علیرضا قزوه

علیرضا قزوه در اول بهمن ماه سال ۱۳۴۲، در گرمسار به دنیا آمد. دوران کودکی و تحصیلات را در همان‌جا گذراند و در سال ۱۳۶۱، دیپلم تجربی گرفت. در سال ۱۳۶۴ وارد دانشگاه حقوق قضایی قم شد و در سال ۱۳۶۹، به دریافت مدرک کارشناسی این رشته نائل آمد. چند سال بعد تحصیلات خود را در رشته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران ادامه داد و در سال ۱۳۷۶ موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد گردید. او در سال ۱۳۹۱ از تاجیکستان، مدرک معادل دکتری خود را در رشته زبان فارسی دریافت کرد. قزوه اولین شعر خود را در سال ۱۳۶۰ سرود و در سال ۱۳۶۳همکاری خود را با مجله امید انقلاب آغاز کرد. شعرهای وی تا کنون به صورت پراکنده در بعضی روزنامه‌ها، مجلات کثیرالانتشار مجموعه شعرهای گرد آوری شده، انتشار یافته‌است. قزوه تا کنون با روزنامه‌های جمهوری اسلامی، اطلاعات، ماهنامه ادبستان، صدا و سیما، حوزه هنری، بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس و… همکاری داشته‌است. وی از سال ۱۳۶۸تا سال۱۳۷۷مسئولیت صفحه «بشنو از نی» روزنامه اطلاعات را عهده‌دار بوده‌است. از سال ۱۳۷۸ همزمان با دوران رایزنی فرهنگی علی موسوی گرمارودی و تحت مدیریت وی وابسته فرهنگی ایران در در تاجیکستان بود. وی از جمله شاعرانی است که در همایش‌های سراسری شعر دفاع مقدس، و شب شعرهای دفاع و مقاومت حضوری فعال داشته‌است.[5] «قزوه» در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ همزمان با ریاست محمدعلی زم مسئولیت کانون‌های ادبی فرهنگسراهای تهران را بر عهده داشت.[6]

قزوه از غزلسرایان دهه شصت به‌شمار می‌رود، گرچه آثاری نیز در عرصه شعر نو دارد.[7] از لحاظ محتوی وی از اولین شعرایی است که به سیاه کاریها در دوران جنگ اعتراض می‌کند. در مجموعه «از نخلستان تا خیابان» می‌سرود:

«بگذار ملوک/به آرامگاه خانوادگیش بنازد/و هر روز عکس پدر بزرگش را پاک کند/تا همه بدانند/ نجیب‌زادهٔ قاجاری است/و از روی قصد/کوچهٔ شهید صداقت را/کوچهٔ اعتصام السلطنه بنامد/ دیروز در خیابان، زنی را دیدم/که مانتوهای سبک سامورایی را تبلیغ می‌کرد/با آستینهای تنگ/ مخصوص آنان که با تیمّم نماز می‌خوانند/و تاجری سه تیغه را/که به مرد شش میلیون دلاری محل نمی‌گذاشت/هزار تا چاقو می‌ساخت/همه‌اش را احتکار می‌کرد.»[8]

در زمینه شعر جنگ از قزوه در کنار شاعرانی همچون حسین اسرافیلی و پرویز بیگی حبیب آبادی به عنوان چهرهٔ‌های پرکار در این حوزه نام برده می‌شود.[9]

• مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی از اردیبهشت ۱۳۹۲[10]
• مسئولیت صفحهٔ ادبی روزنامهٔ اطلاعات (بشنو از نی)[11]
• وابسته فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان
• دبیر کنگرهٔ سراسری شعر دفاع مقدس در استان کرمانشاه
• دبیر نخستین جشنواره بین‌المللی شعر فجر[12]
• مسئول دفتر شعر و موسیقی وزارت ارشاد[13]

• در بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، اگرچه کتاب برتر معرفی نشد اما قزوه به خاطر کتاب شعر با کاروان نیزه جایزه تشویقی گرفت.[14]
• «علیرضا قزوه» و «حمیدرضا برقعی» به عنوان «شاعران مردمی ۱۰ سال اخیر» در مراسم پایانی هفتمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر معرفی شدند. در مراسم پایانی جشنواره شعر فجر اعلام شد، در این نظرسنجی محمدرضا شفیعی کدکنی، علی معلم دامغانی، محمدعلی بهمنی و فاضل نظری نیز آرای بالایی داشته‌اند. علیرضا قزوه هنگام دریافت جایزه‌اش گفت، این جایزه را به محمدرضا شفیعی کدکنی اهدا می‌کند.[15]
• «صبح بنارس» سروده علیرضا قزوه برگزیده یازدهمین دوره جایزه قلم زرین در بخش شعر شد.[16]
• «صبح بنارس» سروده قزوه در بخش شعر بیست و یکمین جایزه کتاب فصل به عنوان برگزیده انتخاب و معرفی شد. قزوه پس از اعلام این جایزه گفت: «امروز شنیدم کتاب «صبح بنارس» که شعرهای پنج سال آخر من در هند بود و از سوی انتشارات شهرستان ادب منتشر شده بود، جایزه بیست و یکمین دوره «کتاب فصل» را در بخش شعر به خود اختصاص داده‌است. ارزش مادی و معنوی این جایزه را تقدیم می‌کنم به زنده یاد محسن پزشکیان، شاعری که در عین شایستگی هرگز فرصت شناخته شدن نیافت. شاعری از اهل مبارزه و اعتراض که از زندانیان زمان شاه بود و در اوایل انقلاب برای دیدار سید روح‌الله خمینی به قم می‌رفت که در تصادفی با فرزند کوچکش به دیار باقی شتافتند.[17]

• از نخلستان تا خیابان ۱۳۸۶
• - دو رکعت عشق ۱۳۷۷
• -پرستو در قاف ۱۳۷۴
• -شبلی و آتش ۱۳۷۵
• این همه یوسف ۱۳۷۶
• خورشیدهای گمشده ۱۳۷۶
• گزیده ادبیات معاصر ۱۳۷۸
• قدم زدن در کلمات ۱۳۷۹
• عشق، علیه السلام ۱۳۸۱
• با کاروان نیزه ۱۳۸۴
• پشت هر سنگ خداست ۱۳۸۷
• این همه یوسف ۱۳۸۷
• من می‌گویم شما بگریید «مرثیهٔ عاشورایی» ۱۳۸۵
• سوره انگور «گزیده اشعار» ۱۳۸۷

قزوه در سرودن انواع شعر کلاسیک طبع آزمایی کرده، اما دلبستگی و علاقه‌اش به سرودن غزل و دو بیتی از دیگر انواع شعر، بیشتر است و در غزل سرایی، زبان و شیوه خاصی دارد. شعرش پسند خاطر ادب دوستان قرار گرفته‌است و در سرودن شعر نو توانمندی قابل قبولی از خود نشان داده‌است.[19]

او از نخستین کسانی است که در سروده‌های پس از جنگ ایران و عراق به وادی حسرت و دلتنگی گام نهاده‌است. بخشی از آثار او جمع‌آوری شعر است که ازآن به عنوان کتابسازی یاد می‌شود.[20]

برخی منابع از تأثیر شاعرانی همچون سید حسن حسینی، قیصر امین‌پور، علی معلم دامغانی و محمدرضا عبدالملکیان در قزوه سخن می‌گویند. برخی آثار او علاوه براین، گرته برداری از آثار کسانی چون براهنی، منشی زاده، فرامرز سلیمانی و شاعران غیرایرانی چون حکمت، ریتسوس، قبانی و تسلیمه است؛[21] برخی منابع او را شاعری متوسط می‌دانند.[22][23][24]

سید حسن حسینی دربارهٔ غزل «رایحه سیب» او می‌نویسد و به تقلیدهای وی از شاعران من جمله خودش اشاره می‌کند.[25][26]

قزوه در واکنش به اتفاقات روز در ایران و جهان نیز اشعاری سروده‌است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

شعری در واکنش به شعر جنجالی گونتر گراس: انتشار شعری از گونتر گراس در انتقاد از عملکرد اسرائیل پیرامون تسلیحات هسته‌ای در یک روزنامه آلمانی بازتاب‌های فراوانی داشت، و قزوه نیز در استقبال از مواضع وی شعری در قالب نو منتشر کرد.[27]

وی همچنین پس از انتشار ترانه نقی توسط شاهین نجفی، نیز شعری دیگر در پاسخ به وی سرود.[28]

وی پیرامون جنبش وال استریت نیز شعری با مطلع: "اینها که ایستاده‌اند در وال استریت/ و داد می‌زنند ۹۹ درصد ما/این‌ها هم از سپاه قدس اند؟!" سروده‌است.[29]

• وب‌نوشت شخصی علیرضا قزوه
• خبرگزاری کتاب ایران: «شناخت‌نامه علیرضا قزوه» چاپ می‌شود
• خبرگزاری ایسنا
• وبگاه خبری مهر نیوز
• سایت خبری تابناک
• سایت خبری پارسینه
• همشهری آنلاین