌های بین نیروهای دو طرف کشته شده‌اند.[6][7] مدافعان حرم بخشی از دو هزار نیروی ایرانی یا تحت حمایت ایران در سوریه هستند.[8] کشته شدگان این گروه تحت حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرند که کمتر از نیمی از این افراد افغانستانی هستند.[9]

جمهوری اسلامی ایران در ابتدا فقط به نقش مستشاری در جنگ داخلی سوریه اذعان می‌داشت ولی بعد از کشته شدن نظامیان بلندپایه سپاه پاسداران، از این کشته‌ها به عنوان مدافعان حرم یاد کرد و این اصطلاح رواج یافت.[10] این اصطلاح پس از تخریب مقبره حجر بن عدی توسط گروه‌های شبه‌نظامی و تهدید این گروه‌ها مبنی بر حمله به حرم زینب بنت علی، در اوایل ۱۳۹۲ خورشیدی وارد ادبیات اجتماعی شد.[11]

در فهرست کشته شدگان این گروه، افرادی از اهل سنت نیز دیده می‌شود.[12]

نحوه شکل‌گیری

جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه،[13] در ۲ مه ۲۰۱۳ علاوه بر نبش قبر حجر بن عدی،[14][15] تهدید به تکرار این اقدام در حرم زینب بنت علی کرد.[16] حسن نصرالله، در اولین واکنش‌ها، ضمن آنکه حمله به حرم زینب را دارای پیامدهای بسیار خطرناک دانست، از کسانی سخن گفت که در حال دفاع از حرم زینب بنت علی هستند و در این راه کشته می‌شوند.[17][18]

در ۲۴ اوت ۲۰۱۲، مشهد السقط (مزار محسن بن حسین) در منطقه المشهد حلب در سوریه، مورد حمله نیروهای مخالف دولت سوریه قرار گرفت و پس از آن بود که گروه‌هایی برای جلوگیری از تکرار این اقدام دربارهٔ حرم سکینه دختر حسین بن علی، اقدام به دفاع از آن کردند. تشکیل تیپ ابوالفضل العباس در عراق، و اعزام به سوریه برای دفاع از حرم زینب بنت علی هم اقدامی بود که در بهمن ۱۳۹۱ رخ داد، اما استفاده از عبارت «مدافعان حرم»، اواخر اردیبهشت ۱۳۹۲ش در رسانه‌های ایرانی و فارسی‌زبان رایج شد.[11] البته برخی منابع دیگر تمامی اینها را اقدامات ایران برای قدرت نمایی می‌دانند و اینکه نیروی قدس و سپاه پاسداران تجربه‌شان برای سرکوب موفقیت‌آمیز «جنبش سبز» در ایران را به سوریه منتقل کردند.[19]

در اوایل جنگ داخلی سوریه، اسلامگرایان مخالف بشار اسد با یک کامیون حامل مواد منفجره به طرف حرم زینب بنت علی حرکت می‌کنند. این کامیون در ترمینال منفجر می‌شود. انتشار خبر چنین اقدامی سبب می‌شود که افراد زیادی برای دفاع از حرم راهی سوریه شوند.[11][20]

گروه‌های تشکیل دهنده
  1. لشکر فاطمیون یا لواء فاطمیون: مبارزین افغانستانی
  2. حزب‌الله لبنان
  3. حزب‌الله سوریه
  4. سپاه بدر
  5. گردان لواء ابوالفضل‌العباس
  6. نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
  7. مستشاران ارتش جمهوری اسلامی ایران
  8. گردان زینبیون: مبارزین پاکستانی
  9. گردان لواء ذوالفقار
  10. گروه عصائب اهل حق
  11. سرایا السلام
  12. سرایا الخراسانی
  13. کتائب حزب‌الله
  14. حزب‌الله عراق
  15. کتائب امام علی
  16. کتائب سید الشهداء
  17. حرکة النجباء[21]

انتقادات

در رابطه با اعزام داوطلبانه نیروهای موسوم به مدافعان حرم به سوریه انتقاداتی وجود داشته و بیان می‌شود که بسیاری از آن‌ها در ازای دریافت اقامت و مبالغ پول از ایران به جنگ می‌روند. تعداد کشته شدگان افغانستانی که مقیم ایران بوده‌اند، سبب توجه گروه‌های مدافع حقوق بشر شده‌است.[22][23]

در مستند نبرد پنهان، حسن شمشادی نحوه شکل‌گیری گروه موسوم به مدافعان حرم را هم‌زمان با اوج‌گیری بحران در سوریه و نزدیک شدن شورشیان اسلامگرا مخالف بشار اسد به حرم زینب بنت علی می‌داند.[11]

اتهام جنایت جنگی و سرکوب مردم سوریه

منتقدان[24][25] این حکومت جمهوری اسلامی را متهم می‌کنند که اعزام این نیروها تحت اسم «مدافع حرم» به سوریه در راستای حمایت نظامی، سیاسی، و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از حکومت بشار اسد و سرکوب مردم سوریه می‌باشد.[26] شورای ملی سوریه، معترضین سوری، و بعضی کشورها شامل آمریکا، اروپا، و انگلستان با ارائه مستنداتی نیروهای ایرانی در سوریه را به همدستی در جنایات علیه مردم سوریه و کشتار غیر نظامیان متهم می‌کنند.[27][28][29][30][3][31] برخی کارشناسان اسرائیلی[32] معتقدند که مدافعان حرم، مدافعان دولت بشار اسد هستند و در جنایات جنگی علیه مخالفان بشار اسد شریک نیروهای اسد می‌باشند. بنابر اعتقاد کارشناسان، مدافعان حرم در کشتن غیرنظامیان بی‌دفاع و کودک‌کشی دست دارند. نظریهٔ منتقدان این است که ولایت فقیه از طریق مدافعان حرم قصد این را ندارد که از حرم دفاع کند بلکه قصد دارد مخالفان سوریه و دیگر ملت‌های اسلامی را سرکوب کند و عبارت «مدافعان حرم» یک عبارت پرواپاگاندایی و عوام‌فریبانه‌ای می‌باشد که ولایت فقیه صرفاً می‌خواهد از آن سوءاستفاده تبلیغاتی کند.[31][29] جمهوری اسلامی ایران این اتهامات را رد کرده‌است.[33][34][35][36][37][38]

در فرهنگ و هنر

نخستین جشنواره فیلم مدافعان حرم در خرداد ماه ۱۳۹۵ در تهران برگزار شد.[39]

کتاب «رنج مقدس» نوشته نرجس شکوریان‌فرد و منتشر شده در انتشارات عهد مانا، حکایت دختری است که پدرش در مأموریت نظامی عراق و سوریه به سر می‌برد و به دلیل موقعیت شغلی پدر و دوری و نبود او، دختر در تضادهایی بین خانواده و اجتماع دست و پنجه نرم می‌کند.[40] این کتاب به چاپ هفتم رسیده‌است.[41]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «روایت مشاور فرمانده سپاه کربلای مازندران از "خان طومان"». ایسنا.
  2. ««شهید» مدافع حرم یا کوبانی؟ «یگان‌های مدافع خلق»، سپاه را متهم می‌کند». رادیو زمانه.
  3. «چرا باید جوانان ایرانی در جنگ داخلی سوریه، فدای آتش‌افروزی سران تهران و دمشق شوند؟». تایمز اسرائیل. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  4. «مدافعان حرم از کجا می‌آیند؟». رادیو زمانه.
  5. «روایت شهید بیضایی از تفاوت مدافعان حرم لبنانی، عراقی و ایرانی». تسنیم.
  6. "Insight - Iran's elite Guards fighting in Iraq to push back Islamic State". reuters.com.
  7. Al Jazeera. "Iran 'sent soldiers to fight in Iraq'". aljazeera.com.
  8. «افغانهای «مدافع حرم» در سوریه چه می‌کنند؟». یورونیوز.
  9. «بنیاد شهید «۴۰۰ نفر از خانواده» کشته‌شدگان در سوریه را پوشش می‌دهد». رادیو فردا.
  10. «خبرگزاری تسنیم از برگزاری مراسم تشییع جنازه یک عضو سپاه پاسداران که در سوریه کشته شد، خبر داد». رادیو فردا.
  11. «بازخوانی یک اصطلاح/ «مدافعان حرم» چه کسانی هستند؟». پایگاه خبری ندای اصفهان.
  12. «سه مدافع حرم اهل سنت به شهادت رسیدند». خبرگزاری تسنیم.
  13. «جبهه النصره مسئولیت نبش قبر مزار «حجر بن عدی» را برعهده گرفت». خبرگزاری فارس.
  14. شکل‌گیری هسته‌های سپاه بین‌المللی شیعیان برای دفاع از حرم زینب با نام ابوالفضل العباس، خبرگزاری مهر.
  15. مسؤول نبش قبر حجر بن عدی، خبرگزاری العالم.
  16. به‌زودی قبر زینب را هم نبش می‌کنیم، پایگاه اینترنتی مشرق‌نیوز.
  17. حسن نصرالله، سخنرانی یازدهم اردیبهشت ۱۳۹۲ش، پایگاه اینترنتی مقاومت اسلامی لبنان.
  18. «تجمع اعتراض آمیز حوزویان قم در محکومیت هتک حرمت صحابی پیامبر (ص)». خبرگزاری فارس.
  19. مداخله نظامی ایران در سوریه: پیامدهای بلندمدت
  20. مدافعان حرم، زندگینامه و خاطرات ۴۰ شهید مدافع حرم زینب، ص ۱۵۰–۱۵۱
  21. «۱۵ گروهی که «به نیابت از ایران» در سوریه و عراق می‌جنگند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۵.
  22. «آیا خانواده‌های کشته‌های افغان در ایران امتیازی می‌گیرند؟». خبرگزاری بی‌بی‌سی.
  23. «'مدافعان حرم'؛ لشکر افغان‌ها در سوریه». خبرگزاری بی‌بی‌سی.
  24. «ترفندهای جدید رسانه‌های معاند در پوشش اخبار داخلی». مشرق نیوز. ۲۰۱۶-۱۲-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  25. «iran internatonal - جستجوی Google». www.google.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  26. «هلاکت یک تکاور ارتش رژیم و شماری از پاسداران تروریست در سوریه - اتحاد انجمنها برای ایران ازاد». اتحاد انجمنها برای ایران ازاد. ۱۳۹۵-۰۱-۲۳T۱۷:۰۷:۱۸+۰۰:۰۰. دریافت‌شده در 2018-02-25. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  27. «پیامی به ارتشیان ایران، هشداری در باب دخالت در جنگ سوریه». تایمز اسرائیل. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  28. «"ایران به سوریه در سرکوب اعتراض‌ها کمک می‌کند"». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  29. (www.dw.com)، Deutsche Welle. «آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک می‌کند | ایران | DW | 15.04.2011». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  30. «سیاست بدکاره کردن/عکس». iroon.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  31. «جنبش راه سبز - اپوزیسیون سوریه حکومت ایران را با اسد شریک جرم دانست». www.rahesabz.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  32. Rubin, Uzi (2004-09). "View from Israel: Oslo Revisited". Israel Affairs. 10 (3): 178–181. doi:10.1080/1353712042000242635. ISSN 1353-7121. Check date values in: |date= (help)
  33. «فیلم/ سندِ تصویری از کمکِ آمریکا به داعش». مشرق نیوز. ۲۰۱۶-۱۰-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  34. «'همکاری نظامی محرمانه اسرائیل و مصر' در نبرد با داعش» (به انگلیسی). ۲۰۱۸-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  35. www.yjc.ir https://www.yjc.ir/fa/news/6528805/مستندی-که-تصویر-واقعی-آمریکا-در-مبارزه-نمایشی-با-داعش-را-نشان-می-دهد-فیلم. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  36. CNN، Ryan Browne. «EXCLUSIVE: America's top ally in Syria warns ISIS is resurging and asks for more US support». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  37. «US committed 'war crime' by bombing Syrian troops, government tells UN». South China Morning Post. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  38. «اسرائیل و حمایت دولتی از تروریسم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد». fa.m.wikipedia.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۶.
  39. «اعلام اسامی ۲۴ فیلم مستند بخش مسابقه جشنواره فیلم مدافعان حرم». خبرگزاری دانشجو.
  40. «رمان «رنج مقدس» به چاپ هفتم رسید». خبرگزاری فارس.
  41. «رمان «رنج مقدس» به چاپ هفتم رسید». تبیان. ۲۰ آذر ۱۳۹۶.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.