زغال‌اخته آبی
سیاه گیله[1] یا تمشک آبی یا بلوبری (به انگلیسی: Blueberry) یک گیاه با میوهٔ سَته از سرده سیاه‌گیله است. این سرده شامل سیاه‌گیله، هاکلبری و توت خرس نیز می‌شود. گونه‌ای که میوه‌هایش نیز در بازار تحت نام زغال‌اخته آبی به فروش می‌رسد بومی نواحی آمریکای شمالی است که در دههٔ ۱۹۳۰ به اروپا معرفی شده‌است.[2] آن‌ها معمولاً به صورت ایستاده هستند اما گاهی به صورت درختچههای خمیده با طول متغیر از ۱۰ سانتیمتر (۳٫۹ اینچ) تا ۴ متر (۱۶۰ اینچ) یافت می‌شوند. گل‌های آن استکانی و به شکل زنگ هستند و به رنگ‌های سفید، صورتی رنگ‌پریده یا قرمز یا حتی گاهی سبز یافت می‌شوند.
| زغال‌اخته آبی | |
|---|---|
 | |
| زغال‌اخته آبی | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| راسته: | خلنگ‌سانان |
| تیره: | خلنگیان |
| سرده: | واکسینیوم |
| Section: | Cyanococcus ریدبرگ |
| گونه‌ها | |
|
متن را ببینید | |
تالشی‌های غرب گیلان به این میوه سیاکوتی می‌گویند.
مواد مؤثر
| Blueberries-In-Pack.jpg | |
A punnet of blueberries | |
| مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۲۴۰ کیلوژول (۵۷ کیلوکالری) |
| کربوهیدرات‌ها | ۱۴٫۴۹ g |
| قندها | ۹٫۹۶ g |
| فیبر | ۲٫۴ g |
| چربی | ۰٫۳۳ g |
| پروتئین | ۰٫۷۴ g |
| ویتامین آ | ۵۴ IU |
| - بتاکاروتن | ۳۲ میکروگرم (۰٪) |
| - لوتئین و زآکسانتین | ۸۰ μg |
| ویتامین ب۱ (تیامین) | ۰٫۰۳۷ میلی‌گرم (۳٪) |
| ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) | ۰٫۰۴۱ میلی‌گرم (۳٪) |
| ویتامین ب۳ (نیاسین) | ۰٫۴۱۸ میلی‌گرم (۳٪) |
| پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) | ۰٫۱۲۴ میلی‌گرم (۲٪) |
| ویتامین ب۶ | ۰٫۰۵۲ میلی‌گرم (۴٪) |
| اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۶ میکروگرم (۲٪) |
| ویتامین C | ۹٫۷ میلی‌گرم (۱۶٪) |
| ویتامین E | ۰٫۵۷ میلی‌گرم (۴٪) |
| ویتامین K | ۱۹٫۳ میکروگرم (۱۸٪) |
| کلسیم | ۶ میلی‌گرم (۱٪) |
| آهن | ۰٫۲۸ میلی‌گرم (۲٪) |
| منیزیم | ۶ میلی‌گرم (۲٪) |
| منگنز | ۰٫۳۳۶ میلی‌گرم (۱۷٪) |
| فسفر | ۱۲ میلی‌گرم (۲٪) |
| پتاسیم | ۷۷ میلی‌گرم (۲٪) |
| سدیم | ۱ میلی‌گرم (۰٪) |
| روی | ۰٫۱۶ میلی‌گرم (۲٪) |
| Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا | |
زغال‌اخته آبی منبع غنی آنتوسیانین‌ها، فلاونوئیدها، رسوراترول و الاجیک اسید است.
عوارض جانبی و تأثیرات
- زغال‌اخته آبی ممکن است سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد. سردرد، سرگیجه، بی خوابی، نامنظم شدن ضربان قلب، استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها از علائم مصرف بیش از اندازهٔ این میوه است. مبتلایان به دیابت بهتر است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
- مصرف این میوه ممکن است باعث تغییر در سطح گلوکز خون شود و در فرایند کنترل قند خون در حین و پس از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حداقل ۲ هفته پیش از عمل جراحی از مصرف تمشک آبی خودداری شود.
میزان تولید جهانی
| کشور | میزان تولید
(تُن) |
|---|---|
| ایالات متحده آمریکا | ۲۵۵٬۰۵۰ |
| کانادا | ۱۶۴٬۲۰۵ |
| پرو | ۹۴٬۸۰۵ |
| اسپانیا | ۴۳٬۵۱۶ |
| مکزیک | ۴۰٬۲۵۱ |
| تولید جهانی | ۶۸۲٬۷۹۰ |
| منبع: فائو[3] | |
در سال ۲۰۱۸، تولید جهانی بلوبری در مقایسه با سال قبل، ۱۴ درصد افزایش داشت. آمریکا با ۳۷ درصد و کانادا با ۲۴ درصد مجموع تولید جهانی، بزرگترین تولیدکنندگان این میوه در جهان هستند.[3]
دانستنی‌ها
- شکوفه‌های زغال‌اخته آبی شبیه ستارهٔ پنج پر است. این گیاه، به همین دلیل برای سرخپوستان میوه‌ای مقدس بود.
- نخستین بار در سال ۱۹۱۶، وایت و کوویل، برداشت و فروش تجاری تمشک آبی، را از بوته‌زارهای تمشک در منطقهٔ نیوجرسی انجام دادند.
- در سال ۲۰۱۶ میلادی صدمین سالگرد تجاری سازی محصول زغال‌اخته آبی در کشور آمریکا جشن گرفته شد.
- امروزه ایالات متحدهٔ آمریکا، بزرگترین تولیدکنندهٔ زغال‌اخته آبی در جهان است.
جستارهای وابسته
- سته
- کرنبری
- زغال اخته
- توتین سسکتون
- سته سسکتون
منابع
- فرهنگ پیشرو آریانپور.
- «NC State Lecture:Blueberries for local sales and Pick-your-own Operations». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۱.
- «FAOSTAT». www.fao.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۶.
Wilson, J. (2015, January 09). One cup of blueberries per day helps relieve high blood pressure and hardened arteries. Natural News. retrieved from https://web.archive.org/web/20180331040300/https://www.naturalnews.com/048381_blueberries_blood_pressure_medicinal_food.html
- Wikipedia contributors, "Blueberry," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Blueberry&oldid=449156494 (accessed September ۱۰، ۲۰۱۱).
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ زغال‌اخته آبی موجود است. |