مانتو
مانِتو[1] یا مانِتون (به یونانی نوین: Μανέθων، Μανέθως)، مورخ و کاهنی مصری بود که در حدود سده سوم پیش از میلاد در عصر بطالسه زندگی میکرد (بهطور مشخص در زمان بطلمیوس اول و بطلمیوس دوم و شاید هم بطلمیوس سوم)، با این وجود برخی از تاریخدانان عقیده دارند که وی اهل رم بوده و تألیف معروفش را در حدود سال ۲۰۰ میلادی انشاء نموده است. دربارهٔ وی اطلاعات دقیق و مشخص اندک است، وی بنا به روایتی به درخواست بطلمیوس اول مجموعهای سی جلدی دربارهٔ تاریخ مصر نوشت. این اثر که Aegyptiaca نام دارد[2]، شاخصترین و مهمترین اثر وی میباشد (هر چند که آثار و نوشتههای دیگری هم دارد) و سخت مورد توجه مصرشناسان است و اغلب به عنوان سند و مدرک گاهشماری فراعنهٔ مصر باستان به کار میرود. وی با اینکه گویا اهل مصر است و نوشتههایش هم راجع به مصر میباشد، ولی تنها زبانی که در نوشتههایش استفاده میکند، زبان یونانی است. او محتملاً یکی از کاهنان رع[3] خدای عالیقدر مصری آفتاب در هلیوپولیس[4] بوده و روایتی هم هست که کاهن اعظم بودهاست. به عقیدهٔ دانشمندان، نوشتههای مانتو و بروس (بروسوس) بسیار شبیه به هم هستند. یکی از دیگر آثار مانتو، بر ضد هرودوت (علیه هرودوتوس)[5] نام دارد.[6] بنا به روایتی وی در شهر سبنیتوس (در دلتای نیل) به دنیا آمده بود. او گویا به علت کاهن بودن، به فهرستهای پادشاهی موجود در کتابخانههای معابد مصر دسترسی داشته و به متلهای عامیانه و افسانهها دربارهٔ فرعونهای مصر نیز آشنا بودهاست. مانتو کسی بود که تاریخ پادشاهی مصر را به دودمانهای گوناگون تقسیم کرد و طبقهبندی او مورد استفاده همه مصرشناسان پس از او قرار گرفت. نامهایی که او برای فرعونهای گوناگون مصر در اثرش بیان کرد، عامل پدید آمدن و فراگیر شدن نامهای یونانی به جای نامهای اصلی آن فرعونها شد.
منابع
- Manetho, Manethon, این اسم هم مانند پلاتو یا افلاطون است
- History of Egypt, تاریخ مصر
- Ra
- Heliopolis
- Against Herodotus
- ویکیپدیای انگلیسی
- John Dillery (۱۹۹۹)، The First Egyptian Narrative History: Manetho and Greek Historiography، ZPE، ص. ۱۱۳-۱۱۶
- Richard Laqueur (۱۹۲۸)، Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft، Stuttgart: Alfred Druckenmüller Verlag، ص. ۱۰۶۰-۱۱۰۶، شابک ۳-۴۷۶-۰۱۰۱۸-X
- ویکیپدیا انگلیسی