عبدالرفیع حقیقت

عبد الرفیع حقیقت فرزند کریم رفیع زاده حقیقت در روز هشتم مرداد سال ۱۳۱۳ خورشیدی در شهر سمنان از مادری به نام شهربانو متولد شد. در ۶ ماهگی پدر خود را که از تجار معروف بود از دست داد و کفالت و سرپرستی اش به عهده عمویش حاج محمد قاسم حقیقت و همسرش که خاله او بود و بر حسب اتفاق فرزندی نداشتند محول گردید.

تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در سمنان به پایان رساند سپس مدت هفت سال از محضر آیت الله العظمی علامه محمد صالح حائری مازندرانی (سمنانی) از عالمان طراز اول عالم اسلام و صاحب کتاب نفیس حکمت بوعلی سینا که در سمنان مقیم بود به تحصیل علوم قدیمه و رجال بهره برد و به اشاره ایشان مقدمات مطالب تاریخ سمنان را فراهم کرد. ابتدا در وزارت فرهنگ و هنر سپس در سازمان تأمین اجتماعی و سرانجام در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران دارای مشاغل متعدد بود و آخرین سمت سرپرست گروه تاریخ رادیو تلویزیون ملی بود (متن تحقیقی سریال سربداران را در این هنگام تهیه و جهت سناریوسازی به سازمان مذکور ارائه داد که بعدها به مرحله عمل درآمد) برداشت از اثر محمود دولت‌آبادی: محمود دولت‌آبادی می‌گوید: گمانم سال ۵۶ بود که به درخواست محمدحسین پرتوی، برادر نصرت پرتوی، همسر عباس جوانمرد و دوست و همکار دوره تئاتر، طرح سریالی را برای تلویزیون ملی ایران نوشتم. با عنوان (سربداران)، پیش از من گویا به سراغ بهرام بیضایی رفته بودند که نتیجه‌ای نگرفته بودند. چند نفری هم در آن فاصله طرح‌هایی نوشته بودند که هیچ‌یک مطلوب تلویزیون نبودند. تا اینکه طرح من آماده و فصل اول نوشته شد. محمدحسین پرتوی به واسطه خواهرش (نصرت)، که قول داده بود مراعات امانت‌داری را بکند. نسخه زیراکسی فیلم‌نامه را با خود به تلویزیون برد، بی‌هیچ قرارداد یا پیش پرداختی، مدت‌ها گذشت، بالاخره خبر آوردند که تلویزیون با این موضوع که دولت‌آبادی سربداران را بنویسد مخالف است؛ و موضوع مسکوت گذاشته شد تا سال ۵۸. حالا انقلاب شده بود و تلویزیون ملی ایران به تلویزیون جمهوری‌اسلامی ایران تغییر نام داده بود. بار دیگر محمدحسین پرتوی پیدایش شد و این بار گفت: قرار است سربداران ساخته شود. کارگردانش را هم گذاشته‌اند محمدعلی نجفی. از من دعوت کرد به دفتری در خیابان بلوار کشاورز (الیزابت سابق) رفتم. ملاقات و چای و گفتگو. بعدها خبردار شدم که به آقای نجفی هم گفته‌اند فلانی، یعنی من، نباید سربداران را بنویسد. من به کار خود بازگشتم و سربداران به راه خود رفت و نتیجه آنکه دست‌نوشته من در کتاب جمعه چاپ شد و نویسنده سریال (شهر من شیراز) که پیش از انقلاب از تلویزیون پخش می‌شد نویسنده فیلم‌نامه سربداران شد. از آن زمان دیگر از محمدحسین پرتوی خبری نشد. به نظرم رسید بخش اول فیلم‌نامه سربداران را منتشر کنم. آن را برای کتاب جمعه فرستادم. به پیغام آقای احمد شاملو که خواسته بود با آن هفته‌نامه کار کنم تحصیلات عالی در رشته مدیریت را در مدرسه عالی بازرگانی تهران و دوره‌های تخصصی تاریخ را در دانشگاه ادبیات دانشگاه تهران به پایان رساند و در سال ۱۹۹۱ (میلادی) (۱۳۷۰ خورشیدی) نیز از دانشگاه یو سی ال ای کشور آمریکا لوح افتخاری تاریخ دریافت کرد. وی از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ با مجله ادبی گوهر به مدیر مسئولی مرتضی کامران و سردبیری دکتر نصرت‌الله کاسمی از انتشارات بنیاد نیکوکاری نوریانی همکاری داشت و هفت سال سردبیری مجله ارمغان را بر عهده داشت و از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۹ خورشیدی مدت سیزده سال به سمت مدیر عامل شرکت مولفات و مترجمان ایران که با همکاری دانشمندان مشهور زمان همانند استاد دکتر ذبیح‌الله صفا، دکتر نصرت‌الله کاسمی، مهندس ناصح ناطق، دکتر عزت‌الله تیز انداز و غیره تشکیل شده بود انجام وظیفه نمود و در این مدت نزدیک به یکصد مجلد کتاب‌های تحقیقی ارزنده را انتشار داده‌است.

از سال ۱۳۵۷ خورشیدی با تأسیس موسسه‌های فرهنگی: آزاد اندیشان ایران، آفتاب حقیقت، مؤسسه پژوهشی و انتشاراتی کومش کار تألیف و چاپ و نشر کتاب‌های تحقیقاتی پیرامون تاریخ و فرهنگ و عرفان و هنر ایران را دنبال کرد. در حال حاضر مدیریت مؤسسه پژوهشی و انتشاراتی کومش، دبیر انجمن ادبی آفتاب حقیقت، انجمن دانش پژوهان ایران، جمعیت سمنانیان مقیم مرکز، انجمن کومشی‌های مقیم تهران و مدیریت هیئت مؤلفان و مترجمان ایران را بر عهده دارد. وی همچنین صدها مقاله تحقیقی و سخنرانی‌های متعددی در کشورهای آمریکا و اروپا و آسیای مرکزی، قونیه، الجزایر، ترکمنستان و پاکستان به انجام رسانده‌است.

مقالات و اشعارش از سال ۱۳۳۶ خورشیدی در مجلات اطلاعات هفتگی، یغما، ارمغان، وحید، سخن، آینده و هلال پاکستان و غیره به چاپ رسیده و نخستین کتاب وی تاریخ سمنان در فروردین ۱۳۴۱ خورشیدی در تهران انتشار یافت و تاکنون تعداد آن به ۱۰۸ مجلد رسیده‌است.

از مهم‌ترین آثار او تاریخ نهضت‌های ملی ایران در پنج جلد، تاریخ نهضت‌های فکری ایرانیان در ۱۱ جلد، تاریخ علوم و فلسفه ایرانی، تاریخ عرفان و عرفان ایرانی، نقش ایرانیان در تاریخ و تمدن جهان، نگین سخن شامل شیواترین آثار منظوم ادبیات پارسی در ۱۳ جلد و مجموعه‌های اشعار و کتابهای دیگر اشاره نمود. از دیگر آثار وی می‌توان به کتاب تاریخ سنگسر اشاره کرد که نگاه کاملی به تاریخ شهرستان مهدیشهر (سنگسر) دارد.

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به عبدالرفیع حقیقت در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ عبدالرفیع حقیقت موجود است.

• وب‌گاه رسمی