دود عود
دود عود نام آلبومی است در دستگاه نوا با صدای محمدرضا شجریان، آهنگسازی پرویز مشکاتیان، تنظیم کامبیز روشنروان و اجرای ارکستر سمفونیک تهران که در سال ۱۳۶۶ اجرا و سال ۱۳۶۸ منتشر شد.
دود عود | |
---|---|
آلبوم بهترینها از | |
ژانر | سنتی |
زبان | فارسی |
از سلسله مقالات دربارهٔ محمدرضا شجریان |
|
فهرستهای کارها |
|
دیـگر |
|
|
شرح
هنرمندان
- آواز: محمدرضا شجریان
- آهنگساز: پرویز مشکاتیان
- تنظیم: کامبیز روشنروان
- ویلن: منوچهر انصاری، رضا عالمی، همایون رحیمیان، ارسلان کامکار، رئیس فرشید
- ویلن آلتو: نوروز یزدانی، سیاوش ظهیرالدینی، بهروز کافی، بهزاد بیرقی
- ویلنسل: محسن تویسرکانی، کریم قربانی، عباس ظهیرالدینی
- کنترباس: نادر مرتضی پور، علیرضا خورشیدفر
- کمانچه: اردشیر کامکار
- نی: جمشید عندلیبی
- سنتور: بهنام مناهجی
- تیمپانی: ارژنگ کامکار
- دف: بیژن کامکار
- مثلث: ارژنگ کامکار
- تنبک: ارژنگ کامکار
تذکر: همنوازان آواز: علی اصغر بهاری و داریوش طلایی بودند.
شعر
آواز یکم: عقل کجا پی برد شیوهٔ سودای عشق
(درآمد اول نوا)
عقل کجا پی برد شیوه سودای عشق
- بازنیابی به عقل، سر معـمای عشق
(درآمد دوم نوا)
عقل تو چون قطرهای ست مانده ز دریا جدا
- چند کند قطرهای، فهـم ز دریای عشق
(گردانیه)
گر ز خود و هر دو کون، پاک تبرا شوی
- راست بود آن زمان از تو تولای عشق
(عراق)
عشق چو کار دل است دیده دل باز کن
- جان عزیزان نگر مست تماشای عشق
(جمله دوم راجع و فرود به نوا)
دوش درآمد به جان دمدمهٔ عشق او
- گفت اگر فانی ای، هست تو را جای عشق
(جمله اول بیات راجع)
جان چو قدم در نهاد تا که همی چشم زد
- از بن و بیخش بکند قوت و غوغای عشق
(عراق نهیب برگشت به نوا)
چون اثر او نماند محو شد اجزای او
- جای دل وجان گرفت جمله اجزای عشق
(نیشابورک)
هست در این بادیه جمله جانها چو ابر
- قطره باران او درد و دریغای عشـق
(رهاب فرود)
هست در این بادیه جمله جانها چو ابر
- قطره باران او درد و دریغای عشـق
مشخصات عروضی
- وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن
- بحر: منسرح مثمن مطوی مکشوف
آواز دوم: آتش عشق تو در جان خوشتر است
(نهفت)
آتش عشق تو در جان خوشتر است
- جان ز عشقت آتش افشان خوشتر است
(نهفت)
هر که خورد از جام عشقت قطرهای
- تا قیامت مست و حیران خوشتر است
(نهفت)
آتش عشق تو در جان خوشتر است
- جان ز عشقت آتش افشان خوشتر است
(نهفت)
هر که خورد از جام عشقت قطرهای
- تا قیامت مست و حیران خوشتر است
- تا قیامت مست و حیران خوشتر است
(نهفت)
تا تو پیدا آمدی پنهان شدم
تا تو پیدا آمدی پنهان شدم
- زانکه با معشوق پنهان خوشتر است
- زانکه با معشوق پنهان خوشتر است
(نهفت)
درد عشق تو که جان میسوزدم
- گر همه زهر است از جان خوشتر است
(نهفت)
درد بر من ریز و درمانم مکن
- زانکه درد تو ز درمان خوشتر است
(نهفت)
مینسازی تا نمیسوزی مرا
- سوختن در عشق تو زان خوشتر است
(نهفت)
چون وصالت هیچکس را روی نیست
- روی در دیوار هجران خوشتر است
(گردانیه)
خشکسال وصل تو بینم مدام
- لاجرم در دیده طوفان خوشتر است
- لاجرم در دیده طوفان خوشتر است
- لاجرم در دیده طوفان خوشتر است
(رهاب + فرود)
همچو شمعی در فراقت هر شبی
- تا سحر عطار گریان خوشتر است
- تا سحر عطار گریان خوشتر است
مشخصات عروضی
- وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
- بحر: رمل مسدس محذوف
آواز سوم: در عشق تو عقل سرنگون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
در عشق تو عقل سرنگون گشت
- جان نیز خلاصهٔ جنون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
خود حال دلم چگونه گویم
- که آن کار به جان رسیده چون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
بر خاک درت به زاری زار
- از بس که به خون بگشت خون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
خون دل ماست یا دل ماست
- خونی که ز دیدهها برون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
درمان چه طلب کنم که عشقت
- ما را سوی درد رهنمون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
تا دور شدم من از در تو
- از ناله دلم چو ارغنون گشت
(مثنوی نوا-شاه ختایی)
تا قوت عشق تو بدیدم
- سرگشتگیام بسی فزون گشت
مشخصات عروضی
- وزن: مفعول مفاعلن فعولن
- بحر: هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف
تصنیف دود عود
(درآمد نوا)
ای یوسف خوشنام ما، خوش میروی بر بام ما
- ای درشکسته جام ما، ای بردریده دام ما
(گردانیه)
ای نور ما ای سور ما، ای دولت منصور ما
- جوشی بنه در شور ما، تا مِی شود انگور ما
(گَوِشت)
ای دلبر و مقصود ما، ای قبله و معبود ما
- آتش زدی در عود ما، نظّاره کن در دود ما
(نهفت)
ای یار ما عیار ما، دام دل خمّار ما
- پا وامکش از کار ما، بستان گرو دستار ما
(نهفت-اکتاو پایین)
ای یار ما عیار ما، دام دل خمّار ما
- پا وامکش از کار ما، بستان گرو دستار ما
(فرود نوا)
در گل بمانده پای دل، جان میدهم؛ چه جای دل؟
- وز آتش سودای دل، ای وایِ دل، ای وایِ ما
مشخصات عروضی
- وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
یادداشت
- می توان نام «آواز مثنوی نهفت» نیز به آن داد.
جستارهای وابسته
منابع
- وبگاه رسمی پرویز مشکاتیان
- پایگاه مجازی هزار گلخانهٔ آواز استاد شجریان
- پایگاه مجازی لطیفهٔ نهانی، برگرفته از کتاب هزار گلخانه آواز، نوشتهٔ حمید جواهریان.