بیژن کامکار

بیژن کامکار (زاده ۲۸ آذر ۱۳۲۸)[4] نوازنده و خواننده موسیقی سنتی ایرانی و از اعضای گروه کامکارها است.[5][6] بیژن کامکار از سوی کمیته ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس به عنوان حامل میراث فرهنگی در فهرست گنجینه‌های زنده بشری قرار گرفته‌است.[7][8][9][10]

بیژن کامکار
اطلاعات پس‌زمینه
زاده۲۸ آذر ۱۳۲۸ ‏(۷۱ سال)[1]
سنندج، ایران[2][3]
ژانرموسیقی سنتی ایرانی
پیشهنوازنده، خواننده
ساز(ها)دف، رباب، تار، تنبک
سال‌های فعالیت۱۳۳۸–اکنون
ناشر(ان)
همکاری‌های مرتبطگروه شیدا، گروه عارف
اعضای کنونیگروه کامکارها
سازهای اصلی
دف، رباب، تار، تنبک

زندگی‌نامه و فعالیت هنری

بیژن کامکار در سال ۱۳۲۸ در ارومیه به دنیا آمد.[11] سپس پدرش از ارومیه به سنندج منقل شد. مانند دیگر اعضای خانواده‌اش نزد پدرش حسن کامکار به فراگیری موسیقی پرداخت. اولین فعالیت حرفه‌ای او در رادیو به‌عنوان خواننده بوده‌است. اولین‌سازی که او برگزید تنبک بود اما پس از آن با سازهای ملودیکا و تار به نوازندگی در گروه خانوادگی کامکارها پرداخت.[5] در سال ۱۳۵۳ با ساز تخصصی تار وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و در رشتهٔ موسیقی تحصیل کرد. وی جزو بنیانگذاران گروه‌های شیدا و عارف می‌باشد و در کنسرت‌ها و آثار متعدد به عنوان نوازنده و بعضاً خواننده این گروه‌ها حضور داشته‌است.[12]

ورود به گروه شیدا و عارف

در سال ۱۳۴۸ با محمدرضا لطفی آشنا شد که به گفتهٔ خود وی نقطه عطفی در زندگی هنری وی به‌شمار می‌رود چون که بعد از پدرش نقش مهمی در آشنایی او با تار و موسیقی ایرانی داشته‌است. همچنین این آشنایی باعث ورود وی به عنوان نوازندهٔ تنبک به گروه شیدا می‌شود اما پس از مدتی با ورود برادرش ارژنگ کامکار به گروه، وی به نوازندگی رباب روی می‌آورد، بیژن کامکار بعد از گروه شیدا به عضویت گروه عارف نیز درمی‌آید.[5]

وارد کردن دف به اجراهای عمومی

شاید بتوان مهم‌ترین نقش وی در موسیقی ایران را وارد کردن ساز دف برای اولین بار به اجراهای عمومی دانست. در هنگام عضویت در گروه شیدا به پیشنهاد محمدرضا لطفی از ساز دف در یکی از کنسرت‌های گروه استفاده کرد که با اقبال فراوان علاقه‌مندان مواجه شد و امروزه دف یکی از سازهای مهم در گروه‌های موسیقی ایرانی است و نوازنده‌گان فراوان در این رشته به فعالیت می‌پردازند. پیش از این، دف فقط در مراسم مذهبی دراویش در خانقاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و در گروه‌های موسیقی ایرانی استفاده نمی‌شد.[13]

آثار
آلبوم‌ها
نام آلبومسال انتشارآهنگسازنوازندهخوانندهناشرتوضیحات
جان جان۱۳۵۵محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریانآوای شیدااجرا در دستگاه سه‌گاه، بیژن کامکار نوازنده تنبک
چهره به چهره۱۳۵۶محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریاندل آوازاجرا توسط گروه شیدا در دستگاه نوا، بیژن کامکار نوازنده دف
سواران دشت امید۱۳۵۶حسین علیزادهآریبیژن کامکار، شهرام ناظری
چاووش ۲۱۳۵۷محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریان، شهرام ناظریموسسه فرهنگی و هنری چاووشاولین آلبوم انتشار یافته با آواز شهرام ناظری، شامل دو بخش: شب نورد (با صدای محمدرضا شجریان) و آزادی (با صدای شهرام ناظری)، گروه شیدا
چاووش ۳۱۳۵۷محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریان، بیژن کامکار، شهرام ناظریموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا
چاووش ۵محمدرضا لطفیآریموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا و گروه عارف
چاووش ۶۱۳۵۸محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریانموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا، بیژن کامکار نوازنده رباب
چاووش ۷۱۳۵۸محمدرضا لطفی، پرویز مشکاتیان، هوشنگ کامکار، حسین علیزادهآریمحمدرضا شجریان، شهرام ناظریموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا و گروه عارف
چاووش ۸محمدرضا لطفیآریشهرام ناظری، سیما بیناموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا
چاووش ۹محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریانموسسه فرهنگی و هنری چاووشاجرا توسط گروه شیدا در دستگاه سه‌گاه
چاووش ۱۰محمدرضا لطفیآریصدیق تعریفموسسه فرهنگی و هنری چاووشیادواره حسین طاهرزاده که با همکاری گروه شیدا و عارف اجرا شد. ردیف آوازی این اثر اصفهان است که در دستگاه سه‌گاه اجرا شد، بازسازی اثر (محمدرضا لطفی).
سپیده۱۳۵۸محمدرضا لطفیآریمحمدرضا شجریاندل آوازبا همکاری هوشنگ ابتهاج و پرویز مشکاتیان، اجرا توسط گروه شیدا، بیژن کامکار نوازنده رباب
به یاد طاهرزاده۱۳۶۳محمدرضا لطفیآریصدیق تعریفاجرا توسط گروه‌های شیدا و عارف، مکتب اصفهان به یاد حسین طاهرزاده در دستگاه سه گاه، بیژن کامکار نوازنده رباب
بهاران آبیدر۱۳۶۴هوشنگ کامکارآریبیژن کامکار، شهرام ناظرینوای همایوناجرا توسطگروه کامکارها، اشعار محلی کُردی با تنظیم عباس کمندی، اجرا توسط ارکستر سمفونیک تهران
نوا۱۳۶۵پرویز مشکاتیانآریمحمدرضا شجریاندل آوازاجرا توسط گروه عارف، بیژن کامکار نوازنده دف.
در گلستانه۱۳۶۶هوشنگ کامکارآریشهرام ناظریروح‌افزااجرا توسطگروه کامکارها
دود عود۱۳۶۷پرویز مشکاتیانآریمحمدرضا شجریاندل آوازتنظیم این آلبوم با کامبیز روشن‌روان بود، اجرا توسط ارکستر، در سال ۱۳۶۶ اجرا و در ۱۳۶۸ منتشر شد.
دستان۱۳۶۷پرویز مشکاتیانآریمحمدرضا شجریاندل آوازاجرا توسط گروه عارف، در دستگاه چهارگاه
کنسرتی دیگر۱۳۶۸داریوش طلاییآریشهرام ناظریتاریخ اجرا سال ۱۳۶۸، تاریخ نشر ۱۳۷۱، اجرا در افشاری و ماهور، آواز به همراه سه تار نوازی داریوش طلایی و تنبک و دف نوازی بیژن کامکار
افشاری مرکب۱۳۶۸پرویز مشکاتیانآریایرج بسطامیچهار باغ بانگنخستین اثر با صدای ایرج بسطامی، مربوط به کنسرت گروه عارف به سرپرستی و آهنگ‌سازی پرویز مشکاتیان، بیژن کامکار نوازنده دف و رباب
زردی خزانهوشنگ کامکار، ارسلان کامکارآریآریسروشاجرا توسط گروه کامکارها
بامداد۱۳۶۹حمید متبسمآریآریسروش
دف و نی۱۳۷۰محمدعلی کیانی‌نژاد، بیژن کامکارآری
کنسرت ایرج بسطامی و گروه دستان۱۳۷۱حمید متبسم، محمدعلی کیانی نژادآریایرج بسطامیدر دستگاه‌های سه گاه و همایون، بیژن کامکار نوازنده دف و رباب
سحروارانعلی‌اکبر مرادی، بیژن کامکارآری
در خیال۱۳۷۵مجید درخشانیآریمحمدرضا شجریاندل آوازدر دستگاه سه‌گاه و آواز بیات ترک، بیژن کامکار نوازنده دف.
ایران زمین۱۳۷۵گروه کامکارهاآریآری
گل نیشان۱۳۷۵گروه کامکارهاآریآری
ئاگری زیندو۱۳۷۵گروه کامکارهاآری
شلیرهاردوان کامکارآریحسین شریفیاجرا توسط گروه کامکارها
شب، سکوت، کویر۱۳۷۷کیهان کلهرآریمحمدرضا شجریاندل آوازبر اساس موسیقی مقامی خراسان، بیژن کامکار نوازنده دف و دایره
کوهستانحسین بهروزی‌نیاآریسروشگلچینی از ملودی‌های بومی ایران، به‌همراه حسین بهروزی‌نیا (بربط) و کامبیز گنجه‌ای (تنبک)
کنسرت ۷۷۱۳۷۷گروه کامکارهاآریشهرام ناظریمشکاتاجرا توسط گروه کامکارها
مهتاب رو۱۳۷۷کیخسرو پورناظریآریشهرام ناظریآواز بیستوناجرا توسط گروه تنبور شمس
بداهه نوازی ویلن مجتبی میرزادهمجتبی میرزادهآریباربد موزیکبداهه نوازی ویلن مجتبی میرزاده و تنبک بیژن کامکار
افسانه تنبورکیخسرو پورناظریآریآری
سیوی سورآریآرینوای همایون
شباهنگامهوشنگ کامکار، ارسلان کامکارآریآریشهرام کاست
مستان سلامت می‌کنندکیخسرو پورناظریآریآری
گلاریژانعلی‌اکبر مرادیآری
آوای بارانتهمورس پورناظریآری
سیب سرخآری
دف و رباب۱۳۸۰آرینی داوود
سایه‌روشن مهتاب۱۳۸۲احسان ذبیحی‌فرآریآریحوزه هنریاجرا توسط گروه مهتاب
جمجمک برگ خزون۱۳۸۷آریساربانگترانه‌های کودکان
سفر عُسرت۱۳۸۸فرخزاد لایقآریشهرام ناظریاین اثر در کشور فرانسه و با نام «The Book of Austerity» منتشر شده‌است، اشعار از مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، شفیعی کدکنی و ه. الف. سایه
آموزش دف۱۳۹۱آریآواسازان ققنوس
سحرگاهان۱۳۹۲حیدر کاکیآریآریسوره تنبور
سربداران۱۳۹۲فرهاد فخرالدینیآریآریاستودیو صباموسیقی متن مجموعه تلویزیونی سربداران
جامه رنگین ۱۳۹۵ علیرضا فیض بشی‌پور بیژن کامکار، نجمه تجدد سروش

تجلیل

از وی به عنوان یکی از مشاهیر کرد در تیر ماه ۱۳۹۸ در کنگره جهانی مشاهیر کرد تجلیل و تقدیر شد. به وی نشان نشان شهروند طلایی اعطا شد.[14]

منابع
  1. «گفت و گو با بیژن کامکار، آهنگساز و نوازنده پیشکسوت به انگیزه آغاز هفتاد سالگی اش». روزنامه ایران. ۳ دی ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۲۰.
  2. «زندگینامه: بیژن کامکار (۱۳۲۸-)». دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۲۰.
  3. «بیژن کامکار - نمایش محتوای تولیدات ویژه - صدا و سیمای کردستان». دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۲۰.
  4. «بیوگرافی بیژن کامکار».
  5. «بیژن کامکار». وبگاه رسمی گروه کامکارها. بایگانی‌شده از اصلی در 6 اكتبر 2010. دریافت‌شده در ۱۶ اسفند ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  6. «بیژن کامکار: سنندج، پایتخت دف جهان است». دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۲۰.
  7. «ثبت استاد محمود فرشچیان در فهرست گنجینه‌های زنده بشری». irunesco.org. کمیسیون ملی یونسکو- ایران. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  8. «فرشچیان و کامکار در فهرست گنجینه‌های زنده بشری». isna.ir. خبرگزاری ایسنا. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  9. ««بیژن کامکار» و «علی‌اکبر بهاری» گنجینهٔ زندهٔ بشری شدند». موسیقی ما. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  10. «بررسی ۴۰ پرونده در جلسه کمیته ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس». dolat.ir. پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  11. «دست‌های ماندگار: بیژن کامکار». دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  12. «زندگینامهٔ بیژن کامکار». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۳۸۸.
  13. «نکوداشت بیژن کامکار در ارسباران». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۶ اسفند ۱۳۸۸.
  14. «۳۰ نفر از مشاهیر کرد و کردشناسان تجلیل شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۷-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.