علی‌اکبر مرادی
علی اکبر مرادی (زادهٔ ۱۳۳۶ (خورشیدی) روستای بانزلان در شهرستان دالاهو - )، معلم، مقام دان، مقام خوان، آهنگساز، خواننده کرد و نوازندهٔ صاحب سبک تنبور است.
| علی‌اکبر مرادی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۵ اسفند ۱۳۳۶ (خورشیدی) روستای بانزلان، شهرستان دالاهو، استان کرمانشاه، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | نوازنده و استاد تنبور و مقام دان و آهنگ ساز |
| سبک | موسیقی مقامی تنبور کرمانشاه، موسیقی یارسان، موسیقی کُردی |
| جایزه(ها) | جوایز متعدد در جشنواره های داخلی |
زندگینامه و فعالیت هنری
علی‌اکبر مرادی در ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۶ خورشیدی در روستای بانزلان در نزدیکی شهر گهواره در استان کرمانشاه در خانواده‌ای کرد یارسان به دنیا آمد.
مرادی نزد استادان برجسته تنبور همانند سید ولی حسینی، سید محمد علوی و دیگر استادان بنام این ساز در کرمانشاه به تکمیل هنر پرداخت و در سن سی سالگی نواختن تمامی ۷۲ مقام موسیقی مقامی کردستان را با تنبور آموخت و از سال ۱۹۷۱ زندگی حرفه‌ای خود را آغاز کرد که از آن زمان تا کنون موفق به دریافت جوایز مهمی از جشنواره‌های ایرانی شده‌است.[1]
وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۵۰ با تکنوازی تنبور در فرهنگ و هنر کرمانشاه آغاز نموده و در سال ۱۳۵۱ به همراه دوستان هنرمند خود، القاصی و خادمی اولین گروه تنبور را در کرمانشاه تشکیل دادند. بعد ار آن در سال ۱۳۵۹ گروه تنبور شمس، تشکیل شد و علی‌اکبر مرادی هم یکی از اعضای تشکیل‌دهندهٔ آن گروه بود.
وی در سال ۱۳۷۲ کار موسیقی خود را به صورت مستقل ادامه داد و جمع‌آوری، فراگیری و ثبت مقامات کهن تنبور را آغاز نمود. این مقامات (۷۲ مقام) سال‌ها بعد توسط خانهٔ فرهنگ‌های جهان در پاریس و بعد از آن در ایران در چهار سی‌دی انتشار یافت، به گونه‌ای که باعث شد مرادی را برای جایزه «گرمی» کاندیدا کنند.[2]
جوایز و افتخارات
مجله معروف sing line مرادی را یکی از ۵۰ نوازندهٔ برتر دنیا معرفی کرده‌است. مرادی همچنین در سال ۱۳۸۱ به پاس خدماتش از طرف شورای ارزشیابی هنرمندان کشور، وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، مدرک درجه یک هنری دریافت داشته‌است. وی همچنین در سال ۱۳۷۰ رتبهٔ اول تنبورنوازی و لوح زرین و دیپلم افتخار تنبور را به دست آورد.
از مرادی به عنوان یکی از مشاهیر کرد در تیر ماه ۱۳۹۸ در کنگره جهانی مشاهیر کرد تجلیل و تقدیر شد. به وی نشان نشان شهروند طلایی اعطا شد.[3]
فعالیت‌های آموزشی
علی‌اکبر مرادی در زمینهٔ آموزش تنبور نیز فعال بوده و شاگردان بسیاری را تربیت کرده‌است. در این راستا، وی برای نخستین بار به تنظیم متدی علمی برا آموزش تنبور کرده و کتاب صد درس: آموزش تنبور نوازی را نگارش کرد. وی همچنین آثار آموزشی و کنسرت‌های آموزشی مختلفی در داخل و خارج از ایران برگزار و ارائه کرده‌است. از شناخته‌شده‌ترین شاگردان علی‌اکبر مرادی می‌توان به حیدر کاکی، جهانبخش رستمی، آرش مرادی، کوروش مرادی، و فردین فرمانی اشاره کرد. علی‌اکبر مرادی در حال حاضر مدیریت آموزشگاه موسیقی یارسان در تهران بر عهده دارد و در این آموزشگاه نواختن تنبور را به هنرجویان آموزش می‌دهد. حدود ۵ ماه است که یک کتاب آموزشی در دست چاپ دارد که منتظر جواز چاپ آن هستم و البته علت این تأخیر ارشاد در صدور جواز را نیز نمی‌دانم چرا که این کتاب تنها یک کتاب آموزش موسیقی است و زیانی را متوجه جامعه نمی‌کند. آخرین آثار علی اکبر مرادی دو آلبوم «مهتاب» و «پاییز» است که با همراهی اردشیر کامکار (مهتاب) و کوروش مرادی و نیز سیامک جهانگیری (نی) در آلبوم پاییز همراه بود.[4]
زمان آغاز شکل گیری گروه شمس، هنوز موسیقی به شکوفایی کنونی نرسیده بود. ما نخستین کنسرت آزاد را در سال ۵۹ در تالار وحدت برگزار کردیم. بعد هم به بعضی از شهرهای دیگر ایران رفتیم. شاید مهمترین کنسرتی که در آن سال‌ها اجرا کردیم، برنامه‌ای به مناسبت زلزله رودبار بود. بعد با آقای ناظری سفرهای اروپایی شروع شد و در بعضی از کشورهای اروپایی به اجرای کنسرت پرداختیم. عمده فعالیت آن سال‌های گروه شمس هم همین کنسرت‌های خارجی با حضور شهرام ناظری بود.[2]
کتاب صد درس که ۲و۳ ساله چاپ شده از آثار دیگر علی اکبر مرادی است کتاب برتر آموزشی سال ۹۳ شد[5] شامل صد درس برای آموزش تنبور از ابتدا تا حدود دو سال است که در ۱۳۶ صفحه به همراه دو سی دی منتشر شده است. این کتاب هنرجو را به سمت و سوی موسیقی تنبور سوق می‌دهد و درس‌های آن ذهن را به سمت موسیقی‌های دیگر نمی‌برد. از ویژگی‌های دیگر این کتاب این است که هنرجو ۱۰ ریتم وزن مختلف را یادمی‌گیرد و همچنین با حدود ۱۶ مضراب و حداقل با ۴۰ مقام تنبور نیز آشنا می‌شود.[6]
کتاب آموزشی برای تنبور نوازی با عنوان شیوه تنبور نوازی در حال چاپ دارد. کتاب شامل ۱۰۰ درس می‌شود و «شیوه تنبور نوازی» نام گرفته است. آینه‌ای از خط نت و خط بین‌المللی است که نوازنده را با تکنیک‌ها و فرهنگ ساز تنبور آشنا می‌کند. مقام‌ها، تکنیک‌ها و دورهای قدیم موسیقی همه در آن موجود است و می‌توان گفت فرهنگ موسیقایی تنبور است.[7]
خانهٔ تنبور
علی‌اکبر مرادی تمام درآمد آلبوم مقامات تنبور را به همراه پاداش بازنشستگی خود از آموزش و پرورش وقف ساختن مرکزی برای آموزش تنبور به نام خانهٔ تنبور در روستای بانزلان کرد. افزون بر این وجه حاصل از فروش زمین‌های پدری خود در منطقهٔ گوران در استان کرمانشاه را نیز که به دلیل ساخت سد آزادی (زمکان) زیر سد می‌رفت، به این کار اختصاص داد. به گفتهٔ وی در ابتدا مسئولان فرهنگی استان کرمانشاه از وی حمایت کرده و ماشین‌آلات راهسازی و ساختمانی در اختیار وی قرار دادند، اما پس از مدتی در حالی‌که پروژه ۶۰درصد پیشرفت فیزیکی داشت، جلوی ادامهٔ کار گرفته‌شد و به وی اطلاع داده‌شد که پروژه نباید ادامه بیابد.[8] مرادی با وجود همهٔ مخالفت‌ها و کارشکنی‌ها کار خود را ادامه داد و خانهٔ تنبور در نهایت در روز ۲۲ شهریور ۱۳۹۶ با حضور استادان موسیقی از سراسر ایران در مراسم اختتامیهٔ نخستین دورهٔ جشنوارهٔ تنبورنوازی «کهن‌آواهای تنبور» که از ۲۰ تا ۲۲ شهریور ۱۳۹۶ در روستای بانزلان برگزار شد، افتتاح گردید.[9][10]
لغو کنسرت در ایران
برگزاری کنسرت فناوری تنبور به مدت یک شب در فرهنگ سرای ارسباران که قرار شد توسط علی اکبر مرادی برگزار گردد به دلیل عدم دریافت مجوز از سوی اماکن عمومی نیروی انتظامی (پلیس امنیت تهران بزرگ) این کنسرت لغو شد و دلیل این موضوع هم اعلام نشد[11]
آلبوم
فهرست آلبوم‌های علی‌اکبر مرادی به شرح ذیل است:[12]
- ۷۲ مقام تنبور (۴ سی‌دی)
- کردانه
- در آیینهٔ آسمان
- دو واله
- آلبوم تنبور در ایران
- مقامات مجلسی تنبور (۲ سی‌دی)
- مهر و ماه (۲ سی‌دی)
- نسیم و گندم‌زار
- سحر واران
- سماع مستانه
- تریکه هانه
- یار آسمانی
- پاییز
- گلاریزان
چهار سی‌دی که به مقام‌های تنبور و آئین‌های کهن ایرانی می‌پرداخت. نه تنها در ایران انتشار یافت و مورد استفاده بسیاری از علاقه‌مندان موسیقی قرار گرفت بلکه بعدها هم باعث شد که مرادی را برای جایزه «گرمی» کاندیدا کنند. [2]
آلبوم مجنون او در برگیرنده مقامات تنبور است که توسط انتشارات ماه‌ریز منتشر شد. در این اثر اردشیر کامکار به عنوان نوازنده کمانچه به همراه نوازندگان عود و دف و گروه کر وی را در اجرای تنبور و آواز همراهی می‌کنند.
نگارخانه
کنسرت علی اکبر مرادی در کرمانشاه
کنسرت علی اکبر مرادی و حسین رضایی نیا
جستارهای وابسته
- خانه تنبور
- صد درس: آموزش تنبور نوازی
- مقامات تنبور (آلبوم)
منابع
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ علی‌اکبر مرادی موجود است. |
- http://donya-e-eqtesad.com/news/493545 «آثار علی اکبر مرادی در آلبوم مجنونی» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲. - «۹ شهریور؛ کنسرت پژوهشی علی اکبر مرادی در کرمانشاه». روزنامه ایران. ۱۸ مهر ۱۳۸۶.
- «۳۰ نفر از مشاهیر کرد و کردشناسان تجلیل شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۷-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.
- «۹ شهریور؛ کنسرت پژوهشی علی اکبر مرادی در کرمانشاه». ممتاز نیوز. ۵ مرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶.
- «گفتگو اختصاصی ژیلوان با استاد علی اکبر مرادی». ژیار کورد. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۷. از پارامتر ناشناخته
|کد زبان فارسی=صرف‌نظر شد (کمک) - «بزرگترین معضل آموزش تنبور به روایت علی اکبر مرادی». http://www.isna.ir/news/91091407582/بزرگترین-معضل-آموزش-تنبور-به-روایت-علی-اکبر-مرادی. ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آذر ۱۳۹۱. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک) - «علی‌اکبر مرادی «شیوه تنبورنوازی» را آماده انتشار می‌کند». سینما پرس. ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- خبرگزاری کُردپرس، استاد علی‌اکبر مرادی نوازندۀ چیره‌دست تنبور: مطرب پروری نکنیم!، نوشته‌شده در ۷ بهمن ۱۳۹۴؛ بازدید در ۱ فوریهٔ ۲۰۱۶.
- آژانس خبری فرات: روژهلات کردستان/افتتاح جشنواره و خانۀ تنبور در کرماشان بدور از هیاهوی شهر، نوشته‌شده توسط روژ کرماشان در پنجشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۶؛ بازدید در ۲۴ شهریور ۱۳۹۶.
- پایگاه خبری-تحلیلی موسیقی ما: خانۀ تنبور کرمانشاه افتتاح شد، نوشته‌شده در جمعه ۲۴ شهریور ۱۳۹۶؛ بایگانی‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۴ شهریور ۱۳۹۶.
- «کنسرت علی‌اکبر مرادی - نوازندهٔ پیشکسوت تنبور - به‌دلیل صادر نشدن مجوز از سوی ادارهٔ اماکن نیروی انتظامی لغو شد». انتخاب. دریافت‌شده در ۴ فوریه۲۰۱۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - «علی اکبر مرادی موسیقی مقامی کردی را در آمریکا اجرا می‌کند». خبر گزاری میراث فرهنگی. ۵ اردیبهشت ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۹..
- «علی اکبر مرادی موسیقی مقامی کردی را در آمریکا اجرا می‌کند». خبر گزاری میراث فرهنگی. ۵ اردیبهشت ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۰۸.
- «زندگینامه: علی اکبر مرادی (۱۳۳۶-)». همشهری انلاین. ۲۹ فروردین ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۳ آبان. تاریخ وارد شده در
|بازیابی=را بررسی کنید (کمک) - «کنسرت تک نوازی تنبور علی اکبر مرادی در پاوه برگزار شد». پایگاه خبر تحلیلی پاوه. ۲۴/ ۱۱/ ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک).