توتمس چهارم
توتمس چهارم مِنخِپِرورَع هشتمین فرعون دودمان هجدهم در مصر باستان بود. مانتو او را توتمُسیس نامیده و طول دوران فرمانروایی او را ۹ سال و ۸ ماه ذکر کرده[1] و کمتر از نه سال بودن فرمانروایی توتمس چهارم را دیگر مدارک بر جای مانده از دوران معاصر او نیز تایید میکنند. نام تاجی او، مِنخِپِرورَع، به معنای «آنکه در ساختارها جای گرفته رع است» میباشد.[2]
توتمس چهارم | |
---|---|
فرعون | |
فرمانروایی | ۱۴۰۱-۱۳۹۱ پ. م. در دودمان هجدهم |
پیشین | آمن حوتپ دوم |
جانشین | آمن حوتپ سوم |
فرزندان | آمن حوتپ سوم، آمنمحات، تیعا، آمنهموپت، پتهپیهو، تنتآمون |
پدر | آمن حوتپ دوم |
مادر | تیعا |
درگذشته | ۱۳۹۱ یا ۱۳۸۸ پ. م. |
آرامگاه | کیوی۴۳ |
زندگینامه
توتمس چهارم یکی از پسران پرشمار فرعون آمن حوتپ دوم [3]بود و امید او برای به دست آوردن تاج و تخت بسیار کم. از سوی دیگر او از زنی جز شهبانوی نخست به دنیا آمده بود و این شانس او را کمتر نیز میکرد. با این حال چرخ سرنوشت باعث شد که در هنگام مرگ پدرش، دیگر وارثان زودتر از او درگذشته باشند و توتمس چهارم پس از آمن حوتپ دوم شاه شود.
در دوره کوتاه فرمانروایی او رویدادهای پدید آمدند که در نهایت باعث بحران دینی در دوران نوهاش، آخناتون، شد. در این هنگام قدرت کاهنان آمون بسیار زیاد بود و این کاهنان آغاز به رقابت با شاه کرده بودند. این توتمس را بر آن داشت تا به جای آنکه تاجگذاری خود را با آمون بر جای آورد، با نام رع بر تخت نشیند؛ کسی که به گفته توتمس پادشاهیاش را به او بخشید به شرط آنکه ابوالهول بزرگ جیزه را که برای سدهها تا نیمه در شن مدفون شده و از یادها رفته بود، از آن بیرون آورد.[4]
از آنجا که توتمس چهارم پسر شهبانوی نخست نبود، ناچار شد تا با دو تن از خواهران ناتنی خود ازدواج کند؛ شاهدختان اییارت و نفرتاری. او از آن دو دختران بسیاری به دست آورد. بزرگترین پسر او و جانشینش از زن یکم خود، موتمویا، آمن حوتپ سوم بود.
از آنجا که توتمس در جوانی مرد، پسرش در ۱۲ سالگی جای او را گرفت. مومیایی او در دره پادشاهان به خاک سپرده شد و بعدها در آرامگاه آمن حوتپ دوم در شرایط بسیار عالی یافت شد.
نگارخانه
- تندیس توتمس چهارم، لوور
- سنگ بازسازی شدهی سنگنگاره دیده شدن رع در خواب توتمس چهارم
- خدای آنوبیس در حال تقدس دادن به توتمس چهارم، گور کیوی۴۳
- پرستشگاه ساخته شده توسط توتمس چهارم، کارناک
- سر مومیایی توتمس چهارم، بخش مومیاییهای شاهانه، موزه قاهره
جستارهای وابسته
منابع
- Bryan, Betsy (۱۹۹۱)، The Reign of Thutmose IV، The Johns Hopkins University Press، ص. ۴
- Peter A. Clayton (۲۰۰۴)، Chronicle of the Pharaohs: The Reign-By-Reign Record of the Rulers and Dynasties of Ancient Egypt، Thames & Hudson، ص. ۱۱۲، شابک ۰۹۰۰۴۱۶۸۲۳
- Lundström, Peter. "Amenhotep I in hieroglyphics". Pharaoh.se. Retrieved 2020-01-18.
- Chronicle of the Pharaohs، ص. ۱۱۳-۱۱۴